абсалют температурасы Т болатын дененің бірлік
уақытта бірлік ауданнан
шығаратын энергиясының шамасы
R=аσ(T
4
- T
0
4
)
(3.1)
мұндағы а – дененің қараңғылық дәрежесі;
R – энергетикалық жарқырау;
σ - Стефана – Больцман тұрақтысы;
Т
о
-қоршаған орта температурасы.
Егер дененің Т температурасын қоршаған ортаның Т
о
температурасынан
бірнеше
есе арттырсақ, онда (T
0
/T)
4
қатынасының
шамасын бірмен
салыстырғанда ескермеуге болады.
Стефан-Больцман заңындағы кӛрсеткіштік дәрежені белгісіз
n
деп алсақ,
онда
R=aσT
n
(3.2)
Берілген жұмыста сәуле шығарушы дене ретінде қыздыру шамы алынып
отыр. Егер, шамның тұтынатын барлық қуаты
сәуле шығаруға айналады
десек, онда
R=P/S (3.3)
мұндағы S- сәуле шығарушы дененің бетінің ауданы. (3.2) ӛрнегіне (3.3)
ӛрнегін апарып қойып
Р= S·a·σ·T
n
ӛрнегін аламыз. Мұндағы S·a·σ =А деп алсақ
Р= А·T
n
.
Осы ӛрнекті логарифмдеп, мына теңдікті аламыз
lgP=lgA + nlgT (3.4)
Бұл теңдік lgP нің lgT –ге байланысы сызықты екенін және Стефан –
Больцман
заңындағы
n
дәреже кӛрсеткіші түзудің абсцисса осіне түсірілген
бұрышының тангенсі ретінде анықтауға болады
n=tgα=(MN)/(LN).
Тәжірибеден алынған нәтижелер бойынша
lgP мен lgT тәуелділік
сызбасын тұрғызу керек. Сызбадан Стефан – Больцман заңындағы
n
дәреже
кӛрсеткіші тік бұрышты үшбұрыштың α кӛлбеулік
бұрышының тангенсі
арқылы анықталады.
3.3 сурет
Бұл жұмыста № 9 «Стефан – Больцман тұрақтысын анықтау»
жұмысында сипатталған қондырғы қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: 
