Коммерциялық емес акционерлік қоғам



Pdf көрінісі
бет5/25
Дата31.12.2021
өлшемі1,79 Mb.
#21863
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
 

Анықтама.  Векторлық  өрістегі  жабық  С  контурымен  шенелген  алаң   

берілсе,  сол  контурдың  әрбір  нүктесі  арқылы  өтетін  векторлық  сызықтардан 

құрылған бет векторлық түтік деп аталады. 

Векторлық  өрістің  дивергенциясы  (таралымы).  Векторлық  өрістің 

дифференциалдық  екі  басты  мінездемесі  бар,  олар:  дивергенция  (таралым) 

мен ротор (құйын). 

 

Айталық 



V

 облысында 

векторлық өріс берілсін: 

 

 



 

  векторлық  өрісінің  дивергенциясы  (таралымы)  келесі  түрде 

анықталады: 

 



яғни 

  векторлық  өрістің  дивергенциясы  V  облысында  скалярлық  өріс 

болып табылады.  

 

Скалярлық  өрістің  градиенті  сияқты,  векторлық  өрістің  дивергенциясы 



да гамильтонның «набла» операторы арқылы былай жазылады: 

 

 




10 

 

мұндағы: 



,

 

немесе 





 

Дивергенцияның қасиеттері 

1. Егер 


 болса, онда: 

 

   немесе   



 

2. Егер 



 болса, онда: 

 

 



немесе 

 



 

3. 


 

4. 



  

 

немесе 





 

 

 

Беттен өтетін вектор өрісінің ағыны. S – жатық немесе үзік-жатық екі 

жақты  бет,  n  сол  беттің  оң  жағына  бағытталған  нормаль,  ол  ds  –  сол  беттің 

элементі болсын. S бетінің ds элементінің нүктелерінде анықталған:  

 

=

, 

мен  


,

 

 



векторларының  скалярлық  көбейтіндісін  қарастырайық.  Айталық, 

  -  a 

векторының нормаль   бағытындағы проекциясы болсын. 

 

Анықтама. Скалярлық өрнек: 

 

ds=



            (2.1) 

 



11 

векторлық  өрістің  S  бетінің  элементі  ds  арқылы  сол  бетке  нормаль  n 

бағытындағы ағыны деп аталады.  

 

Бүкіл  S  беті  арқылы  өтетін  векторлық  өрістің  ағыны  (2.1)  өрнектен  S 



беті бойынша алынған интеграл анықталады: 

 



 

Координаттардың  барлық  үш  жазықтықтарына  проекциялау  тәсілі 

арқылы  векторлық  өрістің  ағынын  есептеу.  Айталық  S  беті  барлық  үш 

координаттық  жазықтықтарына  проекциялансын.  Проекцияларды  сәйкесінше 

 деп белгілейік. 

Егер шешімдер: 

 

 

 



функциялары болса, онда  

 

 



 

векторлық өрістің ағының келесі формула бойынша есептеуге болады: 

 

 

 



,                                    (2.2) 

 

мұнда  қос  интегралдардың  әрқайсысының  алдындағы  таңбасы  бағыттаушы 



косинустар таңбалары сияқты алынады. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет