Коммерциялық құпияны қорғау

Коммерциялық құпияны қорғау 
үшін кәсіпорын әкімшілігі 
мыналарды белгілейді: 
1.Мәліметтің коммерциялық құпияға жату ережесін. 
2.Коммерциялық құпияны білетін адамдардың тізімін. 
3.Құпиялық режимін,коммерциялық құпия істерді жүргізу 
тәртібін, оның есебін, құпиялылығын сақтау, көбейту, жою 
мерзімі мен тәртібін. 
4.Құпия мәліметті қорғаудың техникалық шарттарын. 
Арнайы бұйрықпен басшы кәсіпорынның коммерциялық 
құпия мәліметтің тізімін бекітеді.

 Коммерциялық құпияны құрайтын 
ақпарат,төмендегі талаптарға жауап беруі тиіс: 
1. Ақпаратты ашық түрде қолдану кәсіпорынға зиян келтіруімен 
байланысты. 
2. Заңдық негізде ақпарат жалпыға белгілі немесе жалпыға тиімді 
болмайды. 
3.Ақпарат қорғалуды қажет етеді, ол себебі мемлекеттік секрет болып 
табылмайды және авторлық және патенттік құқықпен қорғалмаған. 
4. Кәсіпорын экономикалық немесе басқа пайда бойынша. 
5.Бұл мәліметтердің жасырылуы қоғамға зиян келтірмейді. 

Коммерциялық құпияны қорғауды 
қамтамасыз ету 
Ішкі
Сыртқы 
Құқықтық ұйымдық техникалық
Психологиялық 

Құқықтық
Коммерциялық 
құпияның сақтауын 
қамтамасыз ететін 
ереже қабылдау 
1. Толық 
материялдық 
жауапкершілік 
туралы шарт 
жасасу 
2. Коммерциялық 
құпияны 
жарияламау 
жөнінде және 
оның 
жауапкершілігін 
ескертетін қолхат 
алу 
 
Ұйымдық 
1.Арнайы 
бөлімшелер 
құру. 
2.Құпия іс-
қағаздарын 
жүргізуді 
ұйымдастыру 
3.Құпиялылықт
ы қамтамасыз 
етуге жауапты 
адамды 
тағайындау. 
4. Ақпаратқа 
қол жеткізудің 
рұқсат ету 
жүйесін әзірлеу. 
 
Техникалық 
1.Ақпараттың 
таралуы мүмкін 
көздерін анықтау. 
2. Ақпаратты 
сақтау үшін 
арнайы құралдар 
мен 
бағдарламалық 
өнімдерді сатып 
алу және 
монтаждау. 
3.Ақпараттың 
тарату аналдарын 
іздеу және 
техниалық қорғау 
бойынша жүйелі 
түрде іс-шаралар 
жүргізу. 
 
Психологиялық 
1.Персоналдар 
мен, әріптестер 
мен және 
тұтынушыларм
ен түсіндіру 
жұмыс тарын 
жүргізу. 
2.Ұжымда 
қолайлы
жағдай жасау. 
3.Күмәнді 
адамдарды 
анықтаумен 
байланысты 
түрақты түрде 
тексерістер 
жүргізу. 

Коммерциялық құпияны 
қорғауды ұйымдастыру кезінде 
оның экономикалық 
тиімділігіне де көңіл бөлу 
қажет. Сондықтан мынандай 
екі жаңдайды ескеру керек: 
Құпияны сақтауды қамтамасыз 
етуге жұмсалатын шығындар 
коммерциялық құпия жария 
болған жағдайда, болуы 
мүмкін экономикалық зиянмен 
саластырған аз болуы тиіс; 
Коммерциялық құпияны 
сақтауды қамтамасыз етудің 
жоспарланған іс-шаралары 
кәсіпкерлік қызметтің 
экономикалық тиімділігін 
арттыруға септігін тигізуі қажет. 
Коммерциялық құпия болып 
табылатын ақпаратты 
қорғау барысында кәсіпорын 
мынандай міндеттерді
шешуі қажет:
Бірінші, ол өз қызметі жөнінде 
тұтынушылар және 
жабдықтаушыларды ақпараттық 
мәліметтермен қамтамасыз ету 
және жарнамалауы қажет.
Екінші, кәсіпорын қызметінің 
көптеген аспектілерін 
жарнамалауы үшін, оның нақты 
ақпараттық мәліметтерін ашық 
пайдаланбау мүмкін емес. Бұл 
жағжайда кәсіпорынның 
коммерциялық құпиясын ашу 
проблемасы туындайды.