Коммуникация


[Борис  Годунов XIV ғасырдың



Pdf көрінісі
бет97/246
Дата31.03.2022
өлшемі11,31 Mb.
#29375
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   246
Байланысты:
1 тер-минасова

[Борис 
Годунов XIV ғасырдың 
басы нда  I  И ванны ң 
(Калита)  қарамағында 
қызметте болған татар 
князінен таратан деген 
болжам бар.  Годунов- 
тардың бірнеше ұрпағы 
Московскийлердің 
Ұлы Княздерінің ерікті 
құлдары болған.  Борис -  
осы  Годуновтар тегінен 
шыққан  бірінші  боярин. 
Патшайым  Мария  Году­
нова -  IV Иванның ұзақ 
жылдар бойы  басқалар- 
дан  мәртебесі жоғары 
болған әрі опричник- 
тердің (жоғары лауазым 
иесін  қорғаушы)  басты 
жетекшісі  ретінде теріс 
атағымен  кең тараған 
Григорий Лукьянович 
Скуратов-Бел ьскийдің 
қызы, лақап  аты -  Ма- 
люта.  (Ibid.,  123 б.).
Жоғарыда  берілген  бұл  фактілерді  білу -  драманың  коллизия- 
сына,  яғни  қарама-қарсы  күштердің,  мүдделердің  қақтығысуының 
негізін  айқындап  береді,  қаны  бойынша  рюриктер  тегіне  жататын 
князьдарға  деген  өкпе-ренішін,  жалған  атақпен  жеткен  жетістік- 
терін,  Годуновтан  кейінгі  трондағы  Шуйскиймен  байланысты  орыс 
тарихының  дамуына  қатысты  оқиғаларды  түсініп  қабылдауына 
оқырманның  көзін  ашады.  Годунов  «құдіретті  Ионналар»  мен  «ан- 
гел-царь  (періште-патша)»  атағын  иеленген  III  Иван,  IV  Иван  Гроз­
ный  билігін  қабылдайды.
Орысхалқыныңбасынан өткергентөрт жүзжылдықтарихын жақ- 
сы  біле  бермейтін  қазіргі  оқырманның «ангел-цар  (періште  патша)» 
ұғымы туралы  нақты мәдени аппараты болмауы мүмкін. Өзінің жуас- 
тығы  мен  момындығының арқасында  Иван  Грозныйдың момын  ба- 
ласы  Феодор  патша  «ангел-царь» мәртебесін  иеленген  болуы  керек.
Бория  Годуновтың  туыстык,  қатынасы  туралы  көрсетілген  ком- 
ментарийден  кейін  берілген үзінділер  оқырманға түсінікті  болады. 
Борис  Годуновтың  туған  әпкесі  -   жесір  патшайым,  Иван  Грозный- 
дың ұлы  Феодор  патшаның әйелі.  Ал  өзінің әйелі -  опричниктердің 
(сақшы) жетекшісі  Малюта  Скуратовтың қызы.5
Но месяц уже протек,
Как, затворясь в монастыре с сестрою,
Он кажется покинул все мирское.
Его сестру напрасно умоляли 
Благословить Бориса на державу; 
Печальная монахиня-царица,
Как он тверда, как он неумолима.
Ары  кдрай:
Какая честь для нас, для всей Руси!
Вчерашний раб, татарин, зять Малюты,
Зять палача и сам в душе палач,
Возьмет венец и бармы Мономаха...
Годунов  қайтыс  болғаннан  кейін  «заңды  патша»  ретінде  Лже- 
дмитрий  таққа  отыратын  кезде  халыцты  өзінің  алдындағы  билеу- 
шілеріне  қарсы  қояды:
Московские граждане!
Мир ведает, сколь много вы терпели.
Под властью жестокого пришельца:
Опалу,  казнь, бесчестие, налоги,
И труд, и глад -  все испытали вы.
110


Комментатор осындағы  «жестокий  пришелец (қатал  келімсек)» 
уғымының  астарында  Борис  Годуновтың  татар  тегінен  шыққанын 
көрсету үшін  қолданылғанын түсіндіріп  өтеді.6
Жүз жыл  бойы татардың қанаушы билеушісінен зәбір көрген ха- 
лықтың әрекеті түсінікті:
Взять! Топить! Да здравствуйте, Дмитрий!
Да гибнет род Борис Годунова!
6 An
  allusion  to  G odunov's 
Tartar origin 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   246




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет