| мыйынча>-мынча. “ešik ačïlmïnča χaldï yapïχ” (есік ашылмайынша
жабық қалды) (Гаркавец 2002, 569 б.), “anï χaytargay heč nema almïnča”
(ешнәрсе алмайынша оны қайтарғай) (Гаркавец 2002, 732 б.), “kečik-
minčä kelsin” (кешікпейінше келсін) (Гаркавец 2002, 786 б.), “ölmisär edi
körminčä k’risdosnu” (кристосты көрмейінше өлмесе еді) (Гаркавец 2007,
629 б.).
Армян жазулы қыпшақ ескерткіштері тілінде -гынча (-гинче, -кынча,
-кинче) көсемше тұлғасы қазақ тіліндегі -ғанша тұлғасына сәйкес келеді.
Ескерткіш тілінде бұл тұлға, біріншіден, мезгілдік мағынаның шегін,
шамасын білдіреді: «türklär algïnča sultan süläyman zamanïna” (сұлтан
Сүлейман заманында түріктер алғанша) (Гаркавец 2002, 1072 б.), “töz-
mäslärdir yargu alnïna bargïnča ya yarγučï buyurgïnča” (жарғы алдына
барғанша немесе жарғышы бұйырғанша шыдамас) (Гаркавец 2002, 691
б.). Екіншіден, салыстырып көрсетеді: “vaχtï čïχkïnča günäš batkïnča
χuluχ etkän χuluχun tölämäχ keräk” (уақыты шыққанша, күн батқанша
құлдық еткен кұлдығын төлеу керек) (Гаркавец 2002, 734 б.). Үшіншіден,
тұрақты сөз тіркесітерінде кездеседі: “köz ačïp yumgïnča här yergä yetišir-
biz” (көзді ашып жұмғанша барлық жерге жетерміз) (Гаркавец 2002, 145
б.).
-ganda/-gändä, -kanda көсемше тұлғалары арқылы жасалады: «egär
övdä bolganda egär yolda yürügändä egär yuχlaganda egär oyaχ bolgan-
Достарыңызбен бөлісу: |
