Конспектісі «Экология және тіршілік қауіпсіздігі»


Дәріс 3. Қазіргі заманның экологиялық мәселелері



бет3/10
Дата27.09.2024
өлшемі118 Kb.
#145884
түріКонспект
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
каз Конспект лекций Экология и БЖД МФ

Дәріс 3. Қазіргі заманның экологиялық мәселелері
Негізгі экологиялық проблемалардың ішінде мыналарды бөліп көрсетуге болады:

  1. табиғи қауымдастықтардың бұзылуы, олардың деградациясы, биологиялық әртүрліліктің төмендеуі, энергия мен заттың табиғи ағындарының бұзылуы;

  2. табиғи көбею қарқынынан асып, сыни жылдамдыққа жеткен жаңартылатын табиғи ресурстарды (топырақ, өсімдіктер, тұщы су) адамның тұтынуы және тәркіленуі;

  3. күрделі экономикалық проблемаларды тудыратын жаңартылмайтын ресурстар қорларының азаюы;

  4. қолайсыз геоклиматтық өзгерістерді, халықтың денсаулығына қауіп төндіретін, экожүйелердің деградациясын тудыратын қалдықтармен қоршаған ортаның ластануы;

  5. экологиялық тәуекелдің, экологиялық апаттардың және экономикалық шығындардың жоғары аймақтарына әкелетін ландшафттардың антропогендік қайта құрылуы;

  6. мутагенезге және жаңа биологиялық формалардың пайда болуына әкелетін қоршаған ортаның химиялық және радиациялық ластануы.

Дәріс 4. Тұрақты даму тұжырымдамасы
Тұрақты даму тұжырымдамасын 1992 жылы 3-14 маусым аралығында Рио-де-Жанейрода өткен БҰҰ-ның Қоршаған орта және даму жөніндегі конференциясы Әлемдік Даму стратегиясы ретінде қабылдады. Бұл қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыратын, бірақ болашақ ұрпақтың қажеттіліктерін қамтамасыз ету мүмкіндіктерін нашарлатпайтын даму туралы. Тұрақты даму табиғи ресурстарға жүктеменің рұқсат етілген шегінен аспай бүкіл әлем халқының өмір сүру сапасын жақсартуға әкелуі керек.
2002 жылы Йоханнесбургте БҰҰ-ның башылығымен Тұрақты даму мәселелері жөніндегі конференциясы-Жер саммиті өтті. Саммит қорытындысы бойынша қорытынды құжат - адамзаттың тұрақты дамуына қол жеткізуге бағытталған іс-қимыл жоспары қабылданды, онда бай және кедей елдер арасындағы алшақтықты қысқарту және қоршаған ортаны қорғауға көбірек күш салу қажеттігі туралы айтылады. Осылайша, тұрақты даму термині жоғары мәртебеге ие және ең жоғары деңгейде танылады. Бұл термин қоғамның болашақ қалаулы жағдайын белгілеуге қызмет етеді. Мұндай қоғам әлі еш жерде жоқ, бірақ адамзат барлық елдерде тұрақты даму үшін жағдай жасау бағытында әрекет етуге тырысады.
Тұрақты даму Тұжырымдамасының идеясы 1994 жылы 24-27 Мамырда Ольборгта (Дания) өткен Еуропаның үлкен және кіші қалаларының тұрақты даму конференциясында қабылданған Еуропалық қалалардың тұрақты даму Хартиясында да көрініс тапты. Ольборг Хартиясына бастапқыда 80 еуропалық жергілікті билік органдары және 253 халықаралық ұйымдардың, ұлттық үкіметтердің, ғылыми институттардың өкілдері, кеңесшілер және жеке тұлғалармен қол қойды. Жарғыға қол қоя отырып, ірі және шағын қалалар мен округтердің өкілдері жергілікті «21 ғасырға арналған күн тәртібін» дайындау процесіне қосылуға және тұрақты дамуға көшу жөніндегі ұзақ мерзімді іс-қимыл жоспарларын әзірлеуге міндеттенді, сондай-ақ «Еуропа қалаларын тұрақты дамыту» науқанын құруға бастамашы болды.
«Біздің ортақ болашағымыз» кітабында «тұрақты даму стратегиясы адамдар мен қоғам мен табиғат арасындағы үйлесімділікке қол жеткізуге бағытталған»делінген. Бұл принципті табиғат пен қоғамның коэволюциясының принципі ретінде сипаттауға болады.
Жоғарыда айтылғандар тұрақты дамуды әлеуметтік табиғи Даму стратегиясы ретінде анықтауға мүмкіндік береді, бұл қоғамның өмір сүруін және үздіксіз ілгерілеуін қамтамасыз етеді және қоршаған табиғи ортаны, әсіресе биосфераны бұзбайды.
Тұрақты дамуға көшу табиғи экожүйелерді қоршаған ортаның тұрақтылығын қамтамасыз ететін деңгейге дейін кезең-кезеңімен қалпына келтіруді көздейді және онда адамдардың болашақ ұрпақтарының өмір сүруіне, олардың өмірлік қажеттіліктері мен мүдделерін қанағаттандыруға нақты мүмкіндік пайда болады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет