«Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті»
коммерциялық емес акционерлік қоғам
ДӘРІС КОНСПЕКТІСІ
«Экология және тіршілік қауіпсіздігі»
Машина жасау факультеті білім беру бағдарламалары үшін
Тау-кен факультеті
«Кеніштік аэрология және еңбекті қорғау» кафедрасы
20__
Алғы сөз
Дәрістер конспектісін әзірледі:
- «Экология» бөлімі: э.ғ.м., аға оқытушы Цешковская Е.А., т.ғ.к. Цой Н. К.; ж.ғ.м., аға оқытушы Ауелбекова А.Ж., PhD, доцент м.а. Суимбаева А.М., ж.ғ.м., ассистент Сакитаева Қ.Қ.
- «ТҚ» бөлімі: доц., т.ғ.к. Нұрғалиева А.Д., асс., т.ғ.м. Рахимберлина А.А.
«Кеніштік аэрология және еңбекті қорғау» кафедрасының отырысында талқыланды
Хаттама № __« __» 20__ ж.
Кафедра меңгерушісі______ Н. Жолмағамбетов « __» 20__ ж.
Тау-кен факультетінің сапасын қамтамасыз ету комитеті мақұлдады
Хаттама № _______ "____" ______________ 20__ ж.
Төраға _________ Р. Ханнанов "___" ____________ 20__ ж.
Дәріс 1. Кіріспе дәріс
Тіршілік қауіпсіздігі туралы ғылым адамның тіршілік ету ортасында әрекет ететін қауіптер әлемін зерттейді, сонымен бірге, адамды олардан қорғаудың жүйелері мен әдістерін жасайды. Қазіргі кезде берілген түсінік бойынша ӨТҚ күнделікті өмірде де, техногендік және табиғи ТЖ туындаған кезде де өндірістік, тұрмыстық ортаның қауіптілігін зерттейді.
ТҚН ғылымының негізгі міндеті-қауіптердің көздері мен себептерін талдау, олардың кеңістіктегі және уақыттағы әсерін болжау және бағалау.
ТҚН курсының мақсаты-болашақ мамандарды қажетті теориялық біліммен және практикалық дағдылармен қамтамасыз ету:
- қауіпсіз және зиянсыз өмір сүру жағдайларын жасау;
- шаруашылық жүргізу объектілері (ШО) мен техникалық жүйелер жұмыс істеуінің тұрақтылығын ескере отырып, оларды пайдалану қауіпсіздігі жөніндегі қазіргі заманғы талаптарға сәйкес жаңа техника мен технологиялық процестерді жобалау;
- халықты және өндірістік персоналды авариялардың, апаттардың, дүлей зілзалалардың ықтимал салдарларынан қорғау бойынша ТЖ жағдайында сауатты шешімдерді болжау, қабылдау, сондай-ақ, осы салдарды жою барысында қазіргі заманғы зақымдау құралдарын қолдану.
Оқыту міндеттері:
- студенттерге бейбіт және соғыс уақытындағы ТЖ-дағы іс-қимылдарды, халықты қорғау тәсілдерін, апаттардың, апаттардың, дүлей зілзалалардың зардаптарын жою кезінде СиДНР-ді ұйымдастыру және өткізу негіздерін және қазіргі заманғы зақымдау құралдарын қолдануды үйрету;
- зақымдану ошақтарын сипаттау;
- СиДНР ұйымдастыру және басқару негіздерін анықтау;
- халықты ТЖ салдарларынан және қазіргі заманғы зақымдау құралдарынан қорғау тәсілдеріне сипаттама беру;
- радиациялық және химиялық барлау құралдарын зерделеу, олардың жұмысымен таныстыру;
- жұмысшылар мен қызметшілерді инженерлік қорғаудың, сондай-ақ ШО өндірістік қызметінің негіздерін зерделеу.
ТҚН негізгі функциялары:
- теріс әсер ету көздерін, олардың өзара орналасуы мен әрекет ету режимін сараптау негізінде, сондай-ақ аймақтың немесе қызмет аймағының климаттық, географиялық және басқа да ерекшеліктерін ескере отырып, оны теріс факторлардың мәндері бойынша аймақтарға бөлу арқылы өмір сүру кеңістігін сипаттау;
- теріс факторлардың көздеріне қауіпсіздік және экологиялылық талаптарын қалыптастыру-шекті рұқсат етілген шығарындыларды (ШРШ), шекті рұқсат етілген шығарындыларды (ШРШ), шекті рұқсат етілген энергетикалық әсерлерді (ШРЭШ), рұқсат етілген тәуекелді және т. б. белгілеу.
- тіршілік ету ортасының жай-күйіне мониторинг жүргізуді және теріс әсер ету көздерін инспекциялық бақылауды ұйымдастыру;
- экобиоқорғау құралдарын әзірлеу және пайдалану;
- авариялар мен басқа да ТЖ салдарын жою жөніндегі шараларды іске асыру;
- халықты ТҚН негіздеріне оқыту және қызметтің барлық деңгейлері мен нысандарының мамандарын қауіпсіздік пен экологиялылық талаптарын іске асыруға даярлау.
Достарыңызбен бөлісу: |