Естілуі-айтылуы жағдайында саралау

• 
  Фонетикалық естілуде бірден байқалатын [Р] — [Л], [С] - [Ш], [3]-[Т];
  
• 
  фонетикалық айтылуы жақын: [М] - [Н], [П] - [Б], [Т] - [Д], [К] - [Г].
  

Белсенді сөздіктің жай-күйі төменде көрсетілген тапсырмалар бойынша 5 және одан жоғары жастағы балаларда анықталады. Тексеру етістікті сөздіктің күйін анықтаудан басталады. Бұл логопедтің түзету жұмыстары кезінде ең алдымен етістік сөздігін дамытып, байытатындығына байланысты. Етістік белсенді сөздік қордың негізі болып табылады және Л.С.Выготскийдің пікірінше, ішкі сөйлеудің дамуына белсенді ықпал етеді. Ішкі сөйлеу-бұл ішкі ой мен сыртқы мәлімдеме арасындағы ерекше психологиялық жағдай. Ішкі сөйлеудің қалыптасуы ойлау мен экспрессивті сөйлеудің дамуына оң әсер етеді.

Тапсырма.

Ұсынылған тақырып бойынша әрекетті атаңыз. Логопед тақырыптық суреттерді қолданады. "Қаламмен не істейді?", баланың жауабы (немесе логопедтің көмегімен): "онымен жазады". "Пышақпен? " ... (үздіксіз интонациямен), бала: "кесеміз". Келесі: қайшымен кесіп, қасықпен жейді, қарындашпен сурет салады (жазады), қылқаламмен бояйды, балтамен жарады, арамен аралайды, балғамен қағады, тіс щеткасымен тазалайды, инемен тігеді және т. б.

Тапсырма.

Кім қалай қозғалатынын немесе қандай күйде екенін айтыңыз:

шортан жүзеді,

Қарлығаш — ...,

шегіртке — ...,

жылан - ....,

ат — ...,

ит — ...,

сиыр — ...,

ұшақ — ... .

Тиісті әрекеттерді көрсететін тақырыптық суреттер қолданылады.
Келесі сөздердің антонимдерін таңдаңыз:

кіреді — ... жабады— ...

тұрады — ... көтеріледі — ...

бауырымен жүреді — ... жүгіру — ...

ұшады — ... жатады — ...

жылайды — ...