Сөйлеудің грамматикалық құрылысын зерттеу
Сөзді өзгерту қабілеттерін зерттеу
Септіктер бойынша сөзді өзгерту. Логопед балаға қарындаш көрсетіп: "менде қарындаш бар (бала өздігінен немесе логопедтің көмегімен қайталайды). Менде жоқ ... (үздіксіз интонациямен)". Баланың жауабы: "қарындаш". Әрі қарай: "Мен қолымды созамын ... (карындашқа). Мен қолыма аламын ... (қарындашты). Мен үйді саламын ... (қарындашпен). Мен қызыл түсті ... армандаймын (қарындашты)".
Түрлендіру:
Зат есімнің атау септігінде жекеше санын көпше түрге. Логопед балаға бір зат пен бірнеше зат бейнеленген тақырыптық суреттерді көрсетеді:
үстел-үстелдер құлақ-құлақтар
жапырақ-жапырақтар діңгек-діңгектер
қуыршақ-қуыршақтар ауыз-ауыздар
көз-көздер орындық-орындықтар
ағаш-ағаштар жең-жеңдер
терезе-терезелер торғай-торғайлар
Зат есімнің ілік септігінде жекеше санын көпше түрге қалыптасуы. Логопед балаға әртүрлі заттардың суреттері бар тақырыптық суреттерді көрсетеді, бала оларды атайды. Содан кейін логопед бірнеше заттың суретін алып тастайды және балаға ілік септігінде көпше тұрған сөзді мұқият айтуға шақырады:
шар-шарлар-шарлардың
доп- ...-...-
ағаш - ... - ...
терезе-...-...
үй- ... - ...
бөрік- ... -...
Сын есімдерді жекеше зат есімдермен үйлестіру:
шар-көк
көк- кесе
көк көйлек
доп - ...
машина - ...
шелек - ...
"Екі" және "бес" сан есімдерін зат есімдермен үйлестіру:
үй, қоңыз, шелек, балық, шар, шие, қияр, алма, шатыр, етік, бас киім, қарбыз.
Достарыңызбен бөлісу: |