Курсы: 1 Оқу семестрі: 1,2 Шымкент 2013
жүктеу/скачать 0,63 Mb.
|
Тарих ответы
- Бұл бет үшін навигация:
- 1) Тақырыбы №6. XVIІ-XVIІІ ғғ. Қазақ хандығының саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайы 2) Мақсаты
- 3)Дәріс тезистері
| 6) Қорытынды сұрақтары:
1. Қазақ хандығының пайда болуына қандай жағдайлар себеп болды? 2. Қазақ халқын біріктіруде Қасым ханның қызметі қандай? 3. Қазақ халқының қалыптасуына қандай себептер негіз болды? 4. Үш жүзге бөліну қазақ қоғамында қашан және қалай қалыптасты? 5. Қазақ қоғамында феодалдық қарым-қатынастың ерекшелігі неде? 6. Қасым хан тұсында қандай өзгерістер болды? 7. Бұхара және Сібір хандығының одағына қарсы жүргізілген қазақ хандарының күресінің негізгі себептерін атаңыз? 1) Тақырыбы №6. XVIІ-XVIІІ ғғ. Қазақ хандығының саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайы 2) Мақсаты: қазақ халқының мәдениетінің, шаруашылығының және тұрмысының, қазақ қоғамының таптық-сословиялық бөлінуінің ерекшеліктерін ашып көрсету. Қазақстанның Ресейге қосылуының алғы шарттарын, осы үдерістегі саяси қайраткерлердің ролін көрсету. Сонымен қатар қазақ-жоңғар қатынастарының шиеленісуін және жоңғар шапқыншылығын атап өту. 3)Дәріс тезистері ХVІ ғ қазақ хандығының ішкі және сыртқы жағдайлары қиындай бастады. Ғасыр соңында Қазақстан жеріне жан - жақты дүркін — дүркін шабуыл жасап отырушылар л батыстан — Ресей, шығыстан — Қытай, Жоңғар хандығы, солтүстіктен Еділ қалмқтары, оңтүстіктен - Қазақ хиуа, Бұқар хандықтары көз салып қауіп төндірді.Соның ішінде ең қауіпті — жоңғар хандығы болды. 1635 жылы қоңтайшы Ердени батыр басшылығымем құрылған мемлекет 1643 жылы қазақ жеріне Садқам Жәңгір хандығы тұсында баса - көктеп кіргендіктеи ел ішіндегі жағдаилар қиындай түседі. Тәуке хан 1680 – 1718 жылдары аралығында хандық құрды. Ол өзінің барлық өмірін жоңғар мемлекетінің шапқыншылығымен күресумен өткізді.Тәуке қазақ хандығын нығайту үшіи сыртқы жауларға тойтарыс беру жолында көптген шаралар қабылдады. 1680 жылы билер кеңесі құрылды. Билік жүйесі болып табылатын билер кеңесі әрдайым Тәуке ханның белгілі бір ордасында - Түркістан қаласы жанындағы Битөбеде Сайрам қаласы маңындағы Мәртөбеде және Ангрен қаласына жақып жердегі Күлтөбеде өткізіліп тұрды. Белгілі тарихшы А.И.Лешиин Тәуке туралы Тәукенің тұсында қазақтардың жүрегі ашық болды, мейірбандыққа толы болды," "Тәуке хан қазақ ордаларының ұйытқысы. Ол өзара қантөгістен қажыған халқын тоқтатын пайдаларды татуластырып баршаны күштілерге бағынуға уағыздады ол күштілерді өзі тоқтатып баршаға бірдей заң шығарды," - деді. Қазықтың барлық үш жүзіне толық тараған Тәуке хан тұсында Жеті жарғы" немесе "Жеті ереже" өмірге келді. "Қасым ханның қасқа жолы , Есімханның жолы-деп аталатым құқықтық нормаларды басшылыққа ала отыры жасалған бұл ереже қазақ қоғамының әлеуметтік және құқықтық нормалары сондай-ақ салықтар діни көзқарастар яғни қазақ қоғамы өмірінің барлық жақтары,қамтылған. Жекелеген қылмыстық, азаматтық отбасылық жер туралы, мәселелерді "Жеті жарғы" заңының баптары, бойынша шешіп отырған. Ән бап сол заманның талабына сай келді. 1723 жылы тарихта есте қаларлық жұрт болды. Қазақтар бұл жылды -Қайың сауған – ақ танытқан жылы"деп атаған. Ерте көктемде тал алу және көктемгі тіршілікке енді кіріскен қазақ еліне жоңғарлар күтпеген жерден шапқыншылық жасап, халықты қырғанға ұшыраты Жоңғар шапқыншылығы қазақтардың, басын көтеруге мұрша бермеді. Жоңғар әскерлерінің негізгі бағыттары Сырдария маңына шоғырланды. Қазақ халқы барып паналайтынын білмей дал болды. Ташкеит Саирам Түркісан сияқты қалалар жау қолында қалды. Бұл қасірет жолында Ш.Уалиханов XVІІ ғасырдың бас кезінде халықтың басына ауыр күн туды. Жоңғарлар Еділ қалмақтары Жайық қазақтары башқұрттар жан - жақтан анталады. Әсіресе жоңғарлардың қаһарлы жүзі қазақ елінің шымбайына батты , - деп жазды. Қиын да ұзақ шайқастарды әлсіреген ендігі жерде жоңғар шапқыншылығына қарсы бірігу керектігін түсінді. осыған түсінген қазақ хандары мен батырлары 1726 жылы Ордабасы (қазіргі ОҚО-ның Ордабасы ауданында) кездесуін өткіді. Ол жерге үш жүздің хандары билері батырлары жиналып, қазақтардың бірігу керектігін, әйтпегенде жан- жақтан төніп тұрған жауларға жем болатынын айтты. Келісе келе казақ жасақтарының қолбасшысы етіп Кіші жүздің ханы, Әбілхайыр сайланды. Бұл Ордабасы кездесуінің тарихи маңызы зор болды. жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|