Тыныс алуды дқадағалай отырып, оның жиілігі, тереңдігін, ырғақтығын, тыныс алу түрлерін бақылау қажет
Керекті заттар
Іс - әрекет алгоритмі
Ескерту
Секундомер
фонендоскоп
Тыныс алу жиілігін науқасқа байқатпай санау керек. Осындай мақсатпен науқас білегін алып, тамыр соғуын анықтағандай болады, ал екінші қолын науқас көкірек клеткасына қойып оның бір минуттағы қимылын санайды.
Дені сау адамның тыныс алу қимылы минутына 16 – дан 20-га дейін өзгеріп отырады. Бұл адамның жасына, жынысына, дене құралысына байланысты. Дене қызуы көтерілуі, қобалжуы, дене еңбегімен айналысу тыныс жиілігін арттырады. Тыныс алудың жиілеуі – тахипноэ, тыныс алудың сиреуі – брадипноэ.
Тыныс алудың патологиялық түрлері мидың және оның қабығының аурулары (миға қан құйылуы, мидың ісігі, менингит), ауыр интоксикцияларды (уремик кома, диабетик кома) кездеседі.
Чейн-Стокс тыныс – дем алу қимылдарының оқтын – оқтындығымен сипатталады, дем алу қимыладырының арасында біртіндеп және тыныс толық тоқтап қалғанша үзілістер болады (опноэ).
Биота тынысы – қалыпты, ырғақты тыныс алумен сипатталады, ол арасында 1 минутке дейін созылатын ұзақ үзілістермен отырады.
Куссмауль тынысы – қалыпты сирек тыныс алу циклдерімен, шум дем алу және дем шығаруы күшеюімен сипатталады (диабет комасы).
Асфиксия – кислород тапшылығынан келіп шығатын тыныс алудың тоқтауы.
Астма – тұншығу приступы
Науқастың күтімі - ауру ағымына байланысты ағзада болатын барлык өзгерістердін тәуліктік бакьілауын карастырады. Қандай да болмасын өзгерістерді өз уакытында анықтау және оны дәрігерге хабарлау, емдеу процесінде манызды. Медбике наукасты бакылай отырып, оның есіне, калпының өзгеруіне, бет-әлпетіне, тері және көрінетін кілегей кабыктарының түсіне, кан айналым және тыныс алу мүшелерінің жағдайларына, мүшелерінің кызметіне, дене кызуына көңіл аударуы керек. Науқастың функционалдык жағдайын бағалауды, пульсін санауды, оның қасиетін бағалауды, артериалды кысымды, дене кызуын өлшеуді, тыныс алуын бакылауды және онын қасиеттерін бағалауды, тәуліктік диурезді өлшеуді, су балансын анықтауды жүргізеді.
