Шағын жинақты мектептегі тәрбие үрдісінің үш ағымы

Бұл аз қоныстанған мектеп көбінесе жалғыз мәдени орталық деп аталады. Сонымен қатар, ауылда бірыңғай білім беру кешені жиі құрылады: балабақша-мектеп – музыкалық–көркемдік бірлестіктер - еңбек бірлестіктері. Мұғалімдердің міндетіне барлық мәдени-педагогикалық күштерді жалпы білім беру процесіне шоғырландыру кіреді. Шағын жинақталған мектептегі тәрбие процесінде үш ағынды бөлуге болады: дене тәрбиесі, эстетикалық және адамгершілік тәрбие, еңбек тәрбиесі. Балалар мен жасөспірімдердің дене тәрбиесін ұйымдастыруда Оқушылар саны аз ауыл мектебінің өзінің оң және теріс ерекшеліктері бар. Студенттердің аз саны жүктемені мөлшерлеу кезінде жеке тәсілді кеңінен енгізуге мүмкіндік береді. Негізгі моториканы жүргізу және жаттықтыру оңайырақ. Мұндай мектептегі ең жағымсыз фактор-дене шынықтыру мұғалімінің кәсіби деңгейінің төмендігі. Мұнда материалдық-техникалық база жиі әлсіз: жаттығу залы, қажетті жабдықтар мен жабдықтар жоқ. Соңғы уақытқа дейін мектеп оқушыларын тәрбиелеуде ауызша құралдар басым болды – мораль, ауызша ынталандыру және сөгіс, қоңыраулар, ұсыныстар, ескертулер. Бүгінгі таңда бізге сөздер мен істер бір-бірімен тығыз байланысты білім беру бағдарламасы қажет. Мұндай байланысты өзінің жеке өндірісі болуы мүмкін шағын мектепте құру қиын емес. Ерте жастан бастап ауыл балалары шаруа қожалығында жұмыс істеуге дағдыланады. Көптеген мектептердегі оқушылардың өндірістік бригадалары өзін-өзі есептеу тәжірибесін сәтті енгізді және өзін-өзі қамтамасыз етудің құпияларын біледі. Шағын еңбек тәрбиесі мектептерінің алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі-жастарды өздері туып-өскен жерлерде саналы түрде шоғырландыру. Ол оқушыларды еңбекке деген сүйіспеншілікке баулу арқылы еңбек тәрбиесін енгізуге бағытталған. Мектептің жалпы білім беру жұмысының маңызды кемшілігі-әр оқушының жеке басына жеткіліксіз назар аудару, мүмкін бірінші күннен бастап бала оған жақсылық жасауға көмектесетін адамдар арасында болатындай етіп балалармен жұмысты ұйымдастырғысы келмеуі мүмкін. Бұл кемшілік Оқушылар саны аз оқу орнында сәтті еңсерілді. Эстетикалық тәрбие мәселесі әртүрлі мектептерде, соның ішінде жиынтықтардың аздығымен де өзекті. Эстетикалық принципті тәрбиелеудегі басты рөл бала туылған отбасына тиесілі. Өмірдің эстетикасы, рухани құндылықтар шеңбері, қажеттіліктер, ата – аналардың талғамы-бұл эстетикалық мұраттар қалыптасатын орта, оны тәрбиелеу негіздері.