Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы ЕҰУ Ф 703-08-17 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым
пайдаланылуы мүмкін емес, бірақ әдетте осы кезде дәл келетін кедергіге тӛзімді кодты тандап
алуға болады. Бұдан ӛзге, хабарлар кӛзінің артықтығы кӛбінесе аса күрделі ықтималдық
тәуелділіктердің салдары болып саналады және аса күрделі алгоритмдер мен түйсік арқылы
сезінулерді пайдалана отырып, бүкіл хабарды декодтағаннан кейін ғана қателерді анықтауға
және түзеуге мүмкіндік береді.
Арна бойынша кедергілерсіз үздіксіз хабарлар беру қарастырылмайды, ӛйткені бұл
теориялық жағдайда байланыс проблемасы мүлде туындамайды. Қабылдау жағындағы
амплитуда бір импульспен шектеусіз дәлдікпен қабылданады, ақпараттардың шексіз кӛп саны
берілуі мүмкін және бұл тәжірибе тұрғысынан мағынасыздық болып табылады.
Кедергілердің әсеріне тартылған үздіксіз арнамен үзіліссіз хабарлар кӛзін
статистикалық келісуге толығырақ тоқталамыз. Беру жүйесінің шекті мүмкіндіктері бұл
жағдайда Шеннонның мына теоремасымен анықталады: егер үзіліссіз хабарлар дереккӛзінің
Н ε (Z) ε- ӛнімділігі СН үзіліссіз арнаның ӛткізу қабілетінен артып кетпейтін болса, онда кез
келген алынған хабар берілген хабардан, ықтималдығы бір санына ӛте жақын жаңғыртудың
шынайылығына қабылданған бағалар шектерінде ғана ӛзгешеленетін хабарды берудің
осындай тәсілі болады.
Сондай-ақ, Н ε (Z)>С H кезінде осындай хабар беруді ешқандай да тәсілмен қамтамасыз
ету мүмкін еместігі расталады.
Теореманы дәлелдеместен, дабылдарды кӛрсетудің геометриялық формасын
пайдаланып, онда кӛрсетілген беру тәсілін жүзеге асыру мүмкіндігін түсіндіреміз.
Егер хабар белгілі бір сенімділікпен жаңғыртылуы тиіс болса, онда Т ұзақтығы
үзіліссіз хабарлардың шексіз жиынынан жаңғыртылатын хабарлардың жұп ішкі жиындарын
ғана беруі қажет.
Кодтау үдерісі бұл жағдайда хабар кӛзінен алынған ақпаратты жақын тұрғанға
жаңғыртады және оған арнадағы әсер ететін кедергілерді ескере отырып беру үшін арнайы
таңдап алынған шешілген дабылдар жиынынан нақты дабылды салыстырады.
Декодтау кезінде алынған дабыл жақын шешілген дабылмен ұқсастырылады және
жаңғыртылатын хабарға сәйкестікке қойылады. Егер гильберт кеңістігінде қабылданған
дабылдың сектор саны, ӛлшемдері кедергілердің қуатына қатысты болатын тиісті шешілген
дабылдың ӛз аймағына түсетін болса, онда қателік болмайды. Бұл шешілген дабылдар
векторлар ұштары арасындағы қашықтыққа шектеу қояды. Осылайша, берілетін дабылдардың
орташа қуатының белгілі бір деңгейіне сәйкес келетін гиперсфералардың беттерінде,
шешілген дабылдардың шектеулі санын ғана орналастыруға болады. Ол сенімділіктің берілген
деңгейін қамтамасыз ете отырып, ақпараттар берудің шекті жылдамдығын анықтайды.
Ӛйткені, әдетте, ӛзге шешілген (рұқсат етілген) дабылды жаңғырту ықтималдығы түпкі
болып қалатын, кедергілердің кез келген мәнінің пайда болу мүмкіндігіне рұқсат етеді. Бірақ
берілетін дабылдардың ұзақтығын шектеусіз арттыру кезінде, оның нӛлге ұмтылатыны
дәлелденген.