Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 1,88 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: жетінші ЕҰУ Ф 703-08-18. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Жетінші басылым берілмейді. Әділеттілікті жіберуде соттың қызметіне қандай да болмасын кедергі жасауға жол берілмейді және заң бойынша жазаға тартылады. Нақты істер бойынша соттар есепті емес. Конституциялық нормалар 2000жылдың 25 желтоқсанындағы «Қазақстан Республикасындағы сот жүйесі және соттар мәртебесі туралы» Конституциялық зада нақтыланған. Билiктiң бөлiнуi, сот билігiнiң тағайындалуы – құқық қорғау, бостандық пен азаматтардың, мемлекеттiк органдардың, ұйымдардың Конституциялық заңды мүдделерiнің, сонымен қатар нормативтік – құқықтық актілердің, ҚР халықаралық келісімшарттарын қамтамасыз ету. Сот билігі тек қана арнайы мемлекеттік органдармен, яғни соттармен, азаматтық, қылмыстық және де басқа да заңмен бекітілген процессуалды реттеулер арқылы ғана жүзеге асырылып отырады. Сот билігін жүргізуші - сот. Соттар Республиканың атынан билігін жүргізеді. ҚР Сот билігі барлық жұмыстар мен дауларға қатысы бар, яғни Конституция негізінде туындайтын, заңдар мен ҚР халықаралық келісім шарт. Сот шешімі ҚР аумағында жалпыға ортақ мүдделерді өзіне енгізеді. Ешбір билік органдары немесе ұйымдар Конституцияға қатысты және соттың компетенциялық заңдарына сәйкес қызметтерге шешім қабылдауға рұқсаттары жоқ. Сондай-ақ заң бойынша арнайы немесе жедел соттар қарастырылмаған. Соттың негізгі функциясы бұл әділдік функциясы. Әділдік – мемлекеттік қызмет түрі, азаматтық және қылмыстық істерді реттеп қарастыратын және рұқсат беретін, заңдылықты қамтамасыз ететін, шыншылдық пен жалпы сот шешімдерінің міндеттемелерін атқаратын сот түрі. Әділдік принциттері Конституциямен бекітіледі, сот заңды пайдаланған кезде келесілерге сүйену керек: 1. Тұлғаның қылмыс жасау кінәлілігі сот шешімінің заңды күшке енген мерзімінен кейін анықталады. Бұл сот шешімі заңды күшке енгенге дейін қылмыстық жауапкершілікке тартылған тұлға қылмыскер деп есептелмейді. 2. Ешкімде қайта қылмыстық – әкімшілік жауапқа тартылмауы керек; 3. Заң бекіткен нормаға сәйкес ешкім де оның мақұлдауымен сот үкімін ауыстыра алмайды. 4. Сотта әр тұлға тыңдаулы болуға; 5. Заңда қайтарылмайтын күш бар.Қайтарылмайтын күш заңға сүйенбейді: а) орнататын немесе нығайтылатын жауапкершілік; б) азаматтарға жаңа міндеттерді жүктейді; в) азаматтардың хал-жағдайларының төмендеуі. Егер адаммен жасалған қылмыс заңды түрде алынса немесе жеңілдетілсе, бұндай жағдайда басқа жаңа заң қолданылады. 6. Айыпталушы өзінің іске қатысын дәлелдеуге міндетті емес. 7. Ешбір адам өзің-өзі, әйелін (жұбайы) және туған туыстарын жауапқа тартуға міндетті емес. Туған туыстарға әке-шешесі, балалары, ата-әжесі және немерелері жатады., 8. Айыпталушы тұлғаның қандай да бір күмәні айыптаушыға саналады; 9. Заңсыз түрде алынған айғақтардың ешбір заңды күштері жоқ. Еш адам өзінің мойындауымен соттала алмайды. 10. Қылмыстық заңды аналогия бойынша қолдануға жол берілмейді. |