Лабораториялық жұмыс Физика кафедрасының 20 ж
жүктеу/скачать 2,1 Mb.
|
| Өлшеулер әдісі
В(Н) тәуелділігін зерттеуді алғаш тәжірбие жүзінде толық 1871-1872 ж.ж. Мәскеу университетінің профессоры А.Г.Столетов жүргізді. Ол ферромагнетик ішіндегі өрістің кернеулігі үлгінің пішініне көп тәуелді болатындығын және оның мәні сақиналық орамдармен магниттелетін тороид пішіндегі үлгіде сыртқы магнит өрісінің кернеулігімен дәл келетінін көрсетті. Бұл жұмыста магниттелудің негізгі қисығын алу үшін А.Г.Столетовтің ұсынған әдісі қолданылады. Бұл әдісте ферромагнетик материалдан В(Н) жасалғансақинаға екі жағынан сым орамдары оралған (5 сурет): бірінші реттік орамда (магниттеуші) N1 орам, ал екінші реттік орам (N2 орамы бар) В магнит индукциясы шамасын өлшеу үшін қажет. 5-сурет
Сақина өзекшенің бірінші реттік орамдарынан I1 ток өткенде пайда болатын магнит өрісінің кернеулігі
мұндағы К1=N1/ l ; l-өзекшенің орта ось сызығының ұзындығы. Бұл өріс сақинаны магниттейді. Ауданы S сақина қимасынан өтетін магнит ағыны Ф=BS
Екінші реттік орамнан өтетін магнит ағынын өзгертсе, индукцияның ЭҚК-і пайда болады: , мұндағы магнит ағынының өзгеру жылдамдығы. Магнит ағынын І1 токтың бағытын өзгерту арқылы өзгертуге болады. Онда өрістің Н кернеулігінің мәг\ні өзгермейді, тек өріс сызықтарының бағыттары өзгереді. Нәтижесінде магнит индукциясының ағыны +Ферми жазықтығы-тен –Ферми жазықтығы-ке дейін өзгереді, ал оның өсімшесі
Егер екінші реттік орам тізбегі тұйықталса, онда
Ток өтеді, мұндағы R-екінші реттік орам тізбегінің кедергісі. Осы тізбекте I2 индукциялық ток өтсе, шамасы (3), (4) формулаларды қолдану арқылы есептелетін Q заряд тасымалданады: Осы өрнектен магнит өрісінің индукциясының формуласын шығарып аламыз.
мұндағы R, N2, S – осы қондырғы үшін тұрақты шамалар. Q зарядты екінші реттік орамға қосылған ток интеграторымен өлшейді. Интегратор арқылы өткен заряд вольтметрдің n көрсеткішіне пропорционал:
мұндағы γ-интегратор тұрақтысы n-мультиметр бойынша санақ. γ тұрақтысы интегратордың сезгіштігін сипаттайды және мультиметрдің бірлік көрсеткіші болып табылатын (Q/n) зарядқа тең. (5), (6) өрнектерді қолданып, зерттелетін сақина пішінді өзекшесіндегі магнит өрісін есептеу формуласын аламыз:
мұндағы жүктеу/скачать 2,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|