Ластанған ағынды суларды биологиялық тазалау

жүктеу/скачать 2,07 Mb.

бет	1/4
Дата	19.09.2022
өлшемі	2,07 Mb.
	#39523
түрі	Лекция

1 2 3 4

Байланысты:
Кайырманова Г.К.-14-15 (1)

Лекция 12

Ластанған ағынды суларды биологиялық тазалау жолдары.

Иммобилизденген биообъектілердің маңыздылығы

Кайырманова Г.К.
биотехнология кафедрасының доц.

Ластанған ағынды суларды тазарту құрылғыларының негізгі схемасы
биотоғандар

Ластанған ағынды сулар

аэротенк

Толық тазалау жүйесі

Биологиялық тазалау

Схема түсініктемесі
1 – решеткалар, құмсүзгіштер; 2 – біріншілік тұндырғыштар;
3 - аэротенк;
4 – екіншілік тұндырғыштар; 5 – биологиялық тоғандар;

- сәулелендіру;
– реагентті өңдеу; 8 - метатенк;

БЛ - белсенді лай (активті ил)

Ауыз су
БЛ

Ластанған суды биотехнологиялық тазалауындағы пайда болатын өнімдер

Техникалық су
Схема түсініктемесі
Ластанған ағынды суларды тазарту құрылғыларының схемасы бойынша жартылай тазартылған ағынды сулар - 1, 2, 3, 4

1 – решеткалар, құмсүзгіштер; 2 – біріншілік тұндырғыштар; 3 – аэробтау;

- тұндыру
– биологиялық тоғандар; 6 - сәулелендіру;

⁷^–^{реагентті}^өңдеу^{(түссіздендіру);}5

Қалдық суларды тазартқанда 4 негізгі сатыдан тұрады

(аэробты және анаэробты жлдарының байланысы)

Біріншілік өңдеуде қалдық суларды механикалық қоспалардан тазарту жүреді: (құм-аулағыштар, торлар, жинақтағыштар, майаулағыштар).
Екінші сатыда аэробты микроорганизмдердің қатысуымен (белсенді лай) аэротенкте еріген органикалық заттардың ыдырауы.
Үшінші сатыда белсенді лайды екіншілік тұндырғыштарда тұндыру.

Қосымша сатысы (міндетті емес) - 2–ші және 3–ші сатыларда түзілетін артық белсенді лайді анаэробты ыдырату (метантенкте). Нәтижесінде тұнба көлемі азаяды, иісі жойылады және бағалы органикалық тыңайтқыштар мен биогаз - метан түзіледі.

Төртінші сатыда қалдық азот және фосфордан толық тазарту

өсімдіктер, микробалдырлар және микробтар арқылы жүзеге асады.

Қалалық ластанған ағынды суларды тазарту жолдары:

Ластанған сулар

Механикалық
Биологиялық
Физикалық
Биологиялық
Химиялық

Техникалық су Ауыз су

Өндірістік ағынды суларды тазарту жолдары:

Өндірістік сулар

Механикалық
Физика-химиялық
Биологиялық
Физикалық
Биологиялық

Қайта өңдіріске
айналу / суқоймасынан су жіберу

Механикалық тазарту

Мақсаты – ағын судан фильтрация, еріту, сору, сорғыту және басқа да процестер арқылы ірі және ұсақ механикалық бөлшектерді бөлу.
Механикалық тазалау – түрлі темір торлардан өткізуден, құм аулаудан және сүзгілеуден тұрады. Бұл қондырғылардың түрлері және өлшемдері ластанған ағынды сулардын түрлеріне (тұрмыстық/өндірістік ағын сулардын құрамына) байланысты.
Механикалық тазалау алдын ала ластанған ағын суларды тазалаудың бірінші сатысы болып табылады.

Физика-химиялық тазарту

Әдіс ұсақ бөлшектерді және коллоидті заттарды өндірістік ластанған ағынды суларда, сонымен қатар, иондардан, қышқылдардан және сілтілерден жою үшін қолданылады.
Физико-химиялық әдістің ішіне: электролиз, сорбция, экстракция, нейтрализация (әк, аммиак), коагуляция (минералды қосылыстардан тазарту – алюминий, темір тұздары) және флокуляция (органикалық қосылыстардан тазарту – белсендірілген кремний қышқылы) процестер кіреді.

Биологиялық тазарту

Ағынды суларды тазартуда маңызды сатысы - биотазалау.

Біріншілік биологиялық тазалау (аэротенк/окситенк) микроорганизмдер көмегімен ағын сулардың құрамындағы ластағыштарды жоюға негізделген.

Окситенктер

Оттекпен (техникалық) интенсивті аэрацияланатын жабық
темірбетонды құрылғы, тұндырғышпен байланысқан. Ластанған ағын суды «белсенді лай» (БЛ) арқылы органикалық қоспаларды тазартады, 5-10 есе тез ыдырайды.

Аэротенктер

Ағынды сулардың биологиялық тазарту процесін жеделдету үшін - “белсенді лай” - микробтар жиынтығы негізіндегі құрылымдар пайдаланады.
Ластанған ағынды суларды аэротенкте мәжбұрлі жолмен аэрациялау кезінде “белсенді лай” арқылы түрлі ластаушылардың ыдырауы жүзеге асырылады.