Дәріс №4. Интернет жүйесіне қатынасу технологиялары. DSL

22 
сөйлесуге кедергі жасамай, мәліметтерді жіберуге жоғары жиіліктерді 
қолдануға мүмкіндік жасайды. 
DSL-технологиясы көмегімен бір уақытта Интернетпен жұмыс істеу 
және телефонмен пайдалануға болады. Қарапайым модемге қарағанда, 
DSL-қосылу жылдамдығы едәуір жоғары. DSL үшін жаңадан сымдар 
жүргізу 
керек 
емес, 
өйткені 
телефон 
желісінің 
құрылғылары 
пайдаланылады. 
Асимметриялы DSL (ADSL). 
Интернетпен жұмыс кезінде ақпараттың негізгі ағыны Желіден 
пайдаланушыға өтеді. Желіге ақпараттың едәуір аз көлемі жіберіледі. 
Мысалы, сіз Web-беттерді қараған кезде, кішігірім сұраныс жібересіз, ал 
желіден мәтін ғана емес, сонымен қатар суреттерді де қабылдайсыз. Яғни, 
ақпарат алмасу ассиметриялы болып келеді. Бұндай трафикті жіберу үшін 
ассиметриялы арна керек. ADSL 
(Asymmetrical 
Digital 
Subscriber 
Line) немесе ассиметриялы DSL пайдаланушыға мәліметтерді жоғары 
жылдамдықпен жіберуге мүмкіндік береді, сондай-ақ пайдаланушыдан 
желіге келген сигнал желіден пайдаланушыға келген сигналға қарағанда 
төменгі жиіліктерде жіберіледі. 
Ең жаңа технологияларды пайдалануға байланысты ADSL бойынша 
ақпаратты жіберу жылдамдығы басқа қатынас түрлерімен салыстырғанда 
өте жоғары: 8 Мбит/с абонентке бағытталғанда, 1 Мбит/с абоненттен желіге 
бағытталғанда. Жоғары жылдамдық Web-сайттармен, мультимедиа-
ақпаратпен ыңғайлы жұмыс істеуге, үлкен файлдарды жылдам 
тасымалдауға және интерактивті қосымшаларды толық пайдалануға 
мүмкіндік жасайды. 
ADSL артықшылығы болып орнатылуының жеңілдігі табылады: 
пайдаланушы мен телефон компаниясын бірімен-бірін қосатын бұрыннан 
бар телефон кабелінің сымдары қолданылады. ADSL Интернетке үнемі 
қатынасты қамтамасыз еткеннің өзінде ADSL пайдаланушылары өткізу 
жолын басқа абоненттермен бөліспейді. Бірақ ADSL кемшіліктері де бар, ең 
алдыңғысы – алыстықтың шектелуі. ADSL-технологиясын қолданған кезде 
кері бағытта ақпаратты жіберу жылдамдығы ара қашықтыққа байланысты 
болады. Егер абонентке бағытталған ақпаратты 3 км қашықтықта 8 Мбит/с 
жылдамдықпен алуға болса, 5 км қашықтықта – тек 1,5 Мбит/с. 
Пайдаланушы ДК-і ADSL-модемге қосылады. ADSL-модемі 
жұмысының принципі 24 кГц-тен 1100 кГц-ке дейінгі жиіліктер диапазоны 
әрқайсысына виртуалды модем бекітілетін 4000-герцтік жолдарға 
бөлінетіндігіне негізделген. Соған байланысты виртуалды модемдердің 
әрқайсысы өз жиіліктер диапазонымен жұмыс істейді. 
ADSL – модемі жиілікті айырымға қосылады. Жиілікті айырым 
(немесе сплиттер) кәдімгі телефон байланысының төменгі жиілікті сигналы 
мен жоғарыжиілікті ADSL-сигналын айыратын төменгі жиіліктердің 
фильтрі болып табылады. Жиілікті айырым үш ұяшыққа ие блок түрінде 
жұмыс істейді: біреуі - ADSL-модемге қосылуы үшін, екіншісі – телефон 

23 
құрылғыларына қосылуы үшін, үшіншісі – ADSL желісіне қосылу үшін. 
Жиілікті айырым бір желіге телефонды да, компьютерді де қосуға мүмкінік 
береді. Телефон станциясындағы дәл сондай жиілікті айырым абоненттік 
сымның басқа жағында жоғары және төменгіжиілікті сигналдарды бөледі. 
Дыбысты сигнал телефонды желіге, ал цифрлы сигнал DSLAM 
(Digital Subscriber Line Access Multiplexer) қатынас мультиплексорына 
бағытталады. Бұдан провайдер желісі арқылы Интернетке өтеді. 
Қатынас мультиплексоры – барлық DSL-абоненттерін бір 
жоғарыжылдамдықты 
желіге 
қосатын, 
телефон 
компаниясының 
ғимаратында орнатылған механизм. 
ADSL – экономды технология. Қарапайым жағдайда аналогты өткізу 
қабілеті бар бөлінген арнаға қарағанда, желі пайдаланушыға арзан түседі. 
ISDN-технологиясы. 
Бөлінген телефонды желі – екі абонентті үнемі қосатын телефонды 
байланыс желісі. Бөлінген желінің едәуір таралған технологиясы болып 
ISDN (Integrated Services Digital Network) табылады. ISDN – ақпаратты 
жіберудің цифрлы түрінің стандарты. ISDN-желісінің негізгі компоненті - 
64 Кбит/с өткізу қабілеттілігі бар бір бағытталған bearer-арнасы немесе В-
арна. Бұл арнамен цифрлы ақпарат жіберіле алады. Өткізу жолын кеңейту 
үшін В-арналар екі-екіден топтасады да, арналар тобына ақпарат алмасуды 
басқаратын D-арнасы (16 Кбит/с) қосылады. Ақпарат алмасу кәдімгі мыс 
сымның көмегімен атқарылады. Модемнің орнына ISDN-адаптерді 
орнатқан пайдаланушылар 128 Кбит/с дейін баратын жылдамдықтағы 
Интернетке қол жеткізе алады. 
ISDN-адаптерлерін кейде ISDN-модемдері деп атайды. Бұл терминді 
дұрыс деуге болмайды, өйткені ISDN-адаптерлер модуляция және 
демодуляция функцияларын атқармайды, ISDN-желісі алдынан-ақ цифрлы 
болып табылған. ISDN-арнасын телефон компаниясы береді. ISDN-
желісімен телефонмен сөйлесу және сол уақытта Интернетке ақпарат 
жіберуге болады. 
Төменде әртүрлі технологиялар бойынша Интернетке қатынасудың 
максималды жылдамдықтары келтірілген. 
Қатынасу технологиясы 
Максималды жылдамдық 
Коммутирленетін телефондық 
линия 
56 Кбит/с 
ISDN 
128 Кбит/с 

24 
Кабельді телевидение 
36 Мбит/с 
ADSL 2 
1 Мбит/с (запрос), 10 Мбит/с (жауап) 
2,4 ГГц диапзонындағы радиоарна 
До 54 Мбит/с 
Серікті қатынас 
Жүйеге байланысты бірнеше Мбит/с 
Т1 
1,544 Мбит/с 
ТЗ 
44,74 Мбит/с 
GSM-data 
9,6 Кбит/с 
GPRS 
160 Кбит/с (теоретикалық максимум) 
UMTS 
2,048 Мбит/с 
Бақылау сұрақтары: 
1) 
DSL – технологиясымен ақпаратты жіберудің ерекшелігі неде? 
2) 
ISDN– технологиясымен ақпаратты жіберудің ерекшелігі неде? 
3) 
ADSL – технологиясымен ақпаратты жіберудің ерекшелігі 
неде? 
4) 
ISDN және DSL технологияларын қолдану үшін қандай 
құрылғы қажет? 

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: