Позитивті еркіндік: «Мен өз-өзіме қожай-ынмын» Позитивті еркіндік - бұл адамның потенциалының (шамасының) жеткілікті болуы және өз мүмкіндіктерін жүзеге асыру үшін қордың (ресурстардың) болуы. Қоғамда азаматтардың мемлекетті басқаруға қатысу-ында көрініс береді Либерализмнің басты идеясы ретінде жарияланады Негативті еркіндік сыртқы шектеулерден және басқа адамдардың мәжбүрлеуінен азат болу Негативті еркіндік: «Мен ешкімге құл емеспін»
«Табиғи еркіндіктің» шегі индивидтің тек қана өз жеке басының күшіне байланысты
«Азаматтық еркіндік» бұл қоғамдық келісім-шартқа сәйкес бір адамның өз бостандықтарының бір бөлігінен бас тартуы, өйткені ол қоғамның басқа мүшелеріне қамқорлығын білдіреді
«Моральдық еркіндік» - еркіндік дамуын-дағы жоғарғы деңгейі. Осы деңгейде адам «өз-өзіне қожайын» болып шығады, өйткені ол «өз-өзіне жазып қойған заңдарды жетекшілікке алады».
Жан-Жак Руссо (1712-1778)
Еркіндіктің адамзат тарихында прогрессі
Гегель: «адамзат тарихы іс әрекеттегі еркіндіктің ары қарай кобеюінің дамуын бізге көрсетіп тұр: «Шығыс бір адамның ғана (патшаның) - деспоттың –бостандығын білген және біледі Грек және римдік дүниесінде тек қана кейбіреулер - құлдыққа түспегендер – бостандыққа ие болған Ортағасырлық пен Жаңа замандағы германдық дүниесінде - енді «барлығы бостандыққа ие» Георг Вильгельм Фридрих Гегель (1770-1831) «Тарих философиясы»
