Лекция Қазіргі кезеңдегі дін


Жаһандық мәселелерді шешу жолдары



бет5/5
Дата12.05.2023
өлшемі78 Kb.
#91991
түріЛекция
1   2   3   4   5
Байланысты:
пробл лекция №4

Жаһандық мәселелерді шешу жолдары
Әр мемлекет өзінің қуатына және мақсаттарына қарай әлемдік тәртіптерге ықпал етуді көздейді. Адамзаттың тағдырының ортақтастығын түсіну, әлемдік қатынастарды бейбіт жолмен реттеуге құлшынысты тудырады. Өзара жауласу, теке-тірес, күш көрсету, басқа әлсіз мемлекеттерге зорлық жасау әлемдік тәртіптерге қауіпті екендігі халықтар түсіне бастады.
Сол себепті әлемдік саясат жаһандық тәртіптерді реттеуші ерекше саясат түрі болып табылады. Әлемдік саясат принциптерінің жалпылық сипаты бар дедік. Бірақта оларды орындауға әрбір мемлекет міндетті емес. Халықаралық нормалар мен құқықтары белгілейтін құжаттарға қол қойған мемлекеттер ғана өз міндеттерін әлемдік қауымдастық алдында орындап отыруға міндеттеме алады.
Әлемдік саясаттың күнделікті мақсаты - әлемдік тәртіпте бейбітшілікті, тұрақтылықты, демократияны сақтау. Сонымен қатар оның көздегені әлемдік саясатқа қатысушы субъектілердің барлығының мүдделі тоғысатын халықаралық орта жасау. Мүдделердің ортақтастығы, адамзатты сақтауға деген зәрулік көптеген мемлекетердің жалпыадамзаттық мүдделердің басымдылығын мойындауына әкеліп отыр.
Сонымен қатар әлемдік саясатты әлемдік билік үшін күресетін, әлемдік тартыстардан, әрбір елдің өздеріне тән геосаяси күрестерінен, түрлі бәсекелестіктер мен мүдделер қайшылығынан тысқары алып қарасыруға болмайды. Әлемдік саясатта АҚШ, Қытай, ЕО, Ресей сияқты алпауыт мемлекеттердің үстемдігі байқалады. ХХ ғасырдың 50-90-шы жылдары мысалы, әлемдік саясатта екі басым полюс АҚШ пен Кеңес Одағы болды. Кеңес Одағы күйрегеннен кейінгі ХХ ғасыр аяғы мен ХХІ басы бір полюстік әлемдік саясат болды. Ол АҚШ-тың басым болуымен сипатталады. Ал, 2005-2010 жыдардан бастап әлемдік саясатта көпполюстік қатынастар басым болуда. әлемдік қатынастарды айқындаушы күштер қатарына жоғарғы аталған мемлекеттермен қоса Үндістан, Жапония, Бразилия сияқты жылдам дамушы елдер ықпалы арта түсуде. Әлемдегі өзгерістер үздіксіз процесс. Онда ұдайы жаңа, табиғаты күрделі құбылыстар пайда болуы заңдылық. Әлемдік саясат субъектілері осы әлемдік өзгерістерді, мәселелерді, қайшылықтарды танып білуге және оларды шешу ісіне, немесе қауіптерді азайту шараларына әлем мемлекеттерін жұмылдырып отыруға міндетті.
Әлемдік тәртіптерді реттеп отыратын Әлемдік Үкімет құру жоспары әзірше футурологтардың ғана ойларында. Бірақта, әлемдік мәселелер мен тәртіптердің өзгеруіне әлемдік қауымдастықты дайындайтын БҰҰ, ЕЫҚҰ, АЕО, Ислам конференциясы сияқты халықаралық ұйымдар бар. Олар әлемдік саясаттың негізгі принциптері мен бағыттарын әлем мемлекеттеріне танытуға және мойындатуға ат салысып келеді. Бірақта, әзірше бірде бір халықаралық ұйым әлем мемлекетеріне міндетті шараларды іске асыруға мәжбүрлей алып отырған жоқ. БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің шешімімен болатын санкциялардың өзінің орындалуы ойдағыдай емес. Әлемде әділетті тәртіптер орнады деп айтуға ертерек.
Елеулі кемшіліктерге қарамастан әлемдік саясат өркениетті адамзат пен дамыған мемлекеттер ықпалымен біртіндеп ізгіленіп, гуманизацияланып келеді. Ол адамдарды ұлттық, нәсілдік, мемлекеттік, әлеуметтік-таптық тегіне қарамастан жаһандық мәселелерді бірігіп шешуге бастап келеді. Адамдардың бостандығы мен теңдігіне негізделген әлемдік саясаттың қазіргі мақсаттары: халықаралық қауіпсіздік жүйесін жасау, мемлекетаралық қатынастарда күш көрсету, зорлыққа жол бермеу, халықтар арасындағы сенім мен бейбітшілікке бастайтын қатынастарды қалыптастыру, жаппай қырып жоятын және ядролық қарулардың таралуына жол бермеу, әлемдегі қорқыныш пен үрейді, өзара жауласуды тоқтату сияқты жеке адамдар мен халықтардың бейбіт және тыныш өмір сүруін қамтамасыз ету. Ең бастысы әлемдік саясат жаһандық бейбітшілікті қамтамасыз етуге тиісті. Әлемдік басым державалардың әлсіз мемлекеттерге қарсы зорлыққа бармауының, ұлттық мүдделерін адамзаттың мүдделерге бағындыруының маңызы арта түсуде. Ол үшін әлем халықтарының, әлем азаматтарының бейбітшілік пен адам құқығы идеяларының платформасында топтасу қажет. Әлемдік саясат әлемдік қатынастар сияқты аса күрделі құбылыс. Оның ойдағыдай шешімін табуы тіптен қиын. Сондықтан әлем мемлекеттері мен халықтары жаһандық мәселелер мен қауіптерге қарсы әлемдік саясаттың тиімділігін арттыра беруге мүдделі. Онсыз әлемдік тыныштықты сақтау мүмкін емес.

Пайдаланған әдебиеттер:


Казахстан и глобальные вызовы современности: материалы научно-практической конференции (Алматы, 19 мая 2010г.) Отв. ред. Б.К. Султанов. – Алматы: КИСИ, 2010.- 120 с. (5).
Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы: ИСИ, 2007, 616 б. (85).
Взгляд различных религий на глобальные проблемы современности

В наш век религии вступили с грузом традиций сопротивления новым знаниям и движениям за обновление общества. Господствующие церкви пользовались поддержкой государства и официальным признанием, решительно выступая против демократических движений. Поэтому в широких слоях населения многих стран было распространено убеждение, что религия не помогает угнетенным и эксплуатируемым в борьбе за лучшие условия существования, а часто препятствует их усилиям.


В то время, когда социальные волнения и стремление к демократизации общества охватили весь мир, религия оставалась оплотом тех сил, которые противились любым переменам, стремились сохранить старые порядки. На этом фоне укрепилась критика религии.


Первая мировая война, унесшая 10 млн. жизней, подорвала религиозную веру, доверие к церковным властям, оправдывающим “свои правительства” и их участие в войне.


Однако уже в 20-30-е гг. и, особенно в годы Второй мировой войны, вступили в действие факторы, способствовавшие укреплению позиций религии, росту ее влияния.


Тяготы и лишения войны создавали благоприятную почву для массового распространения таких чувств и переживаний, как страх за себя и своих близких, одиночество, отчаяние. Даже в СССР, где атеизм активно пропагандировался в течение 20 лет, народ потянулся к религии. Трудно оценить позицию церкви в годы войны однозначно. С одной стороны, церковь часто выступала духовной опорой Сопротивления. Трудно обойти вниманием такой факт, что в годы войны римско-католическая церковь стремилась удержать свои позиции и сохранить жизни множества мирных граждан, идя по пути компромиссов с фашистским режимом Муссолини, множество священников погибали, спасая жизни мирного населения во многих странах Европы. Подвиг Максимилиана Кольбе, принявшего смерть вместо приговоренного к газовой камере еврея является высшим проявлением любви к ближнему.


После окончания Второй мировой войны религии более активно, чем когда бы то ни было, вступают в диалог с “миром”. Католическая и православная церкви заняли более гибкую позицию, порвав с традициями холодной войны: церковь должна служить интересам человека, а не той или иной системы. Второй Ватиканский собор отразил тенденцию сближения церкви с “миром”, поставив задачу повернуть церковь лицом к современному миру, его заботам и нуждам. В настоящее время религиозные организации обращаются к вопросам экономической жизни, политики, демографии, но, в первую очередь, к проблемевыживания человечества не столько физически, сколько духовно. Практически все конфессии и церкви высказались сегодня по вопросам губительности войн, необходимости решения экологических проблем, ценности семьи и семейных отношений, безнравственности беспорядочных половых связей (“сексуальной революции”), употребления наркотиков.


Социологические данные о распространении религий


Если судить о состоянии религиозности сегодня по количеству верующих в Бога людей, то картина получается впечатляющая. Однако число верующих - хотя и важный, но не единственный и, пожалуй, не главный показатель действительного уровня религиозности. Проведенные в 80-х гг. в США опросы показали, что только 6% отрицают существование Бога, а 80% верят в Бога, “как они его понимают”. Но при этом оказалось, что большая часть из них - “нецерковно религиозная”. Нецерковная религиозность - мировоззрение индивида предполагающего существование сверхъестественных сил, но не причисляющего себя к какой-либо церкви. Нецерковно религиозные люди не участвуют в культовой жизни церкви и мало заботятся о соблюдении церковных норм, обрядов, культовых предписаний; такие люди могут отрицать все сверхъестественное и быть, по существу, людьми вовсе не религиозными. Американские социологи также приводят данные, согласно которым под влиянием науки и образования доля верующих в Бога как личность упала за последние 300 лет примерно на одну треть.




Религиозное чувство не утратило своей силы в Африке, Азии и Латинской Америке. Европа и Северная Америка, мучительно пытающиеся решить современные проблемы, вновь ощущают потребность в религии. Общество неверующих не может обойтись без веры. Возвращение сакрального происходит в старых и новых формах. Отступление иссушающего душу рационализма стало реквиемом по новейшей эпохе Просвещения, сциентизма, марксизма. Агностицизм, скептицизм, индефферентизм отступают перед новой потребностью в вере, помогающей вырваться из душного мира материализма. Горький опыт отсутствия Бога в пространстве, где властвовали безбожники, заставил человека вновь обратиться к Богу, осознать необходимость его присутствия для обретения смысла жизни и победы над смертью.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет