Лекция. Физикалық есептердің маңызы және классификациясы
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Лездік жылдамдық
- Үдеу. Үдеу
| О рын ауыстыру векторы - қозғалатын нүктенің бастапқы орнынан қарастырылатын уақыт кезеңіндегі орнына жүргізілген вектор (нүктенің қарастырылған уақыт аралығындағы радиус-векторының өсімшесі). . шегінде хорда бойынша жол ұзындығы және хорданың ұзындығы бірте-бірте айырмашылық аз болады: . Жылдамдық – векторлық шама, ол берілген уақыт кезеңіндегі қозғалыстың шапшаңдығын және оның бағытын анықтайды. уақыт аралығындағы орташа жылдамдық векторы деп, радиус-вектор өсімшесінің уақыт аралығына қатынасын айтады. Орташа жылдамдық векторының бағыты бағытымен сәйкес келеді. Жылдамдық бірлігі – м/с. Лездік жылдамдық – қарастырылатын нүктенің радиус-векторынан уақыт бойынша алынған бірінші туындысына тең, векторлық шама. . Лездік жылдамдық векторы қозғалыс бағытындағы траекториясына жанамамен бағытталады. Лездік жылдамдық модулі (скаляр шама) жолдың уақыт бойынша бірінші туындысына тең. , (бұдан ) Бірқалыпты емес қозғалыс кезінде лездік жылдамдық модулі уақыт өткен сайын өзгереді. Сондықтан скаляр шама бір қалыпты емес қозғалыстың орташа жылдамдығын енгіземіз (басқа аталуы – орташа жолдық жылдамдық). -ден -ге дейін уақыт аралығында нүкте өткен жол ұзындығы мына интегралмен беріледі: Нүктенің түзу сызықты қозғалысы кезінде жылдамдық векторының бағыты өзгермейді. Егер жылдамдық модулі уақыт өткен сайын өзгермесе ( ), нүктенің қозғалысы бір қалыпты деп аталады, ол үшін . Егер жылдамдық модулі уақыт өткен сайын өссе, онда қозғалыс үдемелі деп аталады, егер жылдамдық уақыт өткен сайын кемісе, он да қозғалыс баяу деп аталады. Үдеу. Үдеу - жылдамдықтың модулі және бағыты бойынша өзгеріс шапшаңдығын сипаттайтын векторлық шама. уақыт интервалындағы орташа үдеу – жылдамдықтың өзгерісінің уақыт интервалына қатынасына тең векторлық шама. . Материалдық нүктенің лездік үдеуі – қарастырылатын нүктенің жылдамдығынан уақыт бойынша бірінші туындысына тең векторлық шама (осы нүктенің радиус-векторынан уақыт бойынша екінші туындысына тең векторлық шама): . Үдеудің бірлігі – м/с2. Ж азық қисық сызықты қозғалыстың жалпы жағдайында үдеу векторын екі проекцияның қосындысы ретін көрсетуге ыңғайлы: . Тангенциаль үдеу жылдамдықтың модулі бойынша өзгеруінің шапшаңдығын сипаттайды (4-сурет), оның шамасы Нормаль үдеу траекторияға нормәл бойынша оның қисықтығының центріне О бағытталған және нүктенің жылдамдық векторының бағытының өзгеру теңдігін сипаттайды. Нормаль үдеу шамасы радиустың шеңбер бойымен қозғалыс жылдамдығы мен радиус шамасымен байланысты (4-сурет). болсын дейік. Сонда : , толық үдеу шамасы (6-сурет): . жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|