Лекция Гетерофункционалды қосылыстар 23-24 лекция Гетерофункционалды қосылыстар Жоспар Гетерофункционалды қосылыстар

Амин қышқылдары

• Амин қышқылдарының түрлері:
• Алмастырылмайтын (валин, лейцин, изолейцин, фенилаланин, триптофан, треонин, метионин, лизин);
• Шартты түрде алмастырылатын (аргинин және гистидин);
• Алмастырылатын (аланин, аспарагин, аспарагин қышқылы, глицин (гликокол), серин, глутамин, глутамин қышқылы, цистеин (цистин), пролин, тирозин.

Амин қышқылдары

• Алмастырылмайтын аминқышқылдары адам организмінде синтезделмейді, бірақ өмірлік маңызды заттар болып табылады.
• Олар тағаммен бірге ағзаға түсіп отыруы қажет. Жетіспеген жағдайда организмнің өсуі және дамуы тежеледі.
• Алмастырылмайтын аминқышқылдарының тағамдық ақуыздағы оптималды мөлшері адамның жасына, жынысына, кәсібіне және басқа жағдайларға байланысты болады.
• Алмастырылатын аминқышқылдары адам организмінде синтезделеді.

Пептидтердің түзілуі.

• α-аминқышқылдарының молекулаішілік әрекеттесуінің нәтижесінде пептидтер түзіледі.
• Екі α-аминқышқылдары әрекеттескенде дипептид түзіледі.
• Үш α-аминқышқылдары әрекеттессе трипептид түзіледі және т.б.

IV. Амин және карбоксил топтарының өзара әсеріне байланысты реакциялар.

Пептидтердің түзілуі.

Көмірсулар:

• фотосинтездің бірінші өнімдері болғандықтан бейорганикалық және органикалық заттарды байланыстырады;
• белоктармен, липидтермен қосылып күрделі жоғары молекулалы комплекстер түзеді;
• ыдырағанда көп мөлшерде энергия бөлініп шығады;
• биоорганикалық қосылыстардың құрамында кездеседі: нуклеин қышқылдарының, коферменттер, витаминдердің және т.б.

Моносахаридтер

карбонил тобына қарай

Дисахаридтер

Дисахаридтер

Липидтер

• Липидтер гректің “lіpos”- май деген сөзінен шыққан.
• Липидтер спирт пен май қышқылдарынан түзiлген, күрделi эфирлерге жатады.

Қаныққан және қанықпаған ЖМҚ

Нуклеин қышқылдары

Нуклеин қышқылдары - бұл биополимерлер, гидролизденгенде

• пуриндi, пиримидиндi негiздерiн,
• пентозалар (β-Д-рибофураноза, β-Д-дезоксирибоза)
• фосфор қышқылын

түзетiн жоғары молекулалық органикалық қосылыстар.

Нуклеин қышқылдарында кездеседi:

• пуриндi негiздер: аденин (A), гуанин (Г),
• пиримидиндi негiздер: урацил (У), тимин (Т), цитозин (Ц)

H

2’ -

H

1’