5. Молекулалық орбитальдар әдісі
MОӘ көптеген молекулалардың пайда болуы мен құрылымын жақсы түсіндіреді, бірақ бұл әдіс әмбебап емес. Мысалы, валенттік байланыс әдісі ионның бар екендігі туралы қанағаттанарлық түсінік бермейді, дегенмен XIX ғасырдың соңында өте күшті молекулалық сутегі ионының бар екендігі анықталды: байланыстың сыну энергиясы мұнда 2,65 эВ құрайды. Алайда, бұл жағдайда ешқандай электрон жұбы пайда бола алмайды, өйткені ионға тек бір электрон кіреді. Молекулалық орбиталь әдісі (MMO) валенттік байланыс әдісін қолдана отырып түсіндіруге болмайтын бірқатар қарама-қайшылықтарды түсіндіруге мүмкіндік береді. МОӘ-нің негізгі ережелері. 1. Екі атом орбиталының өзара әрекеттесуі кезінде екі молекулалық орбиталь түзіледі. Тиісінше, N атом орбиталдарының өзара әрекеттесуі кезінде п-молекулалық орбитальдар түзіледі. 2. Молекуладағы электрондар молекуланың барлық ядроларына бірдей тиесілі. 3. Құрылған екі молекулалық орбитальдың біреуі бастапқы орбитальға қарағанда төмен энергияға ие, бұл байланыстырушы молекулалық орбиталь, екіншісі бастапқы орбитальға қарағанда жоғары энергияға ие, ол босататын молекулалық орбиталь. 4. МОӘ-де масштабсыз энергетикалық диаграммалар қолданылады. 5. Энергетикалық ішкі деңгейлерді электрондармен толтырған кезде атом орбиталдары сияқты ережелер қолданылады: а) ең аз энергия принципі, яғни бірінші кезекте аз энергиясы бар кіші деңгейлер толтырылады; б) Паули принципі: әр энергетикалық кіші деңгейде параллель спиндері бар екі электроннан артық болмайды; в) Хунд ережесі: энергетикалық кіші деңгейлерді толтыру жалпы айналдыру максималды болатындай етіп жасалады. г) Байланыс жиілігі.
Бақылау сұрақтары 10 минут:
І-деңгейлік тапсырма:
Химиялық байланыс типтерінің бір-бірінен айырмашылығын түсіндіріңіз.
IІ-деңгейлік тапсырма:
MO әдісі бойынша NO молекуласының электронды конфигурациясын беріңіз. NO молекуласынан NO+ молекулалық ионына ауысу кезінде магниттік қасиеттер мен байланыс күші қалай өзгереді?
ІII-деңгейлік тапсырма:
ВБӘ мен МОӘ ерекшелігі қандай?
Сабақты қорытындылау 5 минут.
Достарыңызбен бөлісу: |