Химиялық байланыс түрлері, иондық байланыс. Қазіргі иондық байланыс теориясының негізгі ережелері

- Иондық байланыс қасиеттері бойынша бір-бірінен күрт ерекшеленетін элементтердің өзара әрекеттесуі нәтижесінде пайда болады, яғни металдар мен бейметалдар арасында.

- Химиялық байланыстың пайда болуы атомдардың тұрақты сегіз электронды сыртқы қабатқа (s2p6) жетуге деген ұмтылысымен түсіндіріледі. Мысалы. Ca: 1s22s2p63s2p64s2 Cl: 1s22s2p63s2p5

- Пайда болған әр түрлі зарядталған иондар электростатикалық тартылыс әсерінен бір-біріне жақын ұсталады.

- Иондық байланыс бағытталмаған.

- Таза иондық байланыс жоқ. Иондану энергиясы электронды жақындық энергиясынан үлкен болғандықтан, электронегативтіліктің үлкен айырмашылығы бар бірнеше Атом болған жағдайда да электрондардың толық ауысуы болмайды. Сондықтан байланыс иондылығының үлесі туралы айтуға болады. Байланыстың ең жоғары иондылығы кристалдардағы фторидтерде орын аладыr ВСl, KCl, NaСl және NaF сәйкесінше 99, 98, 90 және 97% құрайды.

• 
  Коваленттік байланыс қасиеттері бойынша ұқсас элементтер, яғни бейметалдар арасында қалыптасады.
  
• 
  Әрбір элемент байланыстарды қалыптастыру үшін 1 электронды қамтамасыз етеді, ал электрондардың артқы жағы параллельге қарсы болуы керек.
  
• 
  Егер коваленттік байланыс бір элементтің атомдарынан пайда болса, онда бұл байланыс полярлы емес, яғни, жалпы электрон жұбы атомдардың біріне ауыспайды. Егер коваленттік байланыс екі түрлі атомнан пайда болса, онда жалпы электрон жұбы ең электронегативті атомға ауысады, бұл полярлы коваленттік байланыс.
  
• 
  Коваленттік байланыс пайда болған кезде өзара әрекеттесетін атомдардың электронды бұлттары қабаттасады, нәтижесінде атомдар арасындағы кеңістікте өзара әрекеттесетін атомдардың оң зарядталған ядроларын өзіне тартып, оларды бір-біріне жақын ұстайтын жоғары электронды тығыздық аймағы пайда болады. Нәтижесінде жүйенің энергиясы төмендейді. Алайда, атомдардың өте күшті жақындауымен ядролардың серпілуі артады. Сондықтан жүйенің минималды энергиясы бар ядролар арасында оңтайлы қашықтық бар (байланыс ұзындығы,lсв). Бұл жағдайда байланыс энергиясы-Есв деп аталатын энергия шығарылады. Параллель (1) және параллельге қарсы (2) спиндері бар екі сутегі атомынан тұратын жүйелер энергиясының ядролар арасындағы қашықтыққа тәуелділігі (Е – жүйенің энергиясы, Есв– байланыс энергиясы,r– ядролар арасындағы қашықтық,l– байланыс ұзындығы). Ковалентті байланысты сипаттау үшін 2 әдіс қолданылады: валенттік байланыс әдісі (ВБС) және молекулалық орбиталь әдісі (MОӘ).