Лекция Молекулалық биология пәні Молекулалық биологияның даму тарихы Молекулалық биологияның зерттеу әдістері мен болашағы. Нуклеин қышқылдарының толық сипаттамасы
жүктеу/скачать 0,73 Mb. Pdf көрінісі
|
1-лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- қайталанбайтын, орташа
|
Эписомалар - бактерия хромосомасынан бөлек, автономды кездесетін не оған жалғанатын сақиналы хромосомалық элементтер. Ең жақсы зерттелген эписома, бұл Ғ – фактор ( фертильдік фактор). Ол бактериялардың жыныстық процесін анықтайды және аталық жасушаларда ( Ғ+ жасушалар) кездеседі. Эписомалардың кейбіреулері инфекциялы болып келеді. Егер эписомаларда антибиотиктерге төзімділікті қалыптастыратын гендер болса, онда олар бактерия жасушаларына жеп – жеңіл өтіп, медицина үшін үлкен проблемалар туғызады. Бактерия геномында қозғалғыш генетикалық элементтерде кездеседі. Эукариоттар геномы– көлемі және құрылысы жағынан күрделі болады, олар: нуклеотидтер – кодондар – гендер мен ген аралық учаскелер– күрделі гендер – хромосома иіндері – хромосомалар – гаплоидты хромосома саны сияқты бірте–бірте күрделенетін құрылымдардан тұрады. Эукариоттар геномының көлемі өте үлкен болады, себебі олардың нуклеотидтер бірізділігі (ДНҚ молекуласы) тек қана қайталанбайтын учаскелерден тұрады. Сол сияқты, геномның өте үлкен болуын гендердің экзон – интрондық құрылысымен де түсіндіруге болады. Эукариоттар геномы ядролық және ядродан тыс орналасқан ДНҚ молекулаларынан тұрады. Соңғысына цитоплазманың сақиналы ДНҚ –сы: плазмидалар, эписомалар, митохондрия және пластидтер ДНҚ – сы жатады. Ядролық ДНҚ хромосомасынан тыс орналасқан гендер жиынтығын плазмондар деп атайды, олар цитоплазмалық тұқым қуалаушылықты анықтайды. Ядролық ДНҚ– массасының бәрі дерлік хромосомаларға таралған. Хромосомалар құрылысы күрделі. Эукариоттар геномына қозғалғыш генетикалық элементтер– транспозондар да тән, олар гендер белсенділігін реттеуге атынасады, яғни брын пассив күйде болып келген гендерді активтендіреді немесе керісінше. Адам геномы Адамның сома жасушасындағы ( 2n) ДНҚ – ның жалпы мөлшері 6,4.10 9 н.ж. тең, яғни гаплоидтық хромосома жиынтығында (n)- 3,2.10 9 н.ж. ДНҚ молекуласының 99,5 хромосомаларда кездеседі және бұл ядро ДНҚ–сы болып табылады. Ядродан тыс ДНҚ молекуласы – митохондрияларда, цитоплазмада (0,5)- сақиналы ДНҚ күйінде кездеседі. ХХ – ғасырдан 60- жылдары Р.Бриттен және Э.Дэвидсон эукариоттар геномының молекулалық құрылысының ерекшеліктерін, яғни геномының молекулалық құрылысының ерекшеліктерін, яғни геномының әртүрлі учаскелерінің түрліше рет қайталанатынын ашты. ДНҚ молекуласының қайталанбайтын, орташа жүктеу/скачать 0,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|