Лекция-презентация №13. Общество и культура
жүктеу/скачать 0,82 Mb.
|
Дәріс 12 Қоғам және мәдениет
- Бұл бет үшін навигация:
- А. Дж.Тойнбидің өркениеттер туралы теориясы
- Н.Я. Данилевскийдің өркениеттер туралы тұжырымдамасы
Өркениет ұғымыӨркениет (цивилизация) мәдениетті қамтиды. Термин «цивилизация» (лат. «сivitas» – «қала», «civilization» - «азаматтық», «мемлекеттік») бұл мағынада мемлекеттің пайда болуымен байланысты қоғамның даму деңгейін белгілейді. И.Канттың пікірінше, цивилизация адамның өмір сүруі мен мінез-құлықтың ережелерін орнатудан басталады. Өркениетті адам - ізетті, сыпайы, ілтипатты, ықыласты, өзге адамды адам деп сыйлайды, проблемаларды ақыл-парасат, құқық, заң тұрғысынан шешеді. Мәдениетті Кант «категорикалық императивпен» байланыстырады, ол ішкі өнеге заңы ретінде практикалық күшке ие болып, адамның іс-қылықтарын ар-ұждан арқылы анықтайды. Мәдениеттің өркениеттен (цивилизациядан) айырмашылығын алғаш рет атап көрсеткен Иммануил Кант еді. Иммануил Кант 1724–1804 жж. А. Дж.Тойнбидің өркениеттер туралы теориясыӨркениет, А. Дж. Тойнби ілімінде, —оқшауланған қоғам, ол екі негізгі өлшемдер арқы сипатталады: 1) дін және оның ұйымдастырылған түрі; 2) аймағы және оның туған жерінен алшақтығының деңгейі Тойнби 21 өркениеттерді атап көрсетіп, кейін олардың санын 37-ге жеткізді. XX-шы ғасырда олардан 10 өркениет қалды. А. Дж. Тойнби 1889-1975 «Постижение истории» Н.Я. Данилевскийдің өркениеттер туралы тұжырымдамасыН.Я.Данилевский (1822-1885) Н.Я. Данилевский «Ресей және Европа» атты еңбегінде 10 өркениеттерді – «локалды мәдени-тарихи типтерді» - атап көрсетті: 1) мысырлық, 2) кытай, 3) ассирия-вавилон-финикийлік (ежелгісемиттік) 4) үнді, 5) иран, 6) еврей, 7) грек, 8) римдік, 9) жаңасемиттік немесе аравийлік, 10) герман-романдық немесе европалық. Екі американдық өркениет- (мексикандық және перуандық дамымай қалып, опатқа ұшыраған. Жаңа – славяндық - тип қалыптасуды «Локальды мәдени-тарихи типтердің» (өркениеттердің) негіздерін дін мәдениет (ғылым, өнер, техника), саясат, экономика құрайды. Н.Я. Данилевский европоцентризмге және тарихи прогресстің бірсызықты болу принципіне қарсы шыққан . Әрбір өркениеттің өз тарихы және өзінің даму жолы бар. Әрқайсысы туылу, даму, гүлдену, құлдырау кезеңдерінен өтеді. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|