Лекция Тағам өнімдерінің биоқауіпсіздігі
жүктеу/скачать 0,95 Mb. Pdf көрінісі
|
тж-8
- Бұл бет үшін навигация:
- Құқықтық және нормативтік аспектілері. Азық-түлік қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік реттеу
| Энергетикалық құндылық - тамақ өнімдерінің калориялығын бағалайтын
көрсеткіш, яғни биологиялық тотығу барысында макронутриенттерден босатылуы мүмкін энергия үлесі. Ол тағамдық өнімнің тағамдық құндылығын анықтайтын маңызды белгі болып табылады. Тамақтың құрамындағы күрделі заттардың қарапайым заттарға тотығуы мен ыдырауы кезінде өмір сүру процестерінде ағзаға энергия бөлінуде, және дәл осы тағам заттарындағы энергия адамның тағамға деген қажеттілігінің өлшемі болып табылады. Энергияны килокалорий (ккал) немесе килоджоул (кДж) түрінде көрсетеді. 1 ккал 4,18 кДж сәйкес келеді. Негізгі энергия көздерінің рөлі макронутриенттерге - ақуыздар, майлар мен көмірсуларға жатады. Энергетикалық құндылығы (құнарлылығы) бойынша Тамақ өнімдері 4 топқа бөлінеді: 1. Энергетикалық құндылығы ерекше: шоколад, майлар, халва-400900 ккал / г; 2. Энергетикалық құндылығы жоғары: ұн, жарма, макарон, қант-250-400 ккал / г; 3. Энергетикалық құндылығы орташа: нан, ет, шұжық, жұмыртқа, жұмыртқа ликері, арақ-100-250 ккал / г; 4. Энергетикалық құндылығы төмен: сүт, картоп, көкөністер, жемістер, сыра, ақ шарап - 100 ккал/г дейін. Адамның қалыпты өмір сүруі үшін макро - және микронутриенттердің белгілі бір арақатынасы қажет. Ағзаның қажеттілігін қанағаттандыру энергия көздерін (ақуыз, майлар, көмірсулар), алмастырылмайтын амин қышқылдарын, алмастырылмайтын жоғары май қышқылдарын, витаминдерді, минералды заттарды қамтитын негізгі тағамдық заттармен қамтамасыз етілуі тиіс. Құқықтық және нормативтік аспектілері. Азық-түлік қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік реттеу Қазақстан Республикасының тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы техникалық регламенттерден және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады. Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады. "Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" ҚР Заңы адамның өмірі мен денсаулығы үшін тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін, тұтынушылардың мүдделерін қорғауды және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін ең аз қажетті талаптарды анықтау, белгілеу, қолдану және орындау жөніндегі қатынастарды реттейді. Осы Заңның реттеу объектілеріне Қазақстан Республикасында өндірілетін және Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін тамақ өнімдері, сондай-ақ тамақ өнімдерін әзірлеу (жасау), өндіру (дайындау), айналымы, кәдеге жарату және жою процестері (сатылары) жатады. Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаттары: 1. адам өмірі мен денсаулығы және қоршаған ортаны қорғау үшін тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 2. тұтынушылардың мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету; 3. кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесу; 4. отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру; 5. халықаралық сауданы дамыту үшін жағдай жасау; 6. Қазақстан Республикасының заңнамасын халықаралық нормалармен және ережелермен және адамның өмірін, денсаулығын және тұтынушылардың мүдделерін қорғауға кепілдік беру қажеттілігін ескере отырып үйлестіруге жәрдемдесу; 7. қоршаған ортаның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 8. ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету. |