Лекциялар жиынтығЫ 6В08601- «Су ресурстары және оны пайдалану»
"Басқару" және "реттеу" ұғымдарының көптеген параметрлері мен белгілері бойынша өзара байланысқан
жүктеу/скачать 4,83 Mb.
|
Су ресурстарын басқару ДӘРІСТЕР
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеулерде, өзге де тең жағдайларда, мемлекеттік басқаруды түсінудің кең тәсілі неғұрлым қолайлы. Су қатынастарын мемлекеттік реттеудің мазмұны
| "Басқару" және "реттеу" ұғымдарының көптеген параметрлері мен белгілері бойынша өзара байланысқан. Егер Мемлекеттік Басқару ұйымдық қызметті ұсынса, онда су қатынастарын мемлекеттік реттеу осындай қызметтің мазмұнын құрайды, ал су қатынастарын реттеу мемлекеттік реттеудің қажетті нәтижесін білдіреді. Сондықтан бұл екі ұғымды қарсы қоюға негіз жоқ. Әдебиетте олар әрдайым ажыратылмайды және ұқсас ұғымдар ретінде қолданылады. Мемлекеттік басқаруды өзгеше түрде де ұсынуға болады: су қатынастарына жария ету әдісі ретінде, өйткені ол арқылы су-құқықтық реттеудің императивтік құралдары мен тәсілдері іске асырылады. Жалпы алғанда мемлекеттік басқарудың түсінігі мен мәні, оның мемлекеттік реттеумен арақатынасы-мемлекеттік басқару теориясының даулы және күрделі мәселелері. Өз мәні бойынша олар су саласына қатысы болса да, жер қатынастарын реттеудің ұйымдық-институционалдық аспектісін қозғайтындықтан, дербес зерттеу нысанасы болып табылады.
Мемлекеттік басқару ұғымы кең және тар мағынада қолданылады. Кең мағынада: мемлекеттік органдардың қызметін, ұйымдастырушылық - өкімдік қызметін ұйымдастыратын қоғамдық жүйеге мемлекеттің биліктік әсері. Тар мағынада мемлекеттік басқару дегеніміз "мемлекеттің атқарушы-билік органдарының заңға тәуелді, заңдық билік қызметі". Яғни, бір термин көлемі бойынша әр түрлі және мазмұны бойынша жартылай сәйкес келетін ұғымдарды білдіреді. Бұл мемлекеттік басқару теориясының ұғымдық аппаратының жеткіліксіз әзірленгенін көрсетеді. Дегенмен, зерттеудің мақсаттары мен міндеттеріне байланысты "мемлекеттік басқару" терминін кең және тар мағынада қолдану қажет. Су заңнамасында жалпы мемлекеттік басқарудың тар түсіндірмесі көрінеді. Заң шығарушы, су қатынастары саласындағы мемлекеттік органдардың құзыреті туралы айта отырып, атқарушы-әкімдік органдардың барлық тігінен өкілеттілігін атап көрсетеді және анықтайды. Үкіметтен ауыл (ауылдық, селолық округтер) әкіміне дейін. Бұған қарағанда, өкілетті органдар жүйесінің жекелеген деңгейлерінің ғана құзыреті белгіленген. Зерттеулерде, өзге де тең жағдайларда, мемлекеттік басқаруды түсінудің кең тәсілі неғұрлым қолайлы. Су қатынастарын мемлекеттік реттеудің мазмұны: суды тиімді пайдалану және қорғау үшін ұйымдастырушылық, экономикалық, құқықтық жағдайлар жасау және қамтамасыз ету; су ресурстарын пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау жүргізу; су қатынастары саласында мемлекет, заңды тұлғалар мен азаматтар мүдделерінің келісілуін қамтамасыз ету; су құқықтық қатынастары субъектілерінің құқықтары мен мүдделерін кепілдендіру және қорғау; су бұзушылықтарын жасауға кінәлілерді заңды жауапкершілікке тарту. Суды пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік реттеудің құқықтық негізі су құқығының маңызды институттарының бірі болып табылады. Су құқығының нормаларымен су қатынастарын реттеудің мазмұны, функциялары, нысандары мен әдістері айқындалған. Мемлекеттік реттеу су-құқықтық талаптар мен ұйғарымдарды іске асырудың барлық негізгі тәсілдері мен нысандарын жасайды. Су саласын мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру процесінде туындайтын құқықтық қатынастар су құқықтық қатынастарының бірыңғай жүйесіне кіреді. Мемлекеттік реттеу тиісті мемлекеттік органдардың су ресурстарын ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз етуге және сол арқылы құқықтық тәртіпке қол жеткізуге (белгілеуге) бағытталған ұйымдастырушылық, атқарушы-өкімдік қызметі арқылы жүзеге асырылады. Суды қорғау және пайдалану саласындағы басқару мақсаты – өндіріс процестерінен шығарылатын өнімнің қоршаған ортаға зиянды әсерін шектейтін нормалар мен талаптардың орындалуын қамтамасыз ету, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету, оларды қалпына келтіру және молықтыру. Басқарма табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануды және қоршаған ортаны қорғауды ғылыми негізде жоспарлау, табиғи ортада тепе-теңдікті қамтамасыз ету жөнінде ұйымдастырулар, техникалық және экономикалық-экологиялық іс-шараларды әзірлеу және олардың орындалуын бақылау арқылы жүзеге асырылады. Қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдаланудың мемлекеттік бағдарламаларында табиғатты қорғау және табиғатты ұтымды пайдалану саласындағы басты міндеттер және қазіргі кезеңдегі табиғат қорғау қызметінің негізгі бағыттары айқындалған. Оларда табиғи ресурстарды сақтау және көбейту, қоршаған ортаның жай-күйін жақсарту желісін табанды және дәйекті жүргізу міндеттері қойылған. Жер бетіндегі экологиялық қауіпсіздік үшін күрес барлық адамдардың ең жауапты және игілікті міндеттерінің бірі ретінде қарастырылуы тиіс. жүктеу/скачать 4,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|