Квазистационарлық токтар. Ом заңы одан шығатын Кирхгоф ережесі тұрақты ток үшін тағайындалған Егерде ток күші мен кернеудің өзгерісі баяу өтсе, өзгеретін ток күші мен кернеудің лездік мәні үшін олар орындалады. Электромагниттік ұйытқу тізбек бойымен өте үлкен с жарық жылдамдығымен тарайды. Егер ұйытқудың тізбектің ең алыс нүктесіне берілу уақыты ішінде ток күші болмашы өзгерсе, онда ток күшінің лездік мәні тізбектің барлық қимасында бірдей дерлік болады. Осындай шартты қанағаттандыратын токты квазистационарлық деп атайды. Периодты өзгеретін ток үшін квазистационарлық шарты келесі түрде жазылады:
, (25)
мұндағы Т - өзгеріс периоды.
Айнымалы ток тізбегіндегі кедергі, индуктивтілік және сыйымдылық. Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы. Векторлық диаграммалар. Айнымалы ток деп мәжбүр етуші э.қ.к. – тің тербеліс жиілігімен сәйкес келетін тізбектегі токтың еріксіз тербелісін айтады.
Айнымалы э.қ.к.(немесе айнымалы кернеу) мынадай түрде берілсін
(26)
мұндағы, U0 - кернеудің амплитудасы.
Сонда, R кедергісі, С сыйымдылығы және L индуктивтілігі бар тізбек үшін Ом заңы мынадай түрге келеді,
немесе (27)
Тізбектің дербес жағдайларын қарастырайық:
L : айнымалы кернеу кедергіге түсіріліп тұр. Ом заңы бойынша:
Ток күшінің амплитудасы
Ток тербелісі фазасы жағынан кернеумен
бірдей фазада өтеді.
Көрнекелік үшін векторлық диаграмма
ә
2-сурет
дісін қолданайық және арасындағы бұрышы фазалар айырымына тең
векторларды саламыз.
L : айнымалы кернеу индуктивтік катушкаға түседі.
Катушканың өзіндік индукциясының э.қ.к-і:
Ом заңы бойынша:
итегралдағаннан кейін мынадай теңдеуді аламыз
3-сурет
мұндағы:
Осыдан, кернеудің түсуі, фаза жағынан катушкадан ағатын I ток күшін - ге басып озады. - кедергісі реактив индуктивтілік кедергі деп аталады. Тұрақты ток күшін () индуктивтік катушканың кедергісі болмайды.
L: конденсаторға түсірілген айнымалы кернеу . Tок күші
4-сурет
Мұндағы, осыдан,
кернеудің түсуі фазасы жағынан конденсатордың ағатын ток күшінен /2- ге қалып отырады. шамасы реактивті сыйымдылық кедергісі аталады. Тұрақты ток конденсатор арқылы жүрмейді.
4) Жалпы жағдайда L. Егер кернеу заңымен өзгерсе, тізбекте ағатын ток -ге тең, мұндағы I0 және мынандай формулалармен анықталады:
Достарыңызбен бөлісу: |
