Қоғам мүшелері әлеуметтік орны мен жағдайларына, атқаратын қызметтері мен рөлдеріне байланысты қоғамда әркелкі орналасқан
Қоғамды страталарға жіктеудің өлшемдері – табыс деңгейі, билікке қатысы, мәртебесі, кәсіби шеберлігі, білімі, шыққан тегі
стратификацияның негізгі түрлері – экономикалық, саяси және кәсіби.
Әлеуметтік теңсіздікке ықпал етуші факторларға – әлеуметтік жыныс (гендер), этникалық\нәсілдік белгілер, жасы, ресурстарға қол жеткізу мүмкіндігінің шектеулі болуы жатады
Отбасының теориялық талдауы
Құрылымдық- функционалдық талдау:
Отбасы – қоғамның басты тірегі.
Ол мына функцияларды атқарады:
әлеуметтендіру,
сексуалдық мінез-құлықты реттеу – универсалды мәдени норма – жақын туыс адамдар арасындағы жыныстық қатынастар мен некеге тыйым салу;
Әлеуметтік ұйымдарды еңбек күшімен қамтамасыз ету.
Материалдық және эмоционалдық қауіпсіздік –қауіп-қатерден қорғау, эмоционалдық қолдау, қаржылық көмек беру
Отбасының теориялық талдауы
Әлеуметтік қақтығыстар теориясы:
Меншік және мұрагерлік: отбасының шығуы ерлердің өз ұлдарына дүние-мүлкін мұраға қалдыруға деген қажеттіліктен;
Отбасы байлықтың шоғырлануы мен таптық құрылымды сақтауға ықпал етеді(Ф.Энгельс)
Патриархат –әйел едің экономикалық және сексуалдық меншігі. Гендерлік теңсіздік.
Нәсілдік және этникалық теңсіздік –отбасы нәсілдік және этникалық теңсіздіктің сақталуын қамтамасыз етеді. Эндогамия нәсілдік және этникалық иерархияны туғызады.
Отбасының теориялық талдауы
Микросоциологиялық концепциялар:
Символикалық интеракционизм - отбасы жақын да, тығыз байланысқа негізделген. Отбасы мүшелерінің арасында эмоциялық байланыс қалыптасады.
Социальный обмен – көңіл жарастығы (ухаживание) және неке келіссөз жүргізу тәрізді. Адамдар некеге тұрғанда бар мүмкіндіктен барынша тиімді істі (сделка)жасауға тырысады. Тартымды, сымбатты сырт көрінісі– «саудаласу элементі» (элемент торга) – билік пен байлық сұлулыққа айырбас.
Отбасының альтернативтік формалары
Толық емес отбасылары,
Некесіз бірге тұру,
Жеке бастың бөлек тұруы,
Гомосексуалдық жұптар:
1989 ж., Дания, алғашқы болып, бір жыныстық некеге салынған тыйымды алып тастады
Норвегия (1993 ж.), Швеция (1995 ж.), Нидерланды (2001 ж.)
1996 ж. АҚШ Конгресі бір жыныстық некеге тыйым салу туралы заң қабылдады
