Лексикология Лексика (сөздік қор мен сөздік құрам) · белгілі бір тілдегі сөздердің жиынтығы · белгілі бір тілдегі сөз байлығы Лексика-көне гректіктің Lexiros (сөздік) деген сөзі



бет8/14
Дата22.12.2023
өлшемі117,59 Kb.
#143045
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14
Байланысты:
Қазақ тілі - Лексикология

МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР
Мақал тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні.
Мақалда ой анық, дәл беріледі. Мысалы: Ақылы асқанды аға тұт.
Отан оттан да ыстық.
Мәтелде ой астарлы түрде беріледі. Мысалы: Қаз ашуын тырнадан алады.

МАҚАЛ

Мысалы

МӘТЕЛ

мысалы

Мақалдың мазмұнында істің себебі мен салдары бірге айтылып, шарты мен нәтижесі қатар беріледі.

(Егер) ісім өнсін десең, (онда) еңбек ет.

Ал мәтелде істің салдары айтылып, себебі айтылмайды.

Сабыр түбі – сары алтын.

Мақал құрылы-
сы жағынан көбінесе құрма-
лас сөйлем болып келеді.

Еңбек етпесең, елге өкпелеме; егін екпесең, жерге өкпелеме. 

Ал мәтел құрылысы жағынан көбінесе жай сөйлемге құрылады.

Басқа пәле тілден.

Мақалдарда ой тұжырымдалып, даналық қорытынды, түйінді пікір түрінде айтылады

Кең болсаң, кем болмайсың. 
Бидайдың кеудесін көтергені – дақылы жоқтығы, жігіттің кеудесін көтергені – ақылы жоқтығы. 

Мәтелдерде ой – пікір мақалдағы-
дай, тікелей кесіп айту түрінде емес, жанамалап тұспалдап ым – ишара түрінде айтылады

Баяғы жартас – бір жартас. Сөзіңді біреу сөйлесе, аузың қышып бара ма. 

Тапсырма №11 

қ/с



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет