Жалпы, тележурналистер тіліндегі кемшіліктер тоқталып кетсек

Сөз мәдениетіне қарсы құбылыстардың бірі-
сөз қателіктері.
Сөз қателіктері тілдік қателіктер деп те айтылып жүр. Тілдік
қателіктерді сөз, сөз тіркестері, сөйлем, мәтін деңгейінде қарастыру –
құрылымдылық лингвистика тұрғысынан қазақ тіл ғылымында
қарастырылып жүр. 
Сөзді айтушы жоғары қабілетті тұлға өзі қолданып отырған сөзінің
күшін толық танымағандықтан, яғни когнитивті – ассоциациялық
қабілеті жеткіліксіз болғандықтан сөз қателігіне ұрынуы мүмкін.
Тіл, бір жағынан, биологиялық, екінші жағынан әлеуметтік ағзаның
аса маңызды бөлігі. Тіл экологиясы негізінен тілдік орта мәселесін, 
тілдің өзгеруіне,дамуына, қолданылуына теріс әсер ететін себептері
зерттейді. 

Сатпаева, 
Гоголя, 
Байтурсынов
а
Пить и Петь, Сад, 
Настя
Тулпар, 
Асель, Сыр-
Дарья, 
Maui, Friendly, 
KFC, Salam bro, 
Noni,Granari, 
Respekt, 
Baumarkt 
•
Ендігі бір атап өтерлік жайт, 
қазір қалалық жерлерден 
байқайтынымыз, сауда-
саттық орталықтары, 
шетелдік мекемелер, 
компаниялар, түрлі 
фирмалар, кәсіпорындар 
жаппай шетелдік сөздермен 
аталуда. Бейне бір шетелде 
жүргендейсің.

Жаргон 
енді (уже), әрдайым (постоянно), жатақхана (общак), дәріс (лекция), үзіліс
(окошка), қоқыс (мусор), ұялы телефон (сотка), қуаттағыш (зарядка),
қаламсап (ручка), аялдама(астоновка), балмұздақ ( морожно), несие
(кредит), кеңес(совет), асхана(сталовая), парақша(страница), сау
бол(давайсың), сосын(потом), айыппұл(штраф), демеуші(спонсор),
пайыз(процент), құжат (документ), өтінемін (пажалуста),
күнтізбе(календарь), қысқасы(короче), дүйсенбі (понедельник), жоспар(план),
ғимарат (корпус), емтихан(сессия), тағы(ищё), тақтай(доска), перде (шторь),
бәрі, бітті(всё), көзілдірік (очки), сурет (фото), бөлме (комната), тақырып
(тема), әке (пахан), ана (махан), керемет(супер

•
Автобустың жолсерігі екі адамға ақша төлеген
кісіден: «Қызыл күрткелі ме? – деп сұраудың
орнына, «Қызыл курткадағы ма?» – деп сұрады. 
Түр-әлпетіне қарасаң, Желудков айтқандай, 
«супер-колхозница». Сонда оның қазақ бола тұра
орысша «...В красной куртке?» деген тіркестің
қазақша тікелей аудармасын айтып тұрғанын
қалай түсінеміз? Сол секілді сөзді «Мен 
ойлаймын» (Я думаю), «деуің керек» деп емес, 
«деу керексің», «айтуың керек» деп емес, «айту
керексің» (должен сказать) деп қолдану көбейіп
кетті. Тізе берсек бұндай мысалдар мың-сан!

Арман Бердалин мен Балғынбек Имашевтың 
айтысында Арман: 
Алла деп алдарыңда ән бастарда,
Айналдым айтыстағы алдаспанға.
Мәскеулік қандас қазақ аманбысың,
Сыйлас дос, сырлас болған 
«сары бастарға»
.
Ассалаумағалайкум, сәлем бердім,
«Здравствуйды» 
күнде еститін қазақтарға.
Ұлтымды ұлықтаудың 
«мастері» 
едім. 
Асыра айтам, дегенмен бәс тігемін,
Әлемге әйгіленген Қазақстан-
Тараған көк бөріден қасқыр елім

Моя малышка, твоя улыбка
Ең әдемі, 
самая вышка...
Сені мен көрген сайын, 
как будто тебя знаю
Жақындап танысам десем орысша ой 
не знаю
Ай дауысын сенің, ай қимылын сенің
Майысқан шыбық белін, 
общем кайф 
әрбір жерін

Мне не в кайф хайповать ни о чем не по теме,
Кругом маскарад и клоуны в деле
Это
масқара кім сені басқарады?
Тв-дан шаш ал десе неге бас алады?
Чисто результат, чисто
маңдай тер
Микрофон құлаққап бір бөлмелі пәтер
Көріпкел ақша алып айтты өзің көріп кел
Если понимаешь в чем суть
қане бесті әкел
Бітпейтін тастар, биттейтін бастар
Сен тиіспейтін зат бар
Ешкім тш.. ешкімге айтпа
Оставь там это, а где твой план
Чтобы все это заработало?
Гонишься за модой, ты стер все баррикады
Мои тараканы не спят, не спят уже давно
Мен тым кеттім арқымтап, жоқ, 
я не больной
!

жүктеу/скачать 0,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: