Параллель қоздыру қозғалтқышының сұлбасы. Тұрақты ток гене- раторлары генераторлар сияқты қоздыру орамаларын қосу әдісімен жіктеледі: тәуелсіз, параллель, жүйелі, аралас қоздыру қозғал-
87
тқыштары. Магнит ағынын қоздыруға шығындалатын қуат қозғал- тқыштың номиналды қуатының 1...5% құрайды.
Стандартты әріп белгілері пайдаланылған параллель қоздыру қозғалтқышының сұлбасы 3.4, а - суретте келтірілген: M - қозғал- тқыш; LM - қозғалтқышты қоздыру орамасы. Бұл сұлбаны параллель қоздыру генераторының сұлбасымен салыстыру дұрыс (2.6-суретті қараңыз). Зәкірдің Ія тогына және Iв қоздыру тогына тармақталатын
қозғалтқыштың қуат көзі берілген өткізгіштерде I тогын тудырады:
I = Iя + Iв,
(3.16)
ал генераторда, зәкірдің тогы жүктеме тогына және қоздыру то- гына тармақталады ((2.10) теңдеуді қараңыз).
Теңдеуді (3.16) ескере отырып, тұтынылатын қуатты электрмаг- ниттік қуатқа айналдыруды көрсететін теңдеуді қайта жазайық (3.7):
мұндағы Rв қоздыру сұлбасының кедергісі қоздыру орамасының кедергісін және Rрег реттеуші реостаттың кедергісін қамтиды. Іске қосу жүзеге асырылды және іске қосу реостаты шығарылды деп бол- жанады (төменде қараңыз).
U кернеу қозғалтқыш зәкіріне, сондай-ақ зәкірге параллельді қо- сылған қоздыру тізбегіне қосылған. Ом заңы бойынша U = ІвRв бо- лады, сондықтан UIв = Ів2Rв болады. Сонымен, алдын көрсетілген
теңдеуді келесіге айналдырамыз
яғни
(3.17)
Осылайша, параллель қоздыру қозғалтқышы үшін теңдеуге ұқ- сас (3.2) теңдік алынды. UІя көбейтіндісі қозғалтқыштың тұтынатын барлық қуатын емес, тек қана үлкен болсада оның жартысын ұсына- тының ескеру керек. Теңдеуден (3.17) бірден параллельді қоздыру жағдайы үшін дұрыс теңдікті аламыз
U = E +IяRя,
(3.18)
(Тұрақты магниттен қоздыру жағдайы үшін жазылған (3.18) тең- деуді (3.1) теңдеумен салыстырыңыз. Параллельді қоздыру кезінде қоздыру тогы зәкірдің номиналды тогымен салыстырғанда кіші бо- лады, сондықтан Iв берілген сымдарындағы мәнінен Iя мәні аз ерек-
шелетінің айта кету керек).
Генератор сұлбасынан параллель қоздыру қозғалтқыш сұлбасы- ның айырмашылығы, сонымен бірге 3.4, а – суретінің оң жағында көрсетілген, іске қ о с у р е о с т а т ы н д а да болады. Іске қосу рео-
Достарыңызбен бөлісу: |