5. Дəріс кешені
Дəріс №1
Тақырыбы:Табиғатты пайдалану экономикасы пəні жəне оның мақсаты.
Əлемдік экономиканың дамуы ғаламдық
экологиялық көкейкесті
проблемалардың туындауына себеп болды.Табиғат пен қоршаған ортаға
адамның антропогендік əсер етуінің шамасы үлкен болды. Табиғатты
пайдалану экономикасының 3 негізгі бағыты бар. 1-сі қоршаған ортаны
ластанудан экономикалық тұрғыдан қорғау. 2-сі
экологиялық-экономикалық
бағыт.3-сі бағалау бағыты. Осы бағыттарға сүйене отырып, табиғатты
пайдалану экономикасы қоршаған ортаны қорғау мақсатында жұмыс істейді..
Дəріс №2
Тақырыбы
:
Тұрақты дамудағы экологиялық аспектілер
Нарықтық реформаларды тереңдету, ұлттық жəне аймақтық деңгейде
тұрақты экономикалық жəне əлеуметтік даму мен қоршаған ортаны қорғауды
қамтамасыз
ету мақсатымен, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану үшін
экономикалық механизмдерді пайдалану аса маңызды болып табылады,
биологиялық əралуандылықты сақтау, экологиялық қауіпсіздікті сақтау,
қоршаған табиғи ортаны қорғау жəне халықтың экологиялық жағынан
қамтамасыз ету. Тұрақты даму үшін табиғи ресурстар
мен қоршаған ортаны
қорғау болашақ ұрпақтың тұрмыс сапасын жақсартып, Қазақстандағы
адамзаттың тұрақты дамуына мүмкіндік береді.
Дəріс №3
Тақырыбы:
Табиғатты пайдалану экономикасы – жаңа ғылым.
Экология ұзақ оқиғадан бұрын өткен ерекшелігіне қарай дербес ғылым
ретінде табиғат туралы үлкен ғылыми ілімді
жинақтаудың кезеңінен
өткен.Ғасыр ортасына қарай табиғатты зерттеу дінбасылар тарапынан болған
қысым нəтижесінде босаңси бастаса, Дəуірлеу заманында ұлы жағрапиялық
ашылулармен жаңа қарқын ала бастады.19 ғасырдың басында биогеография
саласындағы экологиялық зерттеулер шыға бастады. 1913-1914 жж.
Экологиялық ғылыми қоғамдар құрылып, журналы да ашылып, экология пəн
ретінде университеттерде оқытыла бастады.
Дəріс №4
Тақырыбы:
Экономиканы экологияландырудың негізгі бағыттары.
1. Экономикадағы экологиялық факторлар.
2. Табиғат сыйымдылығы.
Ғылыми-техникалық дамудың негізінде
табиғат ресурстарын жасанды
жолдармен алмастыруды енгізудің дəрежелері туралы мəселелер принципті
бола бастады.Қазіргі заманғы экономикалық теорияның ең бір қиындығы
экологиялық факторлардың экономикалық категорияға енгізілуі. Шикізат
алудан бастап, дайын өнімге дейінгі табиғат
ресурстарының қаншалықты
тиімді пайдаланылуы табиғат сыйымдылығының шамасын көрсетеді..
Дəріс №5.
Тақырыбы:
Атмосфера ауасын сақтау.
1 Негізгі атмосфераны ластаушы заттар.
2 Атмосфераның ластануының нəтижелері.
Атмосфера- бүкіл əлемнің тіршілік тынысы.Атмосфера ауасының шекарасы
болмайды. Атмосфера –бүкіл əлемді таза ауамен қамтамасыз ете отырып,
тіршілікке қажетті газ элементтерімен байытады жəне Жерді метеорит
əсерлерінен, күн жəне ғарыштан келетін түрлі зиянды сəулелерден қорғайды,
зат жəне
энергия алмасуларын, ауа-райының қызметін реттеп, жалпы Жер
шарындағы тұрақтылықты үйлестіріп отырады.Ластағыш заттардың негізгі
көздері- өнеркəсіп, автокөліктер, зауыт, жылуэнергетикасы, соғыс қаруларын
сынау, космос корабльдері мен ұшақтар т.б..
Дəріс №6.
Тақырыбы:
Радиоактивтілік жəне радиоактивті ластану.
1. Радиоактивті ластану.
2. Қазіргі кездегі радиоактивті ластанудың алдын-алу шаралары.
Радиоактивтілік
терминін
1898
жылы
Мария
Склодовская-Кюри
ұсынды.Радиоактивтілік газет-журналдарда Чернобыль
апатымен бірге жиі
айтылады.Радиоактивтілікті
беккерель,
кюри,
рентгенмен
өлшенеді.
Шағылысу дəрежесі радамен өлшенеді. Радиоактивті ластану қоршаған
ортаны радиоактивті заттармен ластайды.1986 жылғы Чернобыль апаты н
ештеңемен
салыстыруға
келмейді.
1983
жылы
ақпанда
Лондон
конвенциясында мұхиттағы радиоактивті қалдықтарды жоюдың 2 əдісін
қабылдады.
Достарыңызбен бөлісу: