М. Р. Балтымова

224 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

225 
БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ОҚУ ЖЕТІСТІКТЕРІН 
БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ МАТЕРИАЛДАРЫ 
 
Тест тапсырмалары
 
1. «Тарих пен әдебиет егіз. Олар бірін-бірі толықтырып, тарих 
сабағын кейінгі ұрпаққа қатар жеткізіп отырады. Тарих 
деректерге сүйенсе, әдебиет сол тарихи оқиғаларды суреттеп 
бейнелеп жеткізеді», деген ғалым? 
a) А. З.Серікқалиұлы 
b) С.Қасқабасов 
c)Қ.Мұханбетқалиұлы 
d) Ә.Кекілбаев 
e) М.Дүйсенов 
2. «Есенберлин біздегі тарихи тақырыпты бірінші кӛтеріп, 
ұлттың санасында үлкен тарихи тұлғаларды тірілтті» деп айтқан 
кім? 
a) Қ.Мұханбетқалиұлы 
b) А.З.Серікқалиұлы 
c)С.Қасқабасов 
d) Ә.Кекілбаев 
e)М.Дүйсенов 
3. Ілияс Есенберлиннің тарихи трилогиясы? 
a) «Кӛшпенділер», «Алтын Орда» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі» 
c) «Үркер», «Елең-алаң» 
d) «Тағдыр», «Дарабоз» 
e) «Қызыл жолбарыс», «Абылайдың ақ туы». 
4. Тарихилық принципін «жазушының ыңғайына кӛп жығыла 
бермейтін, ақиқаттың ізінен кӛз жаздырмайтын принцип», – деп 
нақтылаған ғалым? 
a) Т.Сыдықов 
b) Қ.Мұханбетқалиұлы 
c) А. З.Серікқалиұлы 

226 
d) С.Қасқабасов 
e)М.Дүйсенов 
5. Халықтың ӛткен ӛмірі туралы тарихи деректерді кӛркем 
шындыққа 
айналдырып, 
тарихи 
тұлғалардың 
кӛркем 
бейнелейтін шығарма? 
a) Тарихи роман 
b)Лирикалық роман 
c) Психологиялық 
d) Деректі 
e)Класикалық 
6. Тарихи роман жанрының дүниеге келгеніне қанша уақыт ӛтті 
уақыт ӛтті? 
a)200 жылдам астам 
b)300 жылдай 
c) 500 жыл 
d) 100 жылдан астам 
e) 100 жыл 
7. Алғашқы тарихи романдар қай ғасырда жазылды? 
a) ХҮІІ
b)ХҮІ 
c) ХҮ
d) ХІІ 
e)ХІ 
8. ХІХ ғасырда романтизм дәуіріндегі ағылшын әдебиетінің 
ӛкілі, «Уэверли» (1814), «Пуритандықтар» (1816) авторы? 
a)Вальтер Скотт 
b)Джеффи Чосер 
c)Роберт Гринн 
d) Бернард Шоу 
e)Томас Майн
9. Қазақ тарихи романының тұсауы нешінші ғасырдың басында 
кесілді? 

227 
a) ХХғасыр 
b)ХІХ ғасыр 
c)ХҮІІғасыр 
d)ХҮІғасыр 
e)ХҮғасыр 
10. Тарихи роман жанрын кӛркемдік тұрғыдан ӛнер туындысы 
дәрежесіне жеткізген, қазақ тарихи романын әлемдік деңгейге 
кӛтерген эпопея? 
a) М.Әуезовтің «Абай жолы» 
b)І.Есенберлиннің «Кӛшпенділер» трилогиясы 
c) Ә.Кекілбаев «Үркер», «Елең-алаң» 
d)Қабдеш Жұмаділов « Дарабоз» және «Соңғы кӛш» 
e) Мұхтар Мағауин "Алласапыран" 
11. І.Есенберлиннің «Кӛшпенділер» трилогиясының бірінші 
жазылған бӛлімі? 
a) Қаһар 
b)Алмас қылыш 
c) Жанталас 
d)Темірқазық 
e) Аласапыран 
12. І.Есенберлиннің шығармашылығы туралы «60-70 жылдары 
тарихи романның кӛшін бастаған ол қазақ әдебиетінде тұтас бір 
мектеп қалыптастырды.», – деп кӛрсеткен жазушы? 
a) Қ.Жұмаділов 
b)Ш.Сариев 
c) Е.И.Клименко 
d)Ш.Елеукенов 
e) М.Дүйсенов 
13. І.Есенберлиннің «Кӛшпенділер» трилогиясында қай тарихи 
кезең суреттелген? 
a) ХҮ-ХІХ ғасырлар
b) ХҮІІІ ғасыр 
c) ХІХ ғасыр 

228 
d) ХІІ-ХҮ ғасырлар 
e) ХІІІ-ХІХ ғасырлар. 
14. 1971 жылы жарық кӛрген трилогияның келесі кітабы «Алмас 
қылыш» романына алғашқы рецензия жазып: «оқушы қауымға 
қазақ халқының ортағасырлық тарихынан біраз қызық мағлұмат 
беретін пайдалы еңбек», – деп қорытындылаған ғалым? 
a) М.Дүйсенов 
b)Ш.Елеукенов 
c) Ш.Сариев 
d) З.Серікқалиев 
e)Е.И.Клименко 
15. І.Есенберлиннің «Кӛшпенділер» трилогиясын «тарихи-
мәдени, идеялық-кӛркемдік мәнінің» тереңдігіне байланысты 
«роман-эпопея, тұтас бір елдің жанды шежіресі, кӛркемделген 
тарихы» деп баға берген? 
a) Р.Бердібай 
b)М.Дүйсенов 
c) Ш.Елеукенов 
d) Ш.Сариев 
e)З.Серікқалиев 
16. «Соңғы он жылдық тәуелсіздік кезеңінде қазақ тарихи 
романының жаңа проблемаларға шыққаны, соған орай 
поэтикасы да жетіліп ӛркейе түскені күмәнсіз нәрсе» деп атап 
кӛрсеткен ғалым? 
a) Ш.Елеукенов 
b)Р.Бердібай 
c) М.Дүйсенов 
d) Ш.Сариев 
e)З.Серікқалиев 
17. Жазушы Б.Қыдырбекұлының кеңестік дәуірдегі «Ұлы Қазан 
революциясы» деп танылған тарихи оқиғаны, онан кейінгі 
жылдардағы 
отырықшыландыру, 
коллективтендіру, 
колхоздастыру кезеңдерін қамтып, сол кезеңдегі қазақ 

229 
халқының ауыр тұрмысын, әлеуметтік жағдайын суреттеген 
роман-дилогиясы? 
a)«Алатау» 
b)«Тар кезең»
c) «Шоң би»
d) «Саки» 
e)«Дарабоз» 
18. Ресей ӛкiметiнiң отарлауына қарсылық танытып, Баянауыл 
дуанын ашуға қол жеткiзген тарихи тұлға – Шоң би 
Едiгеұлының тарихи тұлғасы кӛркемдікпен бейнеленген «Шоң 
би» тарихи роман-трилогиясының авторы?
a)Қ.Исабай 
b)Б.Қыдырбекұлы 
c) Б.Жандарбеков 
d) Қ.Жұмаділов 
e)Р.Тоқтаров 
19. Б.Жандарбековтың «Саки» романында нешінші ғасыр 
оқиғасы суреттелген? 
a) б.з.д. VI ғасыр 
b)б.з.д. III ғасыр 
c) б.з.д. V ғасыр 
d) б.з.д. VII ғасыр 
e)б.з.д. VIII ғасыр 
20. Қ.Жұмаділовтің қазақ халқының Жоңғар басқыншыларына 
қарсы күресі суреттелген роман-дилогиясы? 
a)«Дарабоз»
b)«Алатау» 
c) «Тар кезең»
d) «Шоң би»
e)«Саки» 
21. «Абайдың жұмбағы» тарихи роман-хамсасының авторы? 
a) Р.Тоқтаров 
b) Қ.Исабай 

230 
c) Қ.Жұмаділов 
d) Б.Жандарбеков 
e) Б.Қыдырбекұлы 
22. К.Сегізбаевтың «Беласқан» романы не туралы? 
a) Шығыс шекарада ел билеген Қамбар тӛренің жұртты 
егіншілік, отырықшылық баули бастауы, қазақ-қалмақ қарым-
қатынасының достық сипатты суреттеледі.
b) Абайдың ӛмірі мен поэзиясының әлі ашылмаған қырларына, 
шетсіз, шексіз әлеміне бойлай отырып, ақының жұмбақ 
болуының кілтін, сырын, себебін іздейді. 
c) Қазақ халқының Жоңғар басқыншыларына қарсы күресі 
суреттеледі 
d) Сақтардың патшайымы Томирис сонау Вавилонға дейінгі 
айналасындағы мемлекеттердің бәрін бағындырған парсы елінің 
патшасы Кирдің басқыншы әскерінің күл-талқан етуін 
суреттейді. 
e) Тӛрелер ӛздерін «ақсүйекпіз» деп санап, қалың ел «қара 
бұқара қазақтан» жырылып, ұлттық береке-бірлігімізге ӛлшеусіз 
зиян тигізгені шыншылдықпен суреттеледі. 
23. С.Сматаевтың Абылай заманындағы қазақ батырына 
арналған «Жарылғап батыр» атты ӛлеңмен жазылған романында 
нешінші ғасырдағы ауқымындағы тарихи-әлеуметтік, қоғамдық, 
саяси жайттар бейнелеген? 
a) ХVІІІ ғасыр 
b) ХVІІ ғасыр 
c) ХVІ ғасыр 
d) ХV ғасыр 
e) ХІХ ғасыр 
24. Жазушы М.Есләмғалиұлының әйгілі Әйтеке бидің 
ғұмырнамасы ӛзек болған тарихи-философиялық дилогиясы? 
a) «Әйтеке би»
b) «Алтын ғасыр»
c) «Қазақтың билері» 
d) «Шешендік ӛнер» 

231 
e) «Тӛле би, Қазыбек би, Әйтеке би» 
25. Қ.Мұханбетқалиұлының жиырма жылдан астам уақытын 
сарп еткен тарихи романы? 
a) «Тар кезең» 
b) «Әйтеке би» 
c) «Алтын ғасыр» 
d) «Дарабоз» 
e) «Алмас қылыш» 
26. «Тәуелсіздік жолында күрескен батырларды ұлықтауды 
абыройлы парызы» санаған жазушы Қ.Мұханбетқалиұлының 
қол бастаған кӛсем, сӛз бастаған шешен С.Датұлы жайында 
тарихи романы? 
a) «Тар кезең» 
b) «Алтын ғасыр» 
c) «Дарабоз» 
d) «Алмасқылыш» 
e) «Кӛшпенділер» 
27.«Тартыс – сюжеттің жаны, оның қозғаушы күші, сюжетте 
баяндалар оқиғаның да, характер тағдырының шешімі де осы 
тартысқа, оның сипатын тікелей қатысты»деп пікір білдірген 
ғалым? 
a) С.Мақпырұлы 
b) С.Әшімбаев 
c) Ш.Елеукенова 
d) Қ.Жұмаділов 
e) Б.Жандарбеков 
28. Қазақ әдебиетінің жаңа жазба реалистік дәстүрінің 
қалыптасуы мен дамуы кезеңіндегі романдар туралы алғашқы 
теориялық пікірлердің авторлары? 
a) Ә.Бӛкейханов, А.Байтұрсынов 
b) Ә.Бӛкейханов, М.Әуезов 
c) А.Байтұрсынов, С.Әшімбаевәі 
d) С.Сейфуллин, М.Дәулетбаев 

232 
e) Т.Сыдықов, Б.Майлин 
29. С.Сейфуллиннің тарихи романы? 
a) «Тар жол, тайғақ кешу» 
b) «Ботагӛз» 
c) «Абай жолы» 
d) «Тар заман» 
e) «Алмас қылыш» 
30. С.Мұқановтың тарихи романы? 
a) «Ботагӛз» 
b) «Тар жол, тайғақ кешу» 
c) «Абай жолы» 
d) «Тар заман» 
e) «Алмас қылыш» 
31. 
Тарихи 
романдарды 
қолданылған 
фактілері 
мен 
құжаттарына байланысты деректілік тұрғысынан қарастырып, 
кӛркем бейне жасау принциптерін зерттеген профессор? 
a) Ж.Дәдебаев 
b) Т.Сыдықов 
c)Р.Бердібай 
d)Г.Елеукенова 
e)М.Хамзин 
32. Ғалым Б.К.Майтановтың «Қазақ тарихи-революциялық 
романдарындағы психологиялық анализ» атты кӛлемді 
зерттеуінде кейіпкер тұлғасын, оның характерін ашуда 
қолданылатын қандай тәсіл туралы айтады? 
a) Психологизм 
b) Семантикалық 
c) Салыстырмалы 
d) Салыстырмалы-типологиялық 
e) Деректілік 

233 
33. «Тарихи шығармалар ӛткен дәуір істерін қайта жаңғыртып 
кӛрсетуі 
үстіне 
мәдени, 
адамгершілік, 
психологиялық 
дәстүрлерді де таныстырады» деген академик? 
a) Р.Бердібай 
b) Г.Елеукенова 
c) М.Хамзин 
d) Т.Сыдықов 
e)Ж.Дәдебаев 
34. Тарихи шындық деген? 
a) Ӛмір шындығының тарихи тақырыпқа арналған шығармадағы 
кӛркемдік кӛрінісі. 
b) Автордың реалды шындықтың кейбір фактілерден ауытқуы 
c) заттар мен құбылыстардың адам ӛмірімен тікелей байланыста 
болатын шындық болмысқа адамның эстетикалық қатынасының 
жоғарғы формасы. 
d) Ӛткен дәуірдің бояуын беру үшін сӛз, киім, дәстүр үлгілерінің 
ерекшелігін сақтау 
e) Тұлға тӛңірегінде жазылу 
35. Кӛркемдік таным дегеніміз? 
a) заттар мен құбылыстардың адам ӛмірімен тікелей байланыста 
болатын шындық болмысқа адамның эстетикалық қатынасының 
жоғарғы формасы. 
b) Ӛмір шындығының тарихи тақырыпқа арналған шығармадағы 
кӛркемдік кӛрінісі. 
c) Автордың реалды шындықтың кейбір фактілерден ауытқуы 
d)Сюжет пен характерге байланысты теориялық мәселе 
e) Ӛмірдің реалды шындығын, құбылысты кісінің кӛз алдына 
елестететіндей етіп суреттеу. 
36. Кӛркем әдебиет тілінің шеберлік сипатын білдіретін тілдік 
тәсілдер? 
a) Бейнелеу, Әсірелеу 
b) Кішірейту, Салыстыру 
c) Шендестіру, Кеңейту 
d) Әсірелеу, Кішірейту 

234 
e) Бейнелеу, Шендестіру 
37. Бейнелеу тәсілі? 
a) Ӛмірдің реалды шындығын, құбылысты кісінің кӛз алдына 
елестететіндей етіп суреттеу 
b) Кісінің эмоциялық сезіміне әсер ететіндей етіп кӛріктеу 
c) Автордың реалды шындықтың кейбір фактілерден ауытқуы 
d) Сюжет пен характерге байланысты теориялық мәселе 
e) Эстетикалық қатынасының жоғарғы формасы 
38. Алмас қылыш» романындағы қари, арбаб, фатиқа, насрани 
діні, мүнәзара, мұзалим сӛздері қай тілден енген? 
a) Араб 
b) Парсы 
c) Ескі шағатай 
d) Қыпшақ 
e) Манғол 
39. «Қаһар» романындағы ұстап, жасиәтір, кәрі қылыш, іштесер, 
атұлтант сӛздері қай тілден енген? 
a) Орыс 
b) Парсы 
c) Ескі шағатай 
d) Қыпшақ 
e) Монғол 
40. «Қаһар» романындағы орыс тілінен ауысқан кірме сӛздерді 
неше кезеңге бӛлінеді? 
a) 2 
b) 3 
c) 4
d) 5
e) 6
41. Кӛркемдік шындыққа жетудің басты жолы? 
a) Тарихшылық (историзм) 
b) Саналылық 

235 
c) Ӛмірдің реалды шындығында 
d) Сюжетті зерттеу 
e) Болашықты бағдарлау 
42. Хронотоп дегеніміз не? 
a) Әдебиеттің формальды-мазмұндық категориясы 
b) Ӛмірдің реалды шындығы 
c) Кісінің эмоциялық сезіміне әсер ететіндей етіп кӛріктеу 
d) Сюжет пен характерге байланысты теориялық мәселе 
e) Эстетикалық қатынасының жоғарғы формасы 
43. Хронотоп ежелгі грек тілінен аударғанда нені білдіреді?
a) Уақыт, кеңістік 
b) Ӛмір, жылдар 
c) Тарих, болашақ 
d)Әдебиет, мәдениет 
e) Жылдар, сағаттар 
44. Прозаны «ұлы әңгіме, ұзақ әңгіме, ұсақ әңгіме» деп жіктеген 
ғалым? 
a) А.Байтұрсынов 
b) М.Бахтин 
c)М.Әуезов 
d)М.Хамзин 
e) Ж.Дәдебаев 
45. 
І.Есенберлиннің 
«Кӛшпенділер», 
«Алтын 
Орда» 
трилогияларындағы уақыт пен кеңістік «мейлінше мол әрі 
орасан кең ауқымда бейнеленеді» деп білдірген ғалым? 
a) Р.Нұрғали 
b) Ж.Дәдебаев 
c) М.Хамзин 
d) Р.Бердібай 
e) Г.Елеукенова 
46. Фольклорлық уақыт деген? 
a) Кӛркем шығарманың шеті мен шегін сақтайды 

236 
b) Баяндау сарыны басым 
c) Ӛткен уақытты зерттейді 
d) Шығармының уақытын шектемейді 
e) Әсірелеп, ұлғайту 
47. Ерте кездегі әдебиеттен бастау алған психологизм 
элементтері XVIII ғасырда қандай тәсіл ретінде әдебиетке енді? 
a) Кӛркемдік 
b)Психологизмдік 
c) Семантикалық 
d) Салыстырмалы 
e) Хронотоп 
48. «Психологизм сӛз ӛнерінің тектік белгісі... қаһарманның 
рухани әлемін, жан сырын жеткізудің амал-тәсілдерінің 
жиынтығы» деген ғалым? 
a) Б.Майтанов 
b)Р.Нұрғали 
c) Ж.Дәдебаев 
d) Р.Бердібай 
e) М.Хамзин 
49. Шыңғыс хан әулетiнiң кiшi буыны Ӛсеке ұрпағы Қажы 
сұлтанның баласы Әбiлқайыр баһадүр хан (1693-1748) жан-
жақты бейнеленген І.Есенберлиннің романы? 
a)«Жанталас» 
b)«Алмас қылыш» 
c) «Елең-Алаң» 
d) «Үркер» 
e) «Дарабоз» 
50. І.Есенберлиннің «Қаһар» романына негіз болған басты 
кейіпкер, қазақтың соңғы ханы?
a) Кенесары хан 
b) Қасым хан 
c) Әбілқайыр хан 
d) Есім хан 

237 
e) Шығай хан 
51. Қ.Бекхожиннің поэмасы? 
a) «Батыр Науан» 
b) «Оқжетпестің қиясында» 
c) «Күйші» 
d) «Топжарған» 
e) «Хан Кене» 
52.«Қазақ қауымында би атағын алу үшін екі шарт: бірінші – 
әдет-ғұрып заңын жетік білуі, екінші – шешендік қабілеті болуы 
керек» - деген кімнің зерттеуінде жазылған? 
a) Ш.Уәлиханов 
b) А.Байтұрсынов 
c) М.Әуезов 
d) Р.Бердібай 
e) Р.Нұрғали 
53. «Тар кезең» романындағы Кіші жүздің ХҮІІІ ғасырдың 
аяғындағы ұлт-азаттық кӛтерілісінбастаған бас кейіпкер? 
a) С.Датұлы 
b) Кенесары 
c) М.Ӛтемісұлы 
d) Әбілқайыр
e) Қасым 
54. «Ел айрылған», «Желмаяның жүрісі», «Зар» күйлерінің 
кімдікі? 
a) Асан қайғы 
b) Қазтуған 
c) Құрманғазы 
d) Сыпыра 
e) Қыпшақ 
55. Қодан тайшының күйі? 
a) «Ақжелең» 
b) «Ел айрылған», 

238 
c) «Зар» 
d) «Желмаяның жүрісі» 
e) «Елім-ай» 
56. ХҮІІІ ғасырдағы жоңғар басқыншыларына қарсы қазақтың 
азаттық соғысын бастаушысы әрі ұйымдастырушысы атақты 
Абылайханның ақылшысы? 
a) Бұқар Қалқаманұлы 
b) Асан қайғы 
c) Ақтамберді 
d) Қазтуған 
e) Шалкиіз 
57. Қарақыпшақ Қобыланды батыр қай ғасырда ӛмір сүрген? 
a) ХҮ ғасыр 
b) ХҮІ ғасыр 
c) ХҮІІ ғасыр 
d) ХҮІІІ ғасыр 
e) ХІХ ғасыр 
58. 1947 жылы «Қобыланды батыр» жырын ғылыми зерттеудің 
проблемалары» тақырыбында кандидаттық диссертация қорғап, 
жырдың 15 түрлі нұсқасын жариялаған ғалым? 
a) М.Ғабдуллин 
b) М.Әуезов 
c) Ә.Бӛкейханов 
d) Ы.Алтынсарин 
e) В.Радлов 
59. 
«Хан 
батыры», 
«Дарабоз» 
деген 
атақтарға 
ие 
болған,оқиғалары Қ.Жұмаділовтің «Дарабоз» романына негіз 
болған батыр? 
a) Қабанбай батыр 
b) Қобыланды батыр 
c) Наурызбай батыр 
d) Бӛгенбай батыр 
e) Есет батыр 

239 
60. М.Жұмабаевтың поэмасы? 
a) «Батыр Баян» 
b) «Хан Кене» 
c) «Топжарған» 
d) «Күйші» 
e) «Оқжетпестің қиясында» 
61. Кӛрнекті жазушы І.Есенберлиннің «Алтын Орда» 
трилогиясында қай тарихи кезең суреттелген? 
a) ХІІ-ХҮ ғасырлар
b) ХҮІІІ ғасыр 
c) ХҮ-ХІХ ғасырлар 
d) ХІХ ғасыр 
e) ХІІІ-ХҮ ғасырлар. 
62. Фольклорлық тарихилық деген? 
a) Белгілі бір дәуірдің тарихи санасын халықтың поэтикалық 
шығармашылығының құралдарымен және мүмкіндіктерімен 
кӛркем бейнелеу. 
b) Ӛмірдің реалды шындығын, құбылысты кісінің кӛз алдына 
елестететіндей етіп суреттеу 
c) Әдебиеттің формальды-мазмұндық категориясы 
d) Эстетикалық қатынасының жоғарғы формасы 
e) Сюжет пен характерге байланысты теориялық мәселе 
63. Ауыз әдебиеті пайда болған дәуір: 
a) кӛне тас дәуірінде 
b) қола дәуірінде 
c) мыс дәуірінде 
d) темір дәуірінде 
e) мыс-тас дәуірінде 
64. «Қазақтың ауыз әдебиеті материалдың молдығы, 
мазмұндылығы және кӛркемділігі жағынан қай халықтың ауыз 
әдебиетінен де кем түспейді» деген даналық ойдың авторы? 
a) Қ.Жұмалиев 

240 
b) Е.Ысмайлов 
c) М.Ғабдуллин 
d) Ә.Марғұлан 
e) М.Әуезов 
65.Ауыз әдебиетінің жанрлық құрамы? 
a) Ертегілер, шешендік сӛздер, тұрмыс-салт жырлары. 
b) Романдар 
c) Повестер 
d) Новеллалар 
e) Әңгімелер 
66. Түркі халықтарына ортақ жырлар? 
a) «Алпамыс батыр» жыры 
b) «Қыз Жібек» жыры 
c) «Ер Тарғын» жыры 
d) «Қамбар батыр» жыры 
e) «Айман –Шолпан» жыры 
67. «Фольклор « сӛзі қай тілден шыққан? 
a) Ағылшын 
b) Орыс 
c) Латын 
d) Неміс 
e) Парсы 
68. «Қазақ шежіресі бұрыннан келе жатқан дәстүрден
ауытқымайды, олар шығу тегін таратқанда ортақ бір кіндіктен 
тарайтындығын қатты діттейді», – деп халық тарихының 
ажырамас бір бӛлігі болып табылатын шежірелер туралы 
айтқан? 
a) Ш.Уалиханов 
b) М.Әуезов 
c) Ә.Бӛкейханов 
d) Ы.Алтынсарин 
e) В.Радлов 

241 
69. «Тарихи ӛлеңдер қоғам дамуының әр кезеңінде туып 
отыратын оперативті жанр және ӛте ескі жанрлардың бірі» деген 
академик? 
a) С.Қасқабасов 
b) Ш.Уалиханов 
c) Ә.Бӛкейханов 
d) М.Әуезов 
e) В.Радлов 
70. Тӛмендегі ертегілердің қайсысында адамның тылсым 
күштермен күресі анық кӛрінеді?
a) «Ер Тӛстік» 
b) «Аю, қасқыр, бӛдене» 
c) «Атымтай жомарт» 
d) «Қоянның зары» 
e) «Қарлығаш» 
71. Аңыз кейіпкеріне айналған жырау? 
a) Асан қайғы. 
b) Қазтуған 
c) Жиембет. 
d) Жиренше 
e) Доспамбет. 
72. Тасқа жазылған кӛне дастандар? 
a) ”Күлтегін”, ’’Тоныкӛк’’ 
b) ’’Диуани лұғат ат-түрік’’ 
c) ’’Құдатғу біліг’’ 
d) ’’Мұхаббат-наме’’ 
e)’’Диуани хикмет’’ 
73. Желаяқ, Таусоғар, Саққұлақ атты кейіпкерлер қандай 
ертегіде кездеседі? 
a) "Ер Тӛстік" 
b) "Керқұла атты Кендебай" 
c) "Аяз би" 
d) "Адам жеңбес Айыртӛс батыр" 

242 
e) "Ұшқыш кілем" 
74. Жиембет жырау қай ханның тұсында ӛмір сүрген? 
a) Есім хан. 
b) Тәуке хан. 
c) Қасым хан. 
d) Жәңгір хан 
e) Абылай хан 
75. О.Бӛкейдің «Тортай мінер ақ боз ат…» шығармасы прозаның 
қай түріне жататынын табыңыз. 
a) Әңгіме. 
b) Эпопея. 
c) Повесть. 
d) Эссе. 
e) Роман 
76. «Ӛтеген батыр» дастанының авторы? 
a) Ж.Жабаев 
b) Б.Майлин 
c) І.Жансүгіров 
d) М.Жұмабаев 
e) С.Сейфуллин 
77. Шығарманың кейіпкері деген ұғымға лайық анықтама? 
a) Шығармадағы адамдардың кӛркем бейнесі 
b) Ӛмірде сирек кездесетін, тіпті мүлде кездеспейтін образдар 
c) Міндетті түрде ӛмірде болған адамдар 
d) Жансыз табиғаттың кәдімгі тірі адамға айналуы 
e) Шығармадағы адамдардың мінез-құлқы, сырт пішіні 
78.’’Қозы Кӛрпеш-Баян сұлу’’ поэмасында Қозының намысын 
қорғау үшін кім шығатынын белгілеңіз. 
a) Айбас 
b) Тазша 
c) Тайлақ 
d) Кӛтібар 

243 
e) Танаш 
79.Новелланың анықтамасын белгілеңіз? 
a) Оқиғасы қызу, ширақ дамып, күтпеген жерден кілт, тосын 
шешіммен аяқталатын әңгіме 
b) Кейіпкерлері болмайтын, тек суреттеуге құрылатын әңгіме 
c) Тек махаббат тақырыбын суреттеген шығарма 
d) Әңгімеге қарағанда кӛлемді шығарма 
e) Әңгіменің бір түрі, бірақ кӛлемі ӛте қысқа 
80. Алпамыс батырдың әкесінің аты? 
a) Байбӛрі 
b) Тұяқбай 
c) Қарасай 
d) Тоқтарбай 
e) Сарыбай 
81. Шортанбай Қанайұлы ӛмірінің соңғы кезінде қай бидің 
қолында болғандығын анықтаңыз. 
a) Жанғұтты би 
b) Қазыбек би 
c) Әйтеке би 
d) Майқы би 
e) Тӛле би 
82. ХVІІ ғасырда ӛмір сүрген жырау? 
a) Жиембет 
b) Доспамбет 
c) Шалкиіз 
d) Махамбет 
e) Асан қайғы 
83. Қазақ прозасының профессионалдық биік деңгейге 
кӛтерілген кезін кӛрсетіңіз. 
a) XX ғ. 
b) XІX ғ.бірінші жартысы 
c) XІX ғ.екінші жартысы 

244 
d) XVІІІ ғ.екінші жартысы 
e) XVІ 
84. Шығарманың тақырыбы деген ұғымға сәйкес келетін жауап? 
a) Жазушының кӛркем шығармасына негіз, арқау еткен ӛмір 
құбылыстарының түйіні. 
b) Оқиға ӛтетін орынмен таныстыру. 
c) Жазушының үндейтін белгілі бір пікірі, айтқысы келетін ойы 
d) Оқиғалардың мазмұндық байланысы.
e) Қаламгердің ӛмір құбылысына берген бағасы. 
85. Баян батырдың інісінің есімін белгілеңіз. 
a) Ноян 
b) Абылай 
c) Бӛгенбай 
d) Қабанбай 
e) Жәнібек 
86. «Күйші» поэмасындағы кейіпкерді табыңыз. 
a) Қарашаш 
b) Жамал 
c) Лағыл 
d) Сұлушаш 
e)Айша 
87.«Кӛшпенділер» атты тарихи трилогияның екінші бӛлімі 
қалай аталатындығын табыңыз. 
a) «Жанталас» 
b) «Қаһар» 
c) «Ғашықтар» 
d) «Алмас қылыш»
e) «Қатерлі ӛткел» 
88. Қазақ поэмасына психологиялық талдау нақтылығын 
әкелген, оқиғалар тізбегіне баяндауды суреттеумен үйлестіруді 
жүзеге асырған І.Жансүгіровтің шығармасы? 
a) ’’Күйші’’ 

245 
b) ’’Қырманда’’ 
c) ’’Кӛкшетау’’ 
d) ’’Тоғысу’’ 
e) ’’Егінші’’ 
89. «Айтыс – сӛз барымтасы» - деп баға берген зерттеушіні 
табыңыз. 
a) М.Әуезов 
b) Б.Кенжебаев 
c) С.Мұқанов 
d) С.Сейфуллин. 
e) І.Жансүгіров 
90.ХІХ ғасыр әдебиетінде ерекше дамып, жаңаша түлеп-
түрленген, кӛркемдік жағынан байыған жанр түрлері: 
a) Айтыс 
b) Мысал ӛлеңдер 
c) Тарихи жырлар 
d) Мақал-мәтелдер 
e) Батырлық эпостар 
91. Ашаршылық зобалаңын сипаттауға арналған тарихи роман: 
a) Б. Қыдырбекұлы «Алатау»
b) Б.Жандарбеков «Саки» 
c) Қ.Мұханбетқалиұлы «Тар кезең» 
d) Ш.Мұртаза «Қызыл жебе» 
e) М.Мағауин «Аласапыран». 
92. Жазушы Ұ.Доспамбеттің тарихи романдарын кӛрсетіңіз: 
a) «Тағдыр», «Дарабоз» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі» 
c) «Үркер», «Елең-алаң» 
d) «Кӛшпенділер», «Алтын Орда» 
e) «Қызыл жолбарыс», «Абылайдың ақ туы». 
93. Қазақ батырлық жырларының поэтикасын зерттеген кім? 
a) М.Атымов 

246 
b) Б.Кәрібаева 
c) С.Қасенов 
d) Ш.Ыбыраев 
e) С.Қасқабасов. 
94. Бұқар жыраудың ӛмір сүрген жылдар? 
a) 1668-1781 жж. 
b) 1465-1560 жж. 
c) 1670-1730 жж. 
d) 1706-1778 жж. 
e) 1675-1768 жж. 
95. «Махамбеттің жебесі» романының авторы? 
a) Ә.Әлімжанов 
b) І.Есенберлин 
c) М.Хамзин 
d) Р.Тоқтаров 
e) Қ.Жұмаділов 
96. «Алмас қылыш» романына да алғашқы рецензия жазып: 
«оқушы қауымға қазақ халқының ортағасырлық тарихынан 
біраз қызық мағлұмат беретін пайдалы еңбек», – деп 
қорытындыған ғалым? 
a) М.Дүйсенов 
b) З.Серікқалиев 
c) А.Яковлев 
d) Ш.Елеукенов 
e) Х.Әдібаев 
97.«Абылайдың ақ туы» роман-дилогияның авторы? 
a) Ұзақбай Доспамбет 
b) Мұқадес Есләмғалиұ 
c) Қабдеш Жұмаділов 
d) Жанат Ахмади 
e) Рамазан Тоқтаров 
98.Сюжет дегеніміз не? 

247 
a) кӛркем шығармалардағы оқиға желісінің дамуы 
b) мағынасы қарама қарсы сӛздердің бір бірімен қатар 
қолданылуы 
c) идеяны зат түрінде бейнелеу 
d) сӛздер мен сӛз тіркестерінің ауыспалы-образды мағы-нада 
қолданылуы 
e) аталғандардың барлығы. 
99.С.Датұлының қоғамдық-саяси қызметі кемеңгер жазушы 
Ғ.Мүсіреповтің қандай тарихи драмасында суреттелген? 
a) «Болашаққа аманат» 
b) «Тар кезең» 
c) «Дарабоз» 
d) «Алмас қылыш» 
e) «Алтын ғасыр» 
100. Қазақ әдебиетінің жаңа жазба реалистік дәстүрінің 
қалыптасуы мен дамуы кезеңіндегі романдар туралы алғашқы 
теориялық пікір білдірген? 
a) А.Байтұрсынов 
b) Р.Бердібай 
c) М.Хамзин 
d) М.Әуезов 
e) Ж.Дәдебаев 
101. Қазақ тарихи романдарының поэтикасын зерттеген кім? 
a) Б.А.Жетпісбаева 
b) А.М.Мұсаев 
c) Ӛ.Кӛзбеков 
d) М.Әдібаев 
e) Т.Сыдықов. 
102. Қазақ романдарының поэтикасын зерттеген кімдер? 
a) М.Атымов, Т.Сыдықов, Р.Бердібаев 
b) М.Базарбаев, Б.Кәрібаева, Р.Бердібаев 
c) Қ.Аманжолов, Т.Әбдірахманова, Р.Бердібаев 
d) С.Қасенов, М.Базарбаев, Р.Бердібаев 

248 
e) З.Қабдолов, Қ.Жұмалиев, Р.Бердібаев. 
103. Ә.Кекілбаевтың тарихи романдарын кӛрсетіңіз: 
a) «Тағдыр», «Дарабоз» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі» 
c) «Үркер», «Елең-алаң» 
d) «Кӛшпенділер», «Алтын Орда» 
e) «Қызыл жолбарыс», «Абылайдың ақ туы». 
104. І.Есенберлиннің «Кӛшпенділер» трилогиясында қай тарихи 
кезең суреттелген? 
a) ХІХ ғасыр 
b) ХҮІІІ ғасыр 
c) ХҮ-ХІХ ғасырлар 
d) ХІІ-ХҮ ғасырлар 
e) ХІІІ-ХІХ ғасырлар. 
105. Қ.Мұханбетқалиұлының ҚР Мемлекеттік сыйлығы берілген 
тарихи романын кӛрсетіңіз: 
a) «Беласқан» 
b) «Әйтеке би» 
c) «Шоң би» 
d) «Тар кезең»
e) «Есенгелді би». 
106. Жазушы К.Сегізбаевтың тарихи романын кӛрсетіңіз: 
a) «Беласқан» 
b) «Әйтеке би» 
c) «Шоң би» 
d) «Тар кезең»
e) «Есенгелді би».
107. Қ.Жұмаділовтің тарихи романдарын кӛрсетіңіз: 
a) «Тағдыр», «Дарабоз» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі» 
c) «Үркер», «Елең-алаң» 
d) «Кӛшпенділер», «Алтын Орда» 

249 
e) «Қызыл жолбарыс», «Абылайдың ақ туы». 
108. Тұрар Рысқұловтың күрескерлік бейнесі суреттелген 
тарихи роман: 
a) Б. Қыдырбекұлы «Алатау»
b) Б.Жандарбеков «Саки» 
c) Қ.Мұханбетқалиұлы «Тар кезең» 
d) Ш.Мұртаза «Қызыл жебе» 
e) М.Мағауин «Аласапыран». 
109. Қазақ хандығының құрылуы қай романда суреттелген? 
a) Қ.Жұмаділов «Дарабоз»
b) Б.Жандарбеков «Саки» 
c) Қ.Мұханбетқалиұлы «Тар кезең» 
d) І.Есенберлин «Алмас қылыш» 
e) І.Есенберлин «Қаһар». 
110. Жазушы І.Есенберлиннің тарихи романдарын кӛрсетіңіз: 
a) «Тағдыр», «Дарабоз» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі» 
c) «Үркер», «Елең-алаң» 
d) «Кӛшпенділер», «Алтын Орда» 
e) «Қызыл жолбарыс», «Абылайдың ақ туы». 
111. «Толғақ», «Жұлдыз құрбандық», «Қызғаныш», «Хақиқат 
мекені», «Нұрсипат» романдары қай шығарманы құрайды? 
a) Д.Досжанов «Жібек жолы» 
b) Қ.Жұмаділов «Тағдыр» 
c) Б. Қыдырбекұлы «Алатау»
d) Қ.Исабай «Шоң би» 
e) Р.Тоқтаров «Абайдың жұмбағы».
112. Кӛрнекті жазушы І.Есенберлиннің «Алтын Орда» 
трилогиясында қай тарихи кезең суреттелген? 
a) ХІХ ғасыр 
b) ХҮІІІ ғасыр 
c) ХҮ-ХІХ ғасырлар 

250 
d) ХІІ-ХҮ ғасырлар 
e) ХІІІ-ХҮ ғасырлар. 
113. Ә.Әлімжановтың тарихи романдарын кӛрсетіңіз: 
a) «Тағдыр», «Дарабоз» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі» 
c) «Үркер», «Елең-алаң» 
d) «Кӛшпенділер», «Алтын Орда» 
e) «Қызыл жолбарыс», «Абылайдың ақ туы». 
114. Сырым Датұлы туралы тарихи роман: 
a) Б. Қыдырбекұлы «Алатау»
b) Б.Жандарбеков «Саки» 
c) Қ.Мұханбетқалиұлы «Тар кезең» 
d) Ш.Мұртаза «Қызыл жебе» 
e) М.Мағауин «Аласапыран». 
115. Жазушы М.Еләмғалиұлының тарихи романын кӛрсетіңіз: 
a) «Беласқан» 
b) «Әйтеке би» 
c) «Шоң би» 
d) «Тар кезең»
e) «Есенгелді би».
116. Жазушы С.Сматаевтың тарихи романын кӛрсетіңіз: 
a) «Беласқан» 
b) «Әйтеке би» 
c) «Шоң би» 
d) «Жарылғап батыр»
e) «Есенгелді би».
117. Томирис ханшайымның ерлігін суреттеуге арналған тарихи 
роман: 
a) Б. Қыдырбекұлы «Алатау»
b) Б.Жандарбеков «Саки» 
c) Қ.Мұханбетқалиұлы «Тар кезең» 
d) Ш.Мұртаза «Қызыл жебе» 

251 
e) М.Мағауин «Аласапыран». 
118. І.Есенберлиннің «Кӛшпенділер» трилогиясы қандай 
романдардан тұрады? 
a) «Тағдыр», «Соңғы кӛш», «Дарабоз» 
b) «Жаушы», «Махамбеттің жебесі», «Отырардан келген сый» 
c) «Шырғалаң», «Дүрбелең», «Қаһар» 
d) «Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар» 
e) «Толғақ», «Хақиқат мекені», «Нұрсипат». 
119. Қабанбай батырдың образын сомдауға арналған тарихи 
роман: 
a) Қ.Жұмаділов «Дарабоз»
b) Б.Жандарбеков «Саки» 
c) Қ.Мұханбетқалиұлы «Тар кезең» 
d) Ш.Мұртаза «Қызыл жебе» 
e) М.Мағауин «Аласапыран». 
120. Қазақ поэзиясының тарихилығы мәселесін кім зерттеген? 
a) Б.Майтанов 
b) З.Ғ.Бисенғали 
c) Т.Сыдықов 
d) Ж.Тілепов 
e) Ж.Дәдебаев. 

жүктеу/скачать 1,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: