Маханбеталиева к. Т., Мухамеджанова с. Н



Pdf көрінісі
бет63/150
Дата30.04.2022
өлшемі3,7 Mb.
#32911
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   150
дұрыс  емес  рогожка  өрімі  алынады.  Бұл  өрімдердің  раппортын  өрім 
суреті бойынша анықталынады. 
Туынды  жаймалы  өрімдердің  ішінде  көбінесе  рогожка  өрімі 
қолданылады.  Негізгі  репс  маталардың  жиегін  тоқуға  кеңінен 
қолданылады. 
Туынды  саржалы  өрім.  Оларды  саржалы  өрімнің  негіз  және  арқау 
бойынша  жалғыз  жабындыларын  күшейткен  кезде  және  жылжу  белгісін 
өзгерткен кезде алады. Туынды саржалы өрімдер әртүрлі болып келеді. Ең 
көп  таралғандары  күшейтілген,  күрделі,  ромб  тәрізді,  артқа  қарай 
жылжытылған, көлеңкелі және зигзаг тәрізді саржалар. 
Күшейтілген  саржаны,  арқаулы  базалық  саржаның  жалғыз  негізгі 
жабындыларын  және  негізгі  базалы  саржаның  арқаулы  жабындыларын 
күшейту  жолымен  (19,г,д-суреттерін  қара)  алады.  Мысалы,  1/3  және  ¼ 
арқау  саржаларын  күшейткеннен  кейін,  сәйкес  2/2  және  2/3  саржаларын 
алады,  3/1  және  4/1  негізгі  саржаларын  күшейткеннен  кейін,  сәйкес  2/2 
және 3/2 саржаларын алады. 
Күшейтілген  саржа  негізгі  өрім  –  саржаға  сипаттас  негізгі 
параметрлердің  бәрін  сақтайды: 
1
,
3





a
H
a
H
S
S
R
R
.  Оны  да 
бөлшекпенен  белгілейді,  алымы  негізгі  жабындылардың  санына  тең 
H
m

ал  бөлімі  –  арқау  жабындыларының 
a
m
  санына  тең.  Өрімнің    раппорты 
алым  және  бөлім  қосындысы  ретінде  анықталынады,  яғни  
a
H
a
H
m
m
R
R




Күшейтілген  саржа  негізгі  өрімді  саржадан 
1

H
m
және 
1

a
m
 
ажыратылады. Егер 
a
H
m

 болса, онда ол негізгі саржа, ал  егер 
H
a
m

 
онда  ол  арқаулы  саржа.  Негізгі  саржа  үшін 
а
H
P

  және 
а
Н
Т
Т 
  болуы 
қажет,  ал  арқаулы  үшін  керісінше 
Н
а
P

  және 
Н
а
Т
Т 
.  Егер  саржада 


73 
 
раппорт  шектеуінде  негізгі  жабындылардың  саны  арқау  жабындыларына 
тең  болса 


a
H
m
m

онда  мұндай  саржаны  екіжақты  деп  атайды.  Онда 
негіз  және  арқау  жіптердің  саны  ішкі  және  сыртқы  жақтарында  теңдей 
бөлінген (19,е-суретін қара). 
Күшейтілген  саржа  өрімді  мата  өндірген  кезде  қатарлы  сабақтау 
қолданылады,  ремизкалардың саны негіз бойынша раппортқа тең 
H
P
R
n


Күрделі    саржаның  бірдей  раппорттары 
a
H
R
R

және  қарапайым 
саржалы  өрімдердің  жиынтығы  түрінде  болады.  Күрделі  саржаның 
раппорты  саржа  раппортының  қосындысына  тең,  яғни 
n
a
H
R
R
R
R
...
1




мұндағы  n  –  саржа  саны.  Мысалы  1/2,  2/2  және  1/3  үш  саржа  негізінде 
жасалынған  күрделі  саржа 
3
2
2
1
2
1




  деп  белгіленеді  және  оның  раппорты 
11
4
4
3





a
H
R
R
(19,ж-суретін қара). 
Күрделі  саржа  өрімді  мата  өндіру  үшін  қатарлы  сабақтау 
қолданылады.  
Туынды  сатинді  және  атлас  өрімдері.  Туынды  сатинді  өрімдерді 
арқау  бағытында  сатин  өрімінің  жалғыз  негізгі  жабындыларын  күшейту 
жолымен  алады.  Туынды  атлас  өрімдерін  негіз  бағытындағы  атлас 
өрімінің жалғыз арқау жабындыларын күшейту жолымен алады. Мұндай 
туынды  өрімдер  күйшетілген  сатин  және  атлас  деп  аталады.  Оларды 
тұрғызу  үшін 
7

R
  және 
3

S
  тең  сатин  және  атлас  өрімдерін  қолдану 
қажет. 
Туынды  сатин  және  атлас  өрімдерін  тоқу  параметрлері  және 
сабақтау ерекшеліктері негізгі сатин және атластар сияқты  болады. 
Күшейтілген  сатин  және  күшейтілген  атлас  өрімдерімен  (19,з,и)    
өндірілген  маталардың  сыртқы  түрі,  сатин  және  атлас  өрімдерімен 
өндірілген  маталардың  сыртқы  түрімен  салыстырғанда  ешқандай 
айырмашылық болмайды. 
Туынды сатинді және атласты өрімдерге астарлы сатиндер (атластар) 
жатады. 
Туынды сатинді (атласты) өрімдердің ішінде ең көп қолданылатыны 
күшейтілген  сатиндер.  Мақта  өнеркәсібінде  бұл  өріммен  шұға,  замша, 
вельветон  өндіріледі.  Күшейтілген  атластарды  астарлы  маталар  өндіру 
үшін қолданады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   150




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет