Мамандығы: Қазақ филологиясы Орындаған: Қоңырбайқызы А. Қабылдаған



бет4/4
Дата03.12.2023
өлшемі37,72 Kb.
#132897
1   2   3   4
Қорытынды

Көптік үғым мен оған қарама-қайшы жекелік я даралық ұғымның болуы - жалпы зат атаулыға тән қасиет. Міне, осы көптік және жекелік


үғымдардың грамматикалық мағыналарының ара қатынасынан және сол үғымның белгілі морфологиялық түлғалар арқылы (жекеліктің арнайы түлғасы болмай, көптік үғым көптік жалғау арқылы) берілуінен сан-мөлшер категориясы туады. Сан-мөлшер категориясын (кейбір еңбектерде көптік категориясы деп аталып жүр) тек көптік жалғау шеңберінде қарастырсақ, одан көптік жалғау үғымының сыр-сипаттары, қызметі, стильдік ерекшеліктері, т. б. айқындалғанмен, грамматикалық категориялық сипаты ашылмай қалар еді, тек жекелік (даралық) үғыммен сәйкесті, қатысты қарағанда ғана, оның категориялық сипаты айқындалады. Сондықтан да әңгіме көптік жалғау немесе көптік үғым жайында ғана болса да, ол жерде грамматикалық түрғыдан оған қарама-қайшы мәндегі жекелік (даралық) үғым есте болатындығын ұмытпаған жөн. Рас сан-мөлшер категориясының түрі ретіндегі зат атауына байланысты жекелік және көптік үғымның шартты мәндері де жоқ емес.
Қазіргі теориялық лингвистиканың негізгі жаңа бағыттары сөз сөйлеу қызметі арқылы тілді функционалды семантикалық тұрғыдан зерттеуге бағытталып отыр. Дәстүрлі грамматикада сын есімнің құрылысы мен өзіндік ерекшелігі кеңінен зерттелінді. Көптеген зерттеулерде сын есім көбінесе сөз образдылығы категориясы ретінде, сондай-ақ ұлттық тілдің өзіндік дәстүрлі стереотипі тұрғысынан қарастырылуда. Қазақ тілші ғалымдар А.Байтұрсынов, А.Қ. Жұбановтан бастап Т. Қоңыров тағы да басқа зерттеушілердің еңбегінде кеңінен қарастырылған болатын.


Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

  1. Қазақ тілінің функционалды грамматиткасы. Жауапты редактор; М. Малбақов. 1-кітап – Алматы: Дайк- Пресс, 2011. – 808 б.

  2. "Жеті қазына" кітабы

  3. https://qamshy.kz/article/70876-toghyz-sany-men-toghyz-ortaq-turaly-tusinik


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет