Маралбек ермұхамет

16 
 
Қорыта келгенде, «мөлшер» – философиялық категория. Ол жаратылыстың 
ең  үлкен,  ең  өзекті  категорияларының  бірі.  Сондай-ақ  барлық  заттар  мен 
құбылыстарда  өмір  сүреді.  Әрі  шекті,  әрі  шексіз,  әрі  үздікті,  әрі  үздіксіз.  Ол 
адамзаттық негізде шекті, үздікті, жаратылыстық негізде шексіз, үзіксіз. Мөлшер 
қозғалыс күйінде де, тыныштық күйде де болады. Мөлшердің пайда болуы мен 
өмір  сүруі  адам  санасына  тәуелсіз.  Тек  адамзат  мөлшердің  формасын  өзгерте 
алады.  Мөлшер,  энергияның  сақталу  заңында  айтылғандай,  жойылмайды, 
жоқтан  бар  болмайды,  керісінше,  бір  формадан  екінші  формаға  ауысады. 
Мөлшер адамның рухани кеңістігінде сан, сапа, шама, жиын формасында көрініс 
табады. Мөлшер адам санасына әсер етіп, онда көрініс табады. Ал адам санасы 
да мөлшердің жаратылыстық дүниедегі бір формадан екінші формаға ауысуына 
ықпал  етіп  отырады.  Соның  нәтижесінде  «мөлшер»  ұғымының  бейнелену 
формасы  көбейеді.  Санасыз  мөлшер  өмір  сүреді,  бірақ  мөлшерсіз  сана  өмір 
сүрмейді. «Сана» мен «мөлшер» ұғымының диалектикалық байланысы осындай 
айналмалы формада құрылады. Сана қай деңгейде болса, мөлшердің бейнелену 
формасы  мен  тәсілі  сол  деңгейде  болады.  Мөлшер  саналы  да,  санасыз  да 
кеңістіктерді қамтиды. Мөлшер философия, математика, тіл білімі, экономика, 
физика,  механика,  логика,  бұдан  басқа  да  ғылымдардың  басты  категориясы 
саналады.  
 

жүктеу/скачать 5,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: