Маусымдық ҒҰрып фольклоры

МАУСЫМДЫҚ
ҒҰРЫП
ФОЛЬКЛОРЫ
ОРЫНДАҒАН: АЛАШЫБАЙ АРШЫН

ҚАЗАҚТЫҢ ҒҰРЫП ФОЛЬКОРЫ
ҮШ САЛАДАН ТҰРАДЫ:ОТБАСЫ
ФОЛЬКОРЫ, МАУСЫМДЫҚ
ФОЛЬКЛОР, НАНЫМ-СЕНІМ
ҒҰРПЫ ФОЛЬКЛОРЫ.

ЖАЛПЫ
,
МАУСЫМДЫҚ
ҒҰРЫП
ФОЛЬКЛОРЫНЫҢ
ЕҢ
КӨБІРЕК
ТАРАҒАН
ТҮРІ
-
НАУРЫЗ
ЖЫРЫ
ЖӘНЕ
ЖАРАПАЗАН
БОЛЫП
ТАБЫЛАДЫ
.
 
ҚЫС ЫЗҒАРЫ КЕТІП, ЖАЗДЫҢ КЕЛУІ —
ТІРШІЛІКТІҢ ЕҢ СӘТТІ КЕЗЕҢІНЕН
САНАЛҒАН ОНЫ ШЫҒЫС ЕЛДЕРІ ЖЫЛ
БАСЫ — НАУРЫЗ,- ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІ
РЕТІНДЕ ҚАРСЫ АЛЫП, ТОЙЛАЙТЫН
БОЛҒАН. ҚАЗАҚ АРАСЫНДА ДА ЖЫЛ
БАСЫ — НАУРЫЗДЫҢ 22 ЖҰЛДЫЗЫ
БОЛЫП САНАЛҒАН. 
ҰЛЫС КҮНІ ӘРБІР ҮЙ ЖЕТІ ТҮРЛІ ДӘННЕН
НАУРЫЗ КӨЖЕ ЖАСАП, БІР-БІРІН ШАҚЫРАТЫП
БОЛҒАН. АРПА, БИДАЙ, ТАРЫ, БҰРШАҚ ЖҮГЕРІ
СИЯҚТЫ ТҮРЛІ ДӘНДЕР ЕЛДІҢ СОЛ КЕЗДЕГІ
ҰҒЫМЫ БОЙЫНША ЖЕТІ ТҮРЛІ ТІРЛІКТІҢ
ИЕСІНЕ БЕРІЛГЕН АТАМА БОЛЫП САНАЛҒАН.
СОЛ КӨЖЕНІ ЖҰРТ ҮЙ ЖАҒАЛАП ЖҮРІП
ІШКЕН. МҰНЫ — ҰЛЫС ТОЙЫ ДЕЙМІЗ

ТОЙҒА КЕЛГЕН ЖҰРТ: 
«АМАНСЫЗ БА?
ҰЛЫС ОҢ БОЛСЫП, СҮТ МОЛ
БОЛСЫН, 
ҚАЙДА БАРСАҢ ЖОЛ БОЛСЫН. 
ҰЛЫС БАҚЫТТЫ БОЛСЫН, 
ТӨРТ ТҮЛІК АҚТЫ БОЛСЫН, 
БӘЛЕ-ЖАЛА ЖЕРГЕ ЕНСІН» ДЕП БІР-
БІРІНЕ ЖАҚСЫ ТІЛЕК БІЛДІРГЕН. 
ТАЛДАУ:
"НАУРЫЗ ЖЫРЫ"
АВТОР:ҚОРҒАНБЕК АМАНЖОЛ 
АТАУЫ:НАУРЫЗ ЖЫРЫ
ТАҚЫРЫБЫ:НАУРЫЗ МЕЙРАМЫ, НАУРЫЗ
АЙЫНЫҢ КЕЛУІ
ЖАНРЫ:ҒҰРЫПТЫҚ ЖЫРЛАР 
ИДЕЯСЫ:НАУРЫЗ АЙЫНЫҢ БЕРЕКЕСІН, НАУРЫЗ
МЕЙРАМЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІН СИПАТТАУ 
ШУМАҚ САНЫ-8
ТАРМАҚ-40
БУНАҚ-1
БУЫН-8
КӨРКЕМДЕГІШ ҚҰРАЛДАР :ҚАЙТАЛАУ 
ЖАЙ ҚАЙТАЛАУ ТҮРІ. ӨЛЕҢДЕ ӘР ШУМАҚ
СОҢЫНДАҒЫ ЕКІ ЖОЛ ҚАЙТАЛАНЫП
ОТЫРАДЫ.

ЖАРАПАЗАН
:
ЖАРАПАЗАН-МАУСЫМДЫҚ ҒҰРЫП
ФОЛЬКОРЫНА ЖАТАТЫН,ТҮРКІ
ХАЛЫҚТАРЫНЫҢ, ӘСІРЕСЕ,
МҰСЫЛМАН ХАЛЫҚТАРЫ
АРАСЫНДА КЕҢ ТАРАЛҒАН
ТҰРМЫС-САЛТ ЖЫРЛАРЫНЫҢ
БІРІ.ОЛ ҚАСИЕТТІ РАМАЗАН
АЙЫНДА АЙТЫЛАДЫ.
НЕГІЗІНЕН, ЖАРАПАЗАНДЫ КӨБІНЕ ЖАС
БАЛАЛАР РАМАЗАН АЙЫ КЕЛГЕНДЕ ҮЙ-
ҮЙДІ АРАЛАП АЙТАТЫН БОЛҒАН.БЕЛГІЛІ
АЛАШ ҚАЙРАТКЕРІ АХМЕТ
БАЙТҰРСЫНҰЛЫНЫҢ АЙТУЫ
БОЙЫНША,ЖАРАПАЗАНДЫ
АЙТУШЫЛАРҒА ЖАС ШЕКТЕУІ
ҚОЙЫЛМАҒАН.ОНЫ КІМ АЙТЫП КЕЛСЕ ДЕ
,ҮЙ ИЕСІ ҚАТТЫ ҚУАНЫП, ЕРЕКШЕ
СЫЙЛАСТЫҚПЕН ҚАРСЫ АЛҒАН ДЕСЕДІ.ҮЙ
ИЕСІ ЖАРАПАЗАН АЙТУШЫНЫҢ ТІЛЕКТЕРІ
ҚАБЫЛ БОЛЫП,ПЕРІШТЕНІҢ ҚҰЛАҒЫНА
ШАЛЫНСЫН ДЕГЕН НИЕТПЕН БАТАСЫН
БЕРІП, СЫЙЛЫҚТАР ТАРТУ ЕТКЕН. 

Content
Department
NEIL
TRAN
ЖАРАПАЗАН АЙТУ ОРТА АЗИЯ ХАЛЫҚТАРЫНЫҢ ИСЛАМ ДІНІН ҰСТАНАТЫН
МЕМЛЕКЕТТЕРІНДЕ ТАРАЛҒАН. МЫСАЛҒА, ЖАРАПАЗАН ЖЫРЫ ҚАЗАҚ
ХАЛҚЫМЕН ҚОСА, ӨЗБЕК, ТҮРІКМЕН,ТҮРІК ХАЛЫҚТАРЫНДА ДА
АЙТЫЛАДЫ.ДЕГЕНМЕН,ӘР ХАЛЫҚТЫҢ ЖАРАПАЗАН ЖЫРЫН АЙТУ ДӘСТҮРІ ӘР
ҚАЛАЙ БОЛЫП КЕЛЕДІ.
ОСЫ ЖЫР ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН АЙЫРМАШЫЛЫҚТАРЫНА ТОҚАТАЛА КЕТСЕМ.
МЫСАЛҒА, ТҮРІК ЖӘНЕ ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ЖАРАПАЗАН ЖЫРЫН АЛСАМ, 

Қазақ халқында жарапазан жыры кешкілік
кезде,ораза тұтушылардың ауыз ашар уақытында
айтылады.Ал түрік халқында жарапазан жыры түн
уақытында, яғни, ауыз бекітер кезеңде айтылады. 
Қазақ халқында жарапазан өлең түрінде айтылса,
түрік халқында ол көбіне барабанның,яғни,
дағыраның сүйемелденуімен айтылады.Олар
дағыраны мейлінше қатты соғып, көшелерді аралап,
ораза тұтушыларды оятады. 
Жарапазан жыры біздің халықта негізгі 3
бөлімнен тұрады. Алғашқы бөлім үй иесіне
арналады, яғни, сол үйді, үй иесін мақтап,
мадақтайды. 
1
2
3
Салыстыра