Мазмұны I шағатай ұлысының ҚҰлауымен, орнына қҰрылған екі дербес мемлекеттің ҚҰрылуы

Әмір Темір әлемдік тарихта талантты қолбасшы, тегеурінді саясаткер ретінде қалған. Орталық Азиядағы бірқатар сәлетті ғимараттардың пайда болуы, қалалардың өркендеуі, шөл даладағы жер суландыру құрылыстарының салынуы, қолөнер мен сауданың дамуы Әмір Темір есімімен тығыз байланысты. Тарихи деректер оның қол астындағы аймақтардағы түркі, парсы, араб мәдениеті мен өнерінің өкілдері , ғалым-ойшылдары Әмір Темірдің тарапынан үлкен қолдау тапқандығын растайды.

Ақсақ Темірдің осындай аз уақытта әлемдік тарихта өзіндік ерекше орны бар мемлекет құра алуы, оның мемлекет қайраткері ретінде, жеке қолбасшылық, дарындылық қаиеттеріне және өзінің жорықтарында шебер әскербасы болып қана қоймай, әскекри өнерде сол заманның алдыңғы қатарлы технологиясын да қолдана ала білгендігінде деп ойлаймыз. Оның осы саясаты да Темір империясының құрылуына өзіндік әсерін тигізді.

Әмір Темір мен Осман империясы арасындағы қарым-қатынас көптеген зерттеулерді қажет етеді. Әмір Темірдің Баязитке қарсы жорығы сыртқы күштердің әсері болғаны туралы мәліметтерді жан-жақты қарастырдық. Еуропаға екпіндеп келе жатқан Осман империясының күшін тоқтату үшін батыс елдерінің шамасы болмады және олар негізінен дипломатиялық жолмен екі мұсылман империяларын бір-біріне соғыстыру жоспары болғандығы кейбір тарихи деректерде келтіріледі.

Анкара шайқасының нәтижелері Еуразия даласының саяси картасына қатты әсер етті. Түріктердің Константинополь қаласын алуы елу жылға кешеуілдетті. Османлылардың Еуропаға жорығын тоқтатты. Осы тұста Әмір Темірдің Баязитке қарсы жорығы жеке дара әлемдік билеуші болу саясаты ма, әлде нағыз саяси ойластырылған жорық болдыма, осы мәселені толық ашуға тырыстық.

Кеңестік тарихнамада Әмір Темір мемлекеті және оның жүргізіген саясатын біржақты тек теріс жағынан көрсету басым сияқты. Біздің ойымызша осы мемлекеттің тарихы әлем тарихынан әлі де өзінің дұрыс бағасын ала алмай келе жатқан тақырып секілді. Әсіресе бұл мемлекеттің көрші өзі жаулап алған мемлекеттерге жүргізген саясаты, қазіргі таңда көптеген мемлекет қайраткерлеріне басқаруда үлгі бола алатын тұстары көп деп есептейміз.