Тарихты оқыту әдістемесі, даму ерекшеліктері Оқушылардың Қазақстан тарихы пәніндегі танымдық қабілетін дамытуда және білімін сыныптан тыс жүмыстың ролі. Пән бойынша сыныптан тыс жұмыстың мазмұны, түрі және әдістері. Кейбір оқушылардың тапсырманы орындаудағы жекелеген өздік жұмыстары.
Тарихты оқыту әдістемесінің пәні мен мақсаты. Тарихты оқыту әдістемесі - мектептегі тарих курсьшының мазмүлын, мақсатын, оқыту кұралдарын, әдістері мен тәсілдерін анықтайтын ғылыми педагогикалық пән. Педагогикалық пәндер жүйесіндегі тарихты оқыту методикасының орны. Тарихты оқытудың методикалық жүйесінің пайда болуы. Әдістеменің ғылым ретінде қалыптасуын анықтайтын факторлар. Тарихты оқыту әдістемесінің тарихи және саяси - әлеуметгік пәндермен байланысы. Тарихты оқытудың зерттеу әдістері. Мектеп оқушыларын оқыту және тәрбиелеу процесіндегі тарихи пәндердің ролі. Қазақстан Республикасы мектептеріндегі тарихтан білім берудің казіргі кұрылымы.
Тарихты оқыту әдістемесінің жоспарлары мен бағдарламалары. Мемлекеттік стандарт. Бағдарлама жасаудың концентратты принципі.
Хронологиялық принцип. Негізгі базалық компонент. Білімділік компоненті. Мазмұндылық компоненті. Жас ерекшеліктерінің есебі. Тарихты оқыту түрлілігі. 5-9 сыныптардың және 10-11 сыныптардың оку бағдарламалары.
Тарихты оқытудың тәсілдері.
Тарихты оқытуда белсенді және инновациялық әдістерді қолдану.
Тарихты оқытудағы белсенді әдістің бірі - ойын сабақ. Ойын сабақтың жоғарғы танымдық потенциялы, ойын сабақ жариялылығы. Іскерлік ойындар, тарихи шайқастар, театрлік қойылымдар мен байқаулар.
Тарихи білім мен фактылер. Оның Қазақстан тарихын оқытудағы рөлі. Қазақстан тарихын оқыту процесінде тарихи ұғымдарды қалыптастыру. Тарихи процесс заңдылықтарын түсінуді қалыптастыру. Қазақстан тарихын оқыту әдістері. Қазақстан тарихын оқыту әдістері мен олардың өзара байланысы. Отандық тарихты окыту әдісінің екі жағы: оку материалын ауызша оқыту және оқыту танымдық қызметінің нұсқалары. Қазақстан тарихын оқыту процесстерінің түрлері: пәндік, бейнелеу және схемалық көрнекілік. Қазақстан тарихын оқыту түрлері. Әдіскерлік түрлердің топтары, олардың сипаттамасы.
Қазақстан тарихын оқытудағы ауызша мазмұндау. Ауызша мазмұндама мен оның сипаттары. Қазақстан тарихын оқытудық мәселелері. Қазақстан тарихы сабағында танымдық мақсаттарды орындау талаптары:
Кино-фото құжаттарын, кезендік баспа материалдарын пайдалану. Баспадағы тарихи мәліметтермен жұмыс әдістері. Баспа мәтіндері. Қазақстан тарихы сабағында оларды пайдалану әдістері. Қазақстан тарихы пәні бойынша көрнекі құралдарды классификациялау (топтастыру) пәндік көрнекілік, (бейнелеу) суретті көрнекілік, шартты-графикалық (схемалық) көрнекілік. Қолдан көрнекілік жасау. Қазақстан тарихын оқытудың аудиовизуалдық құралы. Қазақстан тарихы пәні сабағында оларды қолдану әдістері. Тарихи -өлкетану материалдарын оқытуда көрнекіліктің рөлі.
Қазіргі таңдағы Қазақстан тарихы сабағы. Қазақстан тарихы сабағын мектепте оқьпудағы ұйымдастырудың түрі. Қазақстан тарихы сабағына қойылатын талаптар. Ұғымдардың арақатынасы: сабақты ұйымдастыру жайы, сабақты ұйымдастыру ережесі, Казақстан тарихы пәні сабағына қойылатын талаптар. Қазақстан тарихын оқытудың дидактикалық принциптері. Қазақстан тарихы сабағының типтері. Сабақ жоспарын кұру әдістері. Казақстан тарихын оқытудың дәстүрлі емес түрлері. Сайыс - сабақ, саяхат - сабақ, сабактың түрлері. Оқыту процесінде ойын сабақтарды жүзеге асыру технологиясы. Педагогтың жене окушылардың іскерлік алгоритмі.
Сабақты өткізудің жаңа формаларының мазмұны, кұрылымы, ұйымдастырылуы, іске асырылуы. Тарихты оқытуда ойын сабақ өткізу мектеп оқушыларының білімін көтеру әдісі.
Тарихты оқытуда көрнекілік құралдарын пайдалану. Тарихты көрнекілік құралдармен оқытудың функциясы мен мәні. Тарих сабақтарында оқу картинасымен жұмыс істеу тәсілдері. Тарих оқулықтарындағы иллюстрациямен жұмыс істеу тәсілдері. Тарихты окытудағы шартты көрнекілік. Пәндік көрнекілік және оның танымдық кұндылығы. Қолданбалы көрнекілік және оның эстетикалық кұндылығы. Шартты-графикалық құндылық және оқушылардың ойлау қабілетін жетілдірудегі шартты белгілердің маңызы. Тарихта оку картиналарының жіктелуі. Картамен жұмыс. Тарихи карта- оқушылардың тарихи процестер байланыстарын ұғынудағы қажет әрі маңызды көрнекілік идеал. "Картаны оқу" шеберлігі, картамен жұмыс істеу методикасы. Шартты белгілер, символдар және шартты тыныс белгілер.
Тарихты оқытуда көрнекті құралдарды және компьютерлік техниканы пайдалану. Тарихты оқытудағы көрнекті құралдардың рөлі мен мәні. Шығармашылық ойлау қабілетін реттеу үшін оқытудағы техникалық құралдарды пайдалану тәртібі. Оқушылардың тарихи білім алуындағы компьютердің ролі. Тарих пәні бойынша компьютерлік бағдарламалар қарастыру. Окушыларға тарихи мағлұматтарды жүйелеу және оны тиімді меңгеруге көмек беру. Тарихи процестер альтернативасы проблемасына деген кызығушылықтың артуына байланысты әлеуметтік процестерді модельдеу. Мұғалімнің сабақта көтерген мәселелерге қатысты мағлұмат беру. Бағдарламалық материалды меңгеру қарқыны мен әдістерін оқушының өз еркімен таңдауына мүмкіндік беру.
Тарих сабақтарында тарихи мәліметтер мен кұжаттарды пайдалану. Тарихты оқытудағы құжаттардың ролі мен мәні. Тарихта оқытуда қолданылатын құжаттық-материалдық негізгі түрлері. Окушылардың тарихи құжаттармен жұмыс істеу тәсілдері. Құжаттық материалдың жіктелуі. Актілік құжаттар, баяндауышы - сипаттаушы құжаттар, көркем сөз естеліктері. Тарихи құжаттар мен мәліметтерді зерттеу әдісі. Мәліметті конспектілеу. Тарихи мәліметтердің сипаты: авторы, уақыты, жанры, негізгі идеялары, тақырыптары мен көркемдік ерекшеліктерін анықтау. Тарихи мәліметтермен, кұжаттармен жұмыс істеу оқушылардың зерттеушілік дағдысын қалыптастыру, ойлау қабілетін жетілдіру.
Тарихты оқыту жұмыстарын ұйымдастыру формалары. Сабақ - оқушы мен мұғалім іскерлігінің , методикалық тәсілдердің, мазмұнының жиынтығы, оқыту жұмысын ұйымдастырудың негізгі формасы, Тарихи тақырыптың мазмұны, бөлімі, курс жүйесіндегі сабақтың орыны.
Сабақ -. Қазіргі тарих сабағына қойылатын талаптар. Тарих бойынша сабақ түрін тандауға шартты түрде өткізілетін сабақ түрлері мен факторлар. Оқыту процесінде барлық сыныптарды қамтитын, жан - жақты сабақты өткізу ерекшеліктері. Мұғалім баяңдаған жаңа материалды түсіну сабақтары. Дағды мен шеберлікті қалыптастыру білімділікті тексеру сабақтары. Жалпылама немесе қайталама- жалпылау сабақтары. Білімділік пен шеберлікті тексеру сабақтары. Семинар сабақтар. Ықпалдастық сабақтар. Тарих сабағының дидактикалық жабдықтары. Тарих сабағына мұғалімнің дайындалуы. Тақырыптық сабақты жоспарлау. Сабақтың жұмыс жоспары мен оның негізгі компоненттері. Сабақты бағалау критериясы. Тарихты сабақтан тыс оқытуды ұйымдастыру формалары- факультативтер, тарихи үйірмелер, тарихи олимпиадалар "КӨО" (кеңілді өнертапқыштар отауы), конференциялар, пікірсайыстар. Жоғарғы сыныптардағы семинарлық және практикалық сабақтар.Оқу саяхаттары, кеңестері, сынақтар.
Достарыңызбен бөлісу: |