«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары
жүктеу/скачать 1,69 Mb. Pdf көрінісі
|
5 том Құтадғу білік толық түсіндірме
- Бұл бет үшін навигация:
- Еліктің Айтолдыға сауалы
- Айтолдының Елікке жауабы
| Еліктің Айтолдыға сауалы
Сұрады хан: — Қалай? Күйің сергек пе? Ұйқың қалай? Күйреп, дертті меңдетпе! Айтолдының Елікке жауабы 1070 Айтты Айтолды: — Елік, қиын кеселім, Дерт меңдеді, таба алмадық еш емін?! Толған айым бара жатыр кетіліп, Сара құлқым ала болды, сетіліп. Қарсы алушы ем туатығұн күнімді, Батты күнім, түнек түннен түңілдім. Шаттық тірлік безді, түйіп қабақты, Жалған дүние жүзін теріс қаратты. Қуаныш, құт кейін қалып барады, Мехнат, қайғы маған сұғын қадады. 1075 Сенен бүгін айырылып кетермін, Өкініште жылай-жылай өтермін. (Үміт үзіп кеттім, жетті екінді, Өкінішпен теріс бұрдым бетімді.) Естігейсің дана ел бегі дегенін, Ел бастаушы кісілердің еренін: «Қандай жақсы дəулет айнып кетпесе, Қалауыңша бірге жүрсе, өтпесе! Қандай жақсы бектік — билік өрлесе, Болмаса ажал, кісі мəңгі өлмесе. Қандай əсем, жігіттік шақ — аңғырт шақ, Қарттық келмей, иілмеген албырт шақ!» Еліктің Айтолдыға сауалы 1080 Елбасы айтты: — Ай, Айтолды, көңілі оң, Қой, атама. Қайталама сөзіңді ол... Күллі дерттің емі ерге табылған, Сен ғана ма дүниеде ауырған! Неге тілді қайғыменен буасың? Неге сонша көңіл хошын қуасың?! Мен өзіңнің тілекшің боп жүруші ем, Сауығасың, қиналғанмен бүгін сен. (Дертсіз жан жоқ. Ол бір аунап тұрғаның, Сөзің де ертең сергір, түлер бұл жаның.) Бұл сөзді айтпа, шипа қылар бір Алла, Жанымды өртеп тіліңнен өрт шығарма! Айтолдының Елікке жауабы 1085 Айтолды айтты: — Елік, айтсам турасын, Ем таптырмас бұл сырқат кеп буғасын. Қай жан болсын өлу керек туған соң, Қай зат болсын құлау керек тұрған соң. Биікке — еңіс, өрлегенге — түсу бар, Шатқа — қайғы, тəттіге у ішу бар! Үшбу сөзді айтпап па едім бір-бірлеп: «Опасызбын, тұрақсызбын, білгін!» — деп. Айттым қылық, құлығымды, соны ұғып — Жаны жүдеп, жүрмесін деп торығып. 1090 Мен өлемін. Шүбəлəнба, қиналма! «Туған адам — өлмес» десе, иланба! Мені сөкпе, сенбе — опасыз денең де, Мына жалған көшеді ертең сенен де. Жапа қылды деме мені, кет біліп: Менен əрмен дүние жүр ғой шектіріп. Менен кейін сен де өлесің, байқағын, Дүние — жалған, сенбе ендігі айтарым... Қызметімсіз қадірледің, ай, Елік! Өтей алмай қайырылдым, не дейін?! 1095 Тілек — аңсау емес менің өлмегім — Жұмбақ, қашан кететінім, келмегім. Жоқ амалым, өттім дүнием кебін боп, Қу тірлікте құтылатын жерім жоқ. 144 145 Мен жоқ едім, жаратты өзі өскізді, Ұлан едім, ер жасына жеткізді. Сақал бітті, еді иегім тап-таза, Ақ қу болдым, құзғын едім қап-қара! Оқтай бойым иілді де, бүгілдім, Дəм таусылды, күнім жетті, түңілдім. 1100 Білімі кең, дана сөзін таны да, Ай, шырайлым, тұмардай түй жадыңа: «Басқа ақ кірсе, əппақ құстың өңіндей, Сол аққудай тазарсын, ай, көңіл де! Бойы иіліп, алса діріл тізесін, Бекемденіп, өз пейілін түзесін. Қара шашың, ағарса мұрт-сақалың, Дайын болғын, қалғаны ажал тақалып!» Мұны меңзер шайыр сөзін қараңыз, Оны ұқсаңыз, аршылады санаңыз: 1105 «Шаштың ағы — тигені өлім демінің, Тірі жанның шырын қылар өмірін. Несібеңді жеп келдің бе, өмірде — Енді өзіңді жейді өлім тегінде!» жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|