Медициналық этика және деонтология Орындаған: Абдукаримов Шахзадбек

Медициналық этика және деонтология

Орындаған: Абдукаримов Шахзадбек

Этика

Этика – адамның іс-әрекеті сферасында өте жиі қолданылатын түсінік. Сондықтан этиканы философияның бір бөлігі ретінде бөліп алу қажет, яғни, философиялық ғылымды- және этиканы оның қосымша түсінігі ретінде. Этика ғылым ретінде (грекше ēthiká от ếthos – дәстүр, міне-құлық) моральді оқытады. Зерттеу аймағы мағынасын білдіргендіктен бұл терминді алғаш рет Аристотель қолданды. Этика адам қоғамы дамуының әр түрлі этаптарында моральді принцптердің, бағалылықтың түзілу заңдылығын қарастырады.

Медициналық этика

Медициналық этика - медицина қызметкерлерінің адамгершілік қасиеттерінде кѳрініс табуда. Ол медицина қызметкерлерінің ерекшеліктері мен қоғамда алатын орнына байланысты мінез-құлық нормаларын реттейтін қағидалар жиынтығын қамтып, дәрігердің науқастармен және олардың туыстарымен өзара қарым-қатынасына, тән және жан тазалығын қарастырады.Медициналық этиканың құрамдас бѳлігі деонтология болып табылады. Бұл жаңа ғылым саласы XIX ғасырдың басында пайда болды (грекше dеоn - тиісті; lоgоs - ғылым, ілім). Деонтология термині қолданысқа енгеніне аса кѳп болтан жоқ: өткен ғасырдың басында ағылшын философы И. Бентам оны адамның кәсіби мінез-құлқы туралы ғылымның атауы ретінде ауызға алған.

Этиканың маңызы тәжірибелік қызметтегі, ғы-лыми жұмыстардағы адамдар арасындағы қатынас-тың нормаларын суреттеуде қолданылады. «Кәсіп-тік этика» түсінігі кең қолданылады. Сондықтан мамандық көзқарасына дәстүрлер, идеялар, тәжі-рибелер жиынтығы болады. Дәрігерлік және мей-ірбикелік этика туралы түсінік, ғылыми медици-налық зерттеулер туралы этика планетамыздағы медициналық қызметтің барлық тарихына кіретін принцптерді құрайды. Бұл жерде медицина қыз-меткерлерінің кәсіптік міндеті, кәсіптік компетент-тілік, деонтология сияқты категорияларға көп ор- ын бөлінеді.

Дәрігерлер ұжымы

Дәрігерлік міндет – дәрігер мен науқас арасындағы, дәрігерлер арасындағы, дәрігер және қоғам арасындағы қатынасты реттейтін бұрыннан қалыптасқан талаптардан және нормалардан тұратын комплекс. Кәсіптік міндет бір жағынан дәрігерлік моральдің басты принцпі – гуманизмнің белгісі болып табылады, (адамгершілік, адамдарды сүю), ал екінші жағынан гуманизм және дәрігерлік міндет қарама-қарсылықта көрінеді. Дәрігер ешкімге де медициналық көмек көрсетуден бас таруға болмайды. Бұл моральді міндет Гиппократтың антында, Женева декларациясында және басқа да құжаттарда айтылған.