Медициналык, микробиология


жэне толыккунды коректену1 ecKepúiyi кажет, ейткеш аталган жагдайлар оларда иммундык жуйенщ



Pdf көрінісі
бет165/209
Дата03.12.2023
өлшемі47,48 Mb.
#133078
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   209
жэне толыккунды коректену1 ecKepúiyi кажет, ейткеш аталган жагдайлар оларда иммундык жуйенщ
калыптасуымен жэне белсендшпмен байланысты. Тэж1рибе максатына карай эр турл1 жуктыру жолдарын
колданады (ауыз аркылы, интраназальды, тамыр ¡нпне, булшык етке, курсак ¡miHe, интрацеребральды
т.б.). Мысалы, баска зертханалык жануарларга Караганда M.tuberculosis-ке ец сез{мтал тещз шошкаларына
ел!м тугызатын ауру коздыру унпн тыные any жолдары аркылы микробтьщ 1 -2 жасушасын енпзу жеткшкп
болса, ауыз аркылы (пероральды) жуктырганда летальдык дозасын б1рнеше мыц жасушага арттыру кажет
болады. TinTeH микробтардьщ 6ip туршщ арасында тураралык генетикалык ерекшел iicrepi болады. Мысалы,
вирустарга сез{мталдыгы ете жогары, 6ipaK бактерияларга тез1мд1 тышкандар катары бар, Kepieimne де
болуы 
mymkíh

Тэж{рибе нэтижеш дэл1рек болуы ymin экспериментке жануарлар санын кеб1рек алган
жен. Генетикалык жолмен алынган, мысалы, инбредп жануарларда тэж1рибе журпзгенде ец сешм;ц
б|'ркелм нэтижелер алады. Инбредп (агыл.: in- шпнде, breeding- кебеГпу) жануарлар -о л , жакынтуыстас


М Е Д И Ц И Н А Л ЬЩ М И К Р О БИ О Л О Г И Я
149
ата-анальщтарды 20 жыл жэне одан да кеп уакыт бойы б1р-б1р1мен шагылыстыру аркылы алынган туыстас 
гомозиготты ж ануарлардьщ урпагы . М ундай ж ануарлар генетикалы к ж агы н ан б!ркелкц ей ткеш
гомозиготтылык, 100%-га жетюзшедь
Физикалык, химиялык жэне биологиялык факторлардьщ эсершен генотиптщ ф енотипах кершю! 
ретщ де вируленттш к касиет жогарылауы да жэне томендеу! де мумкш. ¥ з а к уакыт бойы бактерияларды 
жасанды коректж орталарда дакылдандырганда немесе микробтарды сез!мталдыгы томен жануарлар 
организм! аркылы кайта-кайта жуктырып (пассаж) етюзгенде вируленттшж касиет! томендеу! мумюн. 
Вируленттш гш толык жогалту генотипшщ езгеру!мен байланысты. Керюшше, микробтарды узак мерз!мде 
сез!мталдыгы жогары жануарлар организм!нен кайта-кайта жуктырып етк!згенде, лизогенизациялану 
кез!нде, жэне де мутациялану, рекомбинациялар нэтижес!нде вирулентт!л!кт!ц жогарылауы байкалады. 
Вирулентт!л!кт!и осылай езгеру! вакцинальщ штамдар алганда ескер!лед!.
М икробтардьщ ви р у л ен ттЫ п н ж эне к;ау!пт!л!к дэрежес!н ескере отырып барлы к патогенд! 
микробтарды 4 топка бвледк олармен жумыс аткару тэрт!б! Денсаулык сактау Министрл!г!н!ц ти!ст! 
буйрьщтары жэне нускаулыктарымен регламенттелген. Вирулентт!л!кт!ц ©згеретш! туралы мысал рет!нде 
бактериялардын Ь -трансформациялануын, спирохеталарда цисталар туз!лу!н, макроорганизмге тускенде 
бактерияларда капсула синтезделуш, иерсенияларда температурага тэуелд! инвазиялык акуыздардыц 
синтезделу!н, 
сузек таякшасында антиген тузшу!н, индуцибельд!к экзоферменттер пайда болуын жэне
т.б. келт!руге болады.
7.3.1. М икробтардьщ патогендинк ф ак то р л ар ы
Патогенд!л!к факторлар - ол микробтардьщ инфекциялык процесс коздыру кабш етгш пн камтамасыз 
етет!н м атер и ал д ы к заттек тер . П а т о ге н д ш ж ф акторларды зер д ел еу патогенд! м и кр о б тар д ьщ
патогенщздерден жэне кабылдагыш макроорганизмн!ц кабылдамайтыннан кандай айырмашылыктары бар 
екенш тус!нуге мумкшдж беред!. Сапрофиттерге Караганда патогенд! микробтар макроорганизмнщ табиги 
тоскауылдарын жецу! жэне сол организмде ^ р ш ш к ету! уиин 
адгезиялыц, колонизацияпъщ
жэне 
инвазиялъщ
касиетке ие болуы керек, ягни макроорганизмн!ц корганыс тоскауылдарын бузып ету, инфекцияныц к!ру 
ес!г!нен тыскары жерде макроорганизмнщ ш ю ортасына ену жэне тшдерде таралу, макроорганизмн!ц 
ж асу ш асы ¡ш ш е ену (п ен етрац и я) каб!леттш !г! болу керек. С оны м ен катар 
агрессивтт,
ягни 
м акроорган и зм н щ корган ы с ф акторлары м ен интерф еренцияланаты н агресси н дерд!ц к в м е п м е н
организмн!ц бейспецификалык ж эне спецификалык реактивтиипн басып тастайтын, соньщ !ш!нде 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   209




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет