«Мектеп жасына дейінгі балалардың байланыстырып сөйлеу тілдерін дамытуда моделдеу көрнекілігі тиімді тәсілдерінің бірі»


БАЙЛАНЫСТЫРЫП СӨЙЛЕУДІ ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ



бет3/5
Дата07.01.2022
өлшемі33,17 Kb.
#20233
1   2   3   4   5
БАЙЛАНЫСТЫРЫП СӨЙЛЕУДІ ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ




Сөздікті байыту бойынша

Сөйлемдер, фразалар құрумен жұмыс істеу

Сөз сөйлеудің грамматикалық құрылымын қалыптастыру

Лексикалық сөзді қолдана білу




ДИАЛОГ




Бір түбірлі сөздерді ойлап табу

Сөйлемді дұрыс құрастыру. Ұзын сөйлем құрастыру

Сөзді таза, дұрыс айту(зат есемі, сын есімі, етістік). Сөзді жеке, көпше түрде айта білу




Балалардың сұрақ қоя білуі. Ойындар: «Репортер», «Сиқырлы қобдиша»




гүл, гүлді, гүлзар

гұ


Бауырсақ домалайды.

Бауырсақ жолмен домалайды.



Ойындар: «Сөз тізбек», «Сөзден сөйлем құрастыр»

МОНОЛОГ





Сипаттап әңгімелеу. Тірек-сызба арқылы, сипап –сезу арқылы.

Ойын «Ғажайып қоржын»

Кезеңдерге бөліну тек шартта ғана. Тәжірибе жүзінде кезеңдер өзара қатынаста болады. Ақырғы сәтте жұмыс төмендегідей жүреді:



  • Фразалық сөздерді қолдана білу;

  • Сөз сөйлегенде байланыстырып, біртіндеп, ретімен, логикамен сөз құрай білу;

  • Мазмұнына сәйкес нақты лексикалық сөздік қолдана білу;

  • Сөйлемді грамматикалық түрде дұрыс құрастыру;

  • Сөйлемді өздігімен және ешқандай кідіріссіз тоқтамай және сөз соңында фразамен айта білу.

Байланыстырып сөз сөйлей білудің ең қарапайым түрі қайтадан айтып беру. Оған байланыстырып сөйлеуді қалыптастырудың ерекше рөлі бөлінген. Мұнда сөз сөйлеудің мәнерлі құрылымы, сөйлемді белгілі ретпен біртіндеп құрастыра білу жүзеге асырылады.

Моделдеу - көрнекілігін қолданбаса балалар сюжетті өздігінен жоспарлауда, байланыстыру контекстінде сөз сөйлеуді грамматикалық құруда шын қиыншылықтармен кездеседі.

Тірек сызба көмегімен қайталап әңгімелеу:


  • Естіген мәтіннің негізгі бөліктерін бөлуді шамалайды;

  • Оларды өзара байланыстырады;

  • Сонан соң тірек сызбаға сәйкес сөйлем құрастырады.

Қайталап әңгімелеу кезінде моделдеу - көрнекілігін қолдану бойынша жұмыс балалардың төмендегідей қабілеттерін қалыптастырады:

  • Алмастыру қағидасын игеру, яғни кейіпкерлерді және көркемдік шығармашылық заттарын орынбасарлармен белгілей білу;

  • Оқиғаны орынбасарлар арқылы көрсете білуді қалыптастыру;

  • Орынбасарлардың орналасуына сәйкес эпизодтардың ретімен берілуі;

  • Қайталап әңгімелеудің жоспары ретінде өздігінен кеңістіктік динамикалық үлгі құра білуді қалыптастыру;

  • Тірек- сызба арқылы әңгіме құрастыру.

  • Моделдеу - көрнекілігінің тиімділігін бекіту үшін мен келесі тәжірибені жасап көрдім: сөз сөйлеу қабілеті бірдей балалардан құрылған екі топқа жеті сөйлемнен мәтін құруды ұсындым

  • Бірінші топ – мәтінді тірек сызбасыз айтып берді

  • Екінші топ мнемотаблица арқылы айтып берді.

Тәжірибе моделдеу - көрнекілігінің тиімділігін көрсетті. Балалар тірек сызбаға сүйеніп, жоғары нәтижеге жетті.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет