Мемлекеттік күрылым нысаны

әрбірінің мемлекетиен қарым-қатынасының сипаты. Барлық мем- 
лекеттер өздерінің мемлекеттік құрылымы бойынша жай және 
күрделі болып екіге бөлінеді.
Жай немесе біртұтас мемлекет - бұл өз ішінде бөлінбейтін 
түтас мемлекет, оның өз ішінде дербес мемлекетгік қүрылымдар 
болмайды, бұл мемлекетте жоғары органдардың біртұтас жүйесІ, 
заңнаманың ортақ жүйесі, ортақ сот жүйесі, ортақ азаматтығы мен 
салықтардың бір камалды жүйесі болады.
Күрделі мемлекет - бұл белгілі бір дәрежедегі дербестікке ие 
жекелеген мемлекеттік қүрылымдардан құралған мемлекет. Кур- 
дел! мемлекеттерге империялар, федерациялар, конфедерациялар, 
достастықтар мен одақтастықтар жатады.
Империялар күштеу арқылы құрылатын күрделі мемлекеттер, 
бүларда құрамдас бөлікзердің жоғары билікке бағыныстылық дең- 
гейі әртүрлі болтан. Империялардың басты ерекшелігі - олардың 
қүрамдас бөліктерінің ешқашан ортақ мемлекеттік-қүқықтық мәр- 
тебесі болмаған.
Конфедерация империяға қарағанда ерікті негізде күрылады. 
Бүл нақты бір тарихи кезең шегінде белгілі бір мақсаттарға жету 
үшін кұрылған мемлекеттердің уақытша одағы. Конфедерацияны 
қүраған егеменді мемлекеттер халықаралық-құқықтық қатынастар 
субъектісі болып қала береді, оларда өз азаматтығы, билік, 
басқару және сот әділдігі органдарының жүйесі болады.
Федерация - бүл күрделі, одақтас мемлекет, оның бөліктері 
мемлекеттік қү.рылымдар болып габылады және және белгілі бір 
дәрежеде мемлекеттік егемендікке ие болады; федерацияда жоғар- 
гы федералдық органдар мен федералдық заңнамамен қатар фе­
дерация субъектілерінің жоғарғы органдары мен заңнамасы да 
болады; федерацияда салықтың екіканалды жүйесі пайдаланы- 
лады, оның белгілерінің бірі болып косазаматтық табылады. Фе­
дерациялар аумақтык немесе үлттық-мемлекеттік қағида бойынша 
қүрылуы мүмкін.
Достастық - бүл ортақ белгілермен, біртектілікгің белгілі бір 
деңгейімен сипатталатын 
мемлекеттердің ұйымдастырушылық 
бірлестігі. Оларды біріктіретін белгілер экономикаға, кұкыққа, 
тілге, мәдениетке, дінге қатысты болуы мүмкін. Достастықтың 
мүшелері - бүл толығымен тэуелсіз, егеменді мемлекеттер, халық- 
аралық қатынастардың субъектілері.
Одақгастық - бұл 
қоғамды мемлекеттік үйымдастырудағы 
ауыспалы нысан. Одақтастықтың негізінде көп жағдайда мемлекет- 
аралық шарт болады. Ол одақтастыққа кіретін мемлекеттердің 
интеграциялық байланыстарын күшейте түседі және оларды 
конфедеративтік бірлестікке қарай итермелейді.

жүктеу/скачать 7,78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: