Мемлекет және қуқықі теориясы Оцу ццралы
тақырып. ҚҮҚЫҚТЫҢ ҚАЙНАР КӨЗДЕРІ
жүктеу/скачать 7,78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. іаңдардмң түсінігі, белгілері жэне түрлері. 4. Нормативтік актілердің күші 1. Қүкықтың
| 20 тақырып.
ҚҮҚЫҚТЫҢ ҚАЙНАР КӨЗДЕРІ 1. Құңықтың қайнар көздерінің түсінігі жэне түрлері . 2. Нормативтік актшердің түсінігі және түрлері. 3. іаңдардмң түсінігі, белгілері жэне түрлері. 4. Нормативтік актілердің күші 1. Қүкықтың қайнар көздерінің түсініі і және түрлері. Пози- тивтік қүқыктың өзіме гэн белгісі болып оның формальды сипаты табылады. Оны қүрайтын нормалар зандарда немесе мемлекетпен танылатын басқа да қайнар көздерде көрініс тапқан жағдайда заң- ды, жалпыға міндетті болып танылуы мүмкін. Құқықтың қайнар көздері - бүл қүқық нормаларының бекітілу жэне көрініс табуының мемлекег шығаргап немесе ол таныған ресми-күжаггык нысандары, оларға заңды, жалпыға міндеггі ма- ғына беру. Қүқықтың қайнар көздеріне ресми сипат тэн, оларды мемлекет таниды; бүлар ондагы нормаларды мемлекеттің қолдауын қам- тамасыз етеді. Құқықтың қайнар көздеріне ресми сипат екі жол- мен беріледі: 1) қүқыкшығарсашылық жолы арқылы; бүд жағдайда норма- тивтік құжаттарды қүзіретті мемлекеттік органдар қабылдайды, яғпи, тікелей мемлекет шығарады. 2) санкциялау жолы арқылы; бүл жағдайда мемлекетік орган- дар белгілі бір түрде элеуметтік нормаларды (әдет-ғұрып, корпо- ративтік нормалар) қолдап, оларға занды күш береді. Қүқықтың қайнар көздерінің түрлері: 1. Нормативтік заң актілері - бүл кұзіретті мемлекеттік орган қабылдайтын, құқық нормаларынан қүралған және белгілі бір қоғамдық қатынастарды реттеуге бағытталған ресми қүжаттар. Оларга Конституция, заңдар мен заңға сэйкес актілер жатады. 2. Санкцияланған әдет нормалары - бұл адамдардың санасынан орын алған жэне көп рет қолданылуының нәтижесінде эдетке айналған, тарихи қалыптасқан жүріс-тұрыс ережелеріне мемле- кеттің жалпыға міндетті мэн беріп, оларды орындауды өзінің мәжбүрлеу күші арқылы кепілдеуі. Әдет-ғұрым нормаларына зацды мағына беретін мемлекет санкциясы екі түрлі жолмен беріледі: а)нормативгік актілерде әдет нормаларына сілтсме жасау арқылы; ә)оларды сот шешімдерінде және басқа да мемлекеттік органдар актілерінде іс жүзінде тану арқылы. 3. Занды прецедент - бүл үқсас істерді шешуде басшылыққа алынатын жэне жалиыға міндетті занды магынаны иеленетін нақты бір занды ісгі шешудегі соттық немесе әкімшілік шешім. 4. Нормативтік шарт - бүл екі пемссе одан да көгі субъекті- лердің жалпыга міндетті заң нормаларынан кұрапган келісімі. 5. Құқықтың жалпы кағидалары - бүл қүқыктық жүйенің не- 62 гізгі бастамалары. Мысалы, заңнамалық норма, міндетті преце дент немесе әдет нормасы болмаған жағдайда заңгерлер әділет- тілік, ар-ождан, қүқықтың әлеуметтік бағыттылық қағидаларына негізделуі мүмкін (Грецияның, Испанияның, Ауганстанның Азаматтық кодекстері). 6. Діни мәтіндер - бұлар, әсіресе, мұсылмандық кұқыққа тэн. Ең алдымен, бүл Құран мен Сүннет. Қүран - бүл Алланың сөздері, өсиеттері жэне ақылдарының жиынтығы түріндегі қасиетті кітап; Сүннет-бүл Мухаммед Пайғамбардың омірін сипаттайтын жинақ. жүктеу/скачать 7,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|