Мемлекеттік емтихан сұрақтары ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы


Жер-су реформасы (1921-1922 жж.). Түркістанның ұлттық-мемлекеттік межеленуі (1921ж.)



бет17/87
Дата31.01.2023
өлшемі206,77 Kb.
#64073
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   87
Жер-су реформасы (1921-1922 жж.). Түркістанның ұлттық-мемлекеттік межеленуі (1921ж.).

Жауабы: Қазақстан еңбекшілерінің өмірінде жер мәселесінде патша саясатының ауыр зардаптарын жою жөніндегі партия мен Үкіметтің іс-шаралары маңызды рөл атқарды. 1921-1922 жылдары Қазақстанда Жер-су реформасы жүргізілді, оның мәні Сібір және Орал казак әскерлері үшін алынған қазақ жерлерін қайтару болды. Жер-су реформасы 1921 жылы сәуірде қабылданды.

Реформаның мақсаты-патша берген жерлерді Сібір және Орал казак әскерлеріне Еңбекші қазақтарға қайтару. Осы реформа бойынша қазақ шаруалары:


Ертіс өңірінің жолағында 177 мың десятинадан астам жер бар;


208 мыңнан астам жер-Оралдың сол жағалауында;


Жетісудағы 1916 жылғы көтерілісті басу кезінде олардан іріктелген 460 мыңнан астам жер;


-бұрынғы офицерлік және бос қоныс аудару учаскелері есебінен Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанның қазақ және орыс халқына жер беру үшін ауданы 1 млн. оннан астам жер қоры құрылды;
-аграрлық өзгерістер 1916 жылы Қытайға қоныс аударған 300 мың босқындардың (қазақтар мен қырғыздардың) қайтып оралуына және әлеуметтік-экономикалық жағдайының нығаюына ықпал етті.

Жалпы, шаруалар 1 миллион 385 мың оннан астам жерді пайдалануға алды.


1921 жылы құрылған "Қошчи" одағы (1930 жылдан - "кедейлер одағы") ауылдарда Кеңес өкіметін нығайтуда және еңбекшілерді мемлекеттік және шаруашылық құрылысқа тартуда үлкен рөл атқарды.


"Кошчи" одағының қызметі:


-кедейлерге еңбек артельдерін жасауға көмектесу;


-кедейлерге жер беру туралы қамқорлық;
-еңбекшілердің саяси санасы мен мәдени деңгейін арттыру.

"Кошчи" одағы жер реформасын жүргізуге белсенді қатысты. Одақ мүшелері: А.Асылбеков, А. Жангельдин, г. Коростелев, с. Мендешов, С. Сейфуллин, д. Барибаев, А. Розыбакиев және басқалар.


1921-1922 жылдардағы жер-су реформасының маңызы.:


-қазақ және орыс еңбекшілерін социалистік құрылысқа тартуға ықпал етті;


-аграрлық қатынастар саласындағы патшалықтың отарлық саясатына соққы берді;
-көші-қон кулактарының экономикалық күшіне қатты нұқсан келтірді;
-қазақ ауылындағы патриархалды-феодалдық негіздерді әлсіретті;
-ұлттық келісімді нығайтуға ықпал етті.

Түркістанның ұлттық-мемлекеттік межеленуі. ҚазАССР құрамындағы қазақ жерлерінің бірлестігі (1921..... 1928 ж.


Қазақ автономиясын құру және қалыптастыру барысында кеңестік бастамаларда кезінде Ресей империясының әкімшілік бірлік Құрамына күштеп енгізілген аумақтар туралы мәселе барлық өткірлікпен көтерілді:


-қазақтарды ұлттық мемлекеттіліктен айырған патшалықтың отарлық саясатының салдарын еңсеру;
-қазақ халқының қазақ жерін біртұтас республикаға біріктіруге ұмтылысы.

Қазақстан жекелеген әкімшілік-аумақтық бөлімдер арасында бөлінді. Қазақ АКСР-нің құрылуы қазақ жерлерін біріктіру мәселесін барынша өткір қойды. Бұл Ақмола, Семей, Орал, Жетісу және Сырдария облыстарына қатысты болды.


Кирвоенревком кезінде болашақ республиканың шекарасын анықтаумен айналысатын арнайы комиссия құрылды.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   87




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет