Мемлекеттік емтихан сұрақтары ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы
Алаш қозғалысы мен большевиктер өкілдерінің азаматтық соғыс жылдардағы өзара қарым-қатынастары
жүктеу/скачать 206,77 Kb.
|
| Алаш қозғалысы мен большевиктер өкілдерінің азаматтық соғыс жылдардағы өзара қарым-қатынастары
Жауап: ХХ ғасырдың басында қазақ халқының ұлт-азаттық күресі кезеңінде "Алаш"қозғалысы пайда болды. Оның басты мақсаты Тәуелсіз Қазақ мемлекетін құру болды. Бірінші дүниежүзілік соғыс және 1917 жылы Ресейдегі Ақпан және Қазан төңкерістері Қазақ ұлттық зиялыларының байырғы халықтың құқықтарын қорғау жөніндегі қызметін жандандырды. Қазақ ұлттық партиясын құру бойынша алғашқы қадамдар бірінші орыс революциясы кезеңінде жасалды. 1905 жылдың аяғында г. Оралда Қазақстанның бес облысы өкілдерінің "делегат съезі" шақырылып, онда Қазақ ұлттық партиясын құру туралы алдын ала шешім қабылданып, оның негізінде кейіннен "Алаш"партиясы пайда болды. Қазан төңкерісінен кейін халықтың өмірі нашарлап, саяси күштер бытырап кетті..1917 жылы шілдеде Орынборда Бірінші Жалпықазақ съезі өтті, онда мемлекеттік басқару, автономия, Құрылтай жиналысына қатысу, саяси партияның құрылуы, жер, халық милициясы, білім, сот және басқа да мәселелер қаралды. Съездің басты шешімі: "демократиялық, парламенттік және Федеративтік Ресей республикасы" құрамында қазақтардың аумақтық-Ұлттық автономияға құқығын қорғау болды. Съезде "Алаш"партиясын құру туралы мәселе шешілген еді. "Алаш" партиясының ұйымдастырушылары Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Халел Досмұхамедов және либералдық-демократиялық бағыттағы қазақ зиялыларының басқа да өкілдері болды, ал ол жалпықазақ ұлттық-демократиялық ұйымы болды. Сондай-ақ партияға ғылыми және шығармашылық зиялы қауым өкілдері: М.Тынышпаев, М. Жұмабаев, Ш. Құдайбердиев және т. б. кірді. "Алаш" көшбасшылары мен тұтастай партия Қазан төңкерісін қабылдамады. Олар " қазақ халқын отарлық қамыстан азат ету!». Қазан төңкерісіне дейін қазақ либералдық-демократиялық қозғалысының көшбасшылары Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуы жөніндегі өз бағдарламаларын кеңінен насихаттады. 1917 жылы 21 қарашада "Қазақ" газетінде "Алаш"партиясы бағдарламасының жобасы жарияланды. Бағдарлама жобасы он тармақтан тұрды: мемлекеттік құрылым, жергілікті бостандық, негізгі құқық, дін, билік және сот, халықты қорғау, салықтар, жұмыс мәселесі, ғылым мен ағартушылықты дамыту, жер мәселесі. "Алаш" партиясының мақсаты XVIII-ХІХ ғасырларда ыдырап кеткен қазақтардың ұлттық мемлекетін қалпына келтіру, президенттік институтты енгізу болды. жүктеу/скачать 206,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|