қанағаттандыру мақсатында мүлікті

УАҚЫП
сөздікте «қамау, 
кедергі болу» 
деген 
мағыналарды 
білдіреді. Ислам 
құқығында 
уақыпты 
әртүрлі 
терминдерде 
қолданғандар 
болған. 
Әбу Ханифадан 
басқа Ханафи 
ғалымдарының
және Ислам 
құқықшыларыны
ң көпшілігінің 
пікірлерінше 
уақып мәндуп 
сүннет болып 
есептеледі
 мұсылман 
елдерінде - діни 
ұйымдарға 
қайырмалдық 
ретінде берілген 
салық 
салынбайтын 
мүлік
Мәселен, Имам Шафиғи 
(қайтыс болған жылы 
208/820)
 
және Мәлики 
құқықшылары (фақиһлері) 
сонымен қатар оларға 
ерушілер (немесе солардың 
жолындағылар, 
артындағылар) уақып үшін 
«хабс» немесе «хубс» 
сөздерінің көпше түрі «ахбас» 
терминін қолданған. 

•
Яғни, шариғат бойынша істелуі ұнамды болған және Аллаға жақындататын іс. Уақыпқа Құран мен 
сүннет және ижмағ (Ислам ғұламаларының көпшілігінің мақұлдауы) дәлел бола алады. Құранда 
мұсылмандардың малдарын қалай жұмсалуы керектігі бүге шігесіне дейін баяндалған. Дәл уақыпқа 
байланысты Құранда ешқандай аят жоқ болғанымен оған ишарат жасайтын, мүлікті Алла жолында 
уақып етуге нұсқайтын әрі уақып құрудың қажетті нәрсе екенін дәлелдейтін аяттар бар:
•

 
 


 
 

ۖ ِ
ضْرأَْلانِّم مُكل انْجرْخأَ اّمِمو ْمُتْبسك ام ِتابِّيط نِم اوُقِفنأَ اوُنمآنيِذّلا اهُّيأَ اي

•
«Ей, иман келтіргендер! Маңдай терлеріңмен тапқан малдарыңды және біздің сендер үшін 
жерден шығарғандарымызды Алла жолында сарп етіңдер!»
[6]
 деп, ескерткен.
•
Алла Tағала басқа бір аятта былай дейді:
•

 

 
ٍء ْي َش نِم ْاوُقِفنُت اَم َو َنوُّب ِحُت اَّمِم ْاوُقِفنُت ىَّت َح َّرِبْلا ْاوُلاَنَت نَل

ٌميِل َع ِهِب َّللّهَا َّنِإَف
•
«Жақсы көрген нәрселеріңді Алла жолында жұмсамайынша жақсылыққа қол жеткізе 
алмайсыңдар. Не жұмсасаңдар да Алла оны сөзсіз біліп тұрады»
[7]
, деген.
•
Сахабалардың ішінде Әбу Талха (р.а) (қайтыс болған жылы 34/654) осы аят түскен кезде: «Раббымыз 
біздің байлықтарымыздан өзінің жолында сарп етуімізді қалап тұрғандай. Уа, Алланың елшісі, қатты 
жақсы көретін «Байруха» атты жерімді Алланың жолында садақа еткім келіп тұр» деген болатын. 
Содан кейін Пайғамбарымыз 
ﷺ
оған «ең жақын туыстарыңа бер» деген соң Әбу Талха (р.а) көкесінің 
ұлдарына және басқа да туыстарына жерін садақа етеді.
[8]
Алла разылығы үшін шын ниетпен берілген 
садақаның қайтарымын Алла еселеп береді. Бұған қатысты Алла Tағала:
•
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 


 
 
 
ۗ ُءاشي نمِل ُفِعاضُي ُ.هّللاو ۗ ٍةّبح ُةئَاِّم ٍةلُبن ُس ِّلُك يِفلِبانس عْبس ْتتبنأَ ٍةّبح ِلثمك ِ.هّللا ِليِبس يِف ْمُهلاوْمأَنوُقِفنُي نيِذّلا ُلثّم
•

жүктеу/скачать 1,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: