Метафора, ауыстыру
жүктеу/скачать 35,3 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ЭПИТЕТ
- МЕТАФОРА Мадақ жыры (Қазтуған) Бұдырайған екі шекелі, Мұздай үлкен көбелі , (теңеу ) Қары ұнымы сұлтандайын жүрісті
- Айдаса - қойдың көсемі, Сөйлесе - қызыл тілдің шешені, Ұстаса - қашағанның ұзын құрығы, Қалайылаған қасты орданың сырығы, (метафора)
- Би Темірге айтқан бірінші толғауы (Шалкиіз)
|
МЕТАФОРА, АУЫСТЫРУ – екі нәрсені, құбылысты салыстыру және жанастырып-жақындату негізінде астарлы тың мағына беретін бейнелі сөз немесе сөз тіркесі. Метафораның күнделікті сөйлеу тілінде кездесетін қарапайым түрлері: іші күйіп, бойы мұздап, орақ ауызды, от тілді деген секілді болып келеді. ЭПИТЕТ – заттың, құбылыстың айрықша сипатын, сапасын анықтайтын суретті сөз. ТЕҢЕУ- затты, нәрсені, құбылысты немесе заттың, нәрсенің, құбылыстың белгісін, қасиетін, сапасын көрсететін көркемдік ұғым. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары жалғану арқылы жасалады. Мысалы: Асқар таудай, дардай. МЕТАФОРА Мадақ жыры (Қазтуған) Бұдырайған екі шекелі, Мұздай үлкен көбелі, (теңеу) Қары ұнымы сұлтандайын жүрісті, Адырнасы шайы жібек окқа кіріс-ті, Айдаса - қойдың көсемі, Сөйлесе - қызыл тілдің шешені, Ұстаса - қашағанның ұзын құрығы, Қалайылаған қасты орданың сырығы, (метафора) Билер атты би соңы, Би ұлының кенжесі, Буыршынның бұта шайнар азуы, Бидайықтың көл жайқаған жалғызы, Бұлұт болған айды ашқан, Мұнар болған күнді ашқан, Мұсылман мен кәуірдің Арасын өтіп бұзып дінді ашқан Би Темірге айтқан бірінші толғауы (Шалкиіз) Аспанды бұлт құрсайды - Күн жауарға ұқсайды. Көлдерде қулар шулайды - Көкшіліден ол айуан Соққы жегенге ұқсайды. Көп ішінде бір жалғыз Көп мұңайып жылайды - Күйбендескен көп жаман Сөзі тигенге ұқсайды! Алп, алп басқан, алп басқан Арабы торым өзіңсің, Жазылы, алтын, қол кескен Алдаспаным өзіңсің! Білерді білмес не демес, Сұлтан ием, сен менің Бармай тапқан Қағбамсың! Алтынды кесе сары бал Алсам, мен саған ұсынармын, Тал мойныма қол артсаң, Күліктен бек ұнармын. Көбең семіз торыңмын, Көп құлыңның бірімін. Жақсыңнан мені кем көрдің, Жаманыңмен тең көрдің. Жақсыңнан мені кем көрсең, Жаманыңмен тең көрсең, Ұялы берікке қос артып, Сен есенде, мен сауда Ырысымды сындайын, Сегіз қиыр шартараптан іздермін! Еділден аққан сызашық Біз көргенде тебінгіге Жетер-жетпес су еді - Телегейдей сайқалтып, Жарқыраған беренді Теңіз етсе, Тәңірі етті! Жағасына қыршын біткен тал еді - Жапырағын жайқалтып, Терек етсе, Тәңірі етті! Тебінгінің астынан Ала балта суырысып, Тепсінісіп келгенде Тең атаның ұлы едің, Дәрежеңді артық етсе, Тәңірі етті!! Тобылғының берегі Иіл болып беріш бітсе, Айбар болар терегі. Атаның ұлы жақсыға Малынды бер де басың қос, Бір күні болар керегі. Бостаны бар-ды теректің, Болаты бар-ды беректің, Тұсыңдағы болған нартың қорлама, Тұсыңдағы болған нартың қорласаң, Табылмас-ты керекте. Айдын шүйсең - тарлан шүй, Көтерілген сона құтылмас. Жауға кисең - берен ки, Егеулеген болат өте алмас. Есендікте малыңды бер де батыр жи, Басыңа қыстау іс түссе, Дұспанның қолы жете алмас! Бар күшіңді сынамай, Балуандармен күреспе - Таң боларсың әлемге, Сөз боларсың күлемге. Ақылсыз достыдан Ақылды дұспан артық-ты, Дұспаныңнан бір сақын. Елі ішінде айқасып, Ойнап жүрген достарыңнан мың сақын. Жоғары қарап оқ атпа, Жуық түсер қасыңа. Жаманға сырыңды қосып сөз айтпа, Күндердің күні болғанда, Сол жаман айғақ болар басыңа. Жақсы да келер бұ көпке, Жаман да келер бұ көпке, Түгел іс қойып болмас бір кепке. жүктеу/скачать 35,3 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|